جلال فاطمی طراحی یک شخصیت پیچیده و باهوش از یک جاسوس در «روباه» را یکی از مهمترین ویژگیهای این فیلم دانست.
سوره سینما – میثم محمدی: جلال فاطمی را با بازی در فیلم گرم و دوست داشتنی «خسته نباشید!» به خاطر میآوریم. اما او کارگردان هم هست و در این زمینه شاید پرکار نباشد، اما دغدغههای جدی دارد. «روباه» تجربه تازه جلال فاطمی یک درام جاسوسی است که او در آن نقشی منفی بازی کرده است. نقشی کاملا متفاوت با آنچه در «خسته نباشید!» بازی کرده بود. با این بازیگر و کارگردان درباره همکاری با بهروز افخمی و اکران نوروزی صحبت کردیم.
با توجه به اینکه «روباه» در لیست فیلمهای اکران نوروز قرار دارد، فکر می کنید فیلم چقدر قدرت جذب مخاطب را دارد؟
جلال فاطمی: باید صبر کرد و دید در اکران عمومی چه بازخوردهایی درباره فیلم وجود دارد. به دلیل اینکه در جشنواره یک عده از منتقدان و افراد رسانهای «روباه» را دیدند. این حضور، مقدمهای برای اکران بود، اما از آنجا که جشنواره ها بیشتر در پایتخت متمرکز هستند و آثار دور از شهرستانها به نمایش در می آید ، نمی شود قضاوت درست کرد و به لحاظ فرهنگی باید دید مخاطبان گسترده در شهرهای دیگر چه واکنشی نسبت به فیلم دارند.
چه ویژگی در نقش برادر نتانیاهو دیدید که برای ایفای نقش آن ترغیب شدید؟
من وقتی با این تیم وارد مذاکره شدم هنوز قسمتهای نهایی فیلمنامه نوشته نشده بود، ولی توضیحاتی که درباره نقش شنیدم متوجه شدم که نقش سیاه سیاه یا سفید سفید نیست، الگویی که در این طیف کارها برای کاراکترهای خوب و بد همیشه وجود دارد که یا کامل سیاه است و یا به طور مطلق سفید. در ضمن متوجه شدم افخمی به راحتی از این کاراکتر رد نمیشود و توضیح داد که به صرف دشمنی ایران و رژیم صهیونیستی، قرار نیست یک هیولا را به تصویر بکشیم. بلکه نتانیاهو یک آدم باهوش و ماهر است، این نوع نگاه برای من جالب بود و در این مسیر مشاوران امنیتی قابلی در کنار ما بودند که اطلاعات مهمی را درباره کاراکتر ها در اختیار ما میگذاشتند و من هم به چنین فضا و نقشهایی علاقمند بودم .
پس در واقع به نوعی به این طیف کارها و نقش هایی با این مختصات در آثار امنیتی علاقه قبلی هم داشتید که حاضر شدید این کار را بپذیرید؟
من از کودکی عاشق این بودم که در یک فیلم جاسوسی و امنیتی نقش یک بدمن را که در مقابل قانون ایستاده را بازی کنم و حتی پس از «خسته نباشید!» هم این مساله را در یک مصاحبه عنوان کردیم و خیلی جالب بود که افخمی برای این شخصیت سراغ من آمد. این نقش ۹۰ درصد از ویژگی هایی را که در ذهن داشتم را شامل میشد و خواسته های من را تامین کرد. از طرفی هم با راهنماییهای افخمی به عنوان یک کارگردان کاربلد خیالم راحت بود که همه چیز درست است.
موضوع و فضای فیلم سینمایی «روباه» نسبت به دیگر آثاری که در نوروز اکران شده، متفاوت و به نوعی خاص است. با این وجود به نظر شما چه طیفی از مخاطبان «روباه» را برای تماشا انتخاب خواهند کرد؟
این فیلم بخاطر اکشن و حادثه ای بودن و وجود شخصیتهای جذاب و سینمایی که انعکاسی از جامعه و خانواده ها نیز در آن وجود دارد، طیف گسترده ای از مخاطبان را شامل میشود. از طرفی هم با توجه به اینکه کشور ما به دلیل مسائل سیاسی و هستهای مورد توجه مجامع جهانی است و وجود چنین فیلمی به موازات این شرایط میتواند مردم را جذب کند و در واقع از یک سوژه روز و فضایی مطابق با جامعه برخوردار است و از سوی دیگر هم جنبه سرگرم کننده دارد.
در برخورد ابتدایی با این فیلمنامه و شخصیت مسائل دیگری باعث نشد که در انتخاب این نقش تردید بکنید؟ موضوع فیلم با توجه به فضای سیاسی و امنیتی میتوانست شما را از این همکاری دور کند.
خیر . افخمی از قبل و زمان نوشتن فیلمنامه من را برای این نقش در ذهن داشت و دوست داشت این همکاری صورت بگیرد. من هم ابتدا فارغ از هر مساله بیرونی و تعصب خاص به کاراکتر فکر میکنم. از طرفی هم به طور حتم زمانی که ما درباره یک کاراکتر بد صحبت میکنیم ، منظور کریه و زشت بودن او نیست ، چه بسا که بسیاری از این شخصیت ها بد ترکیب نیستند و بسیار موجه جلوه می کنند. از سوی دیگر غریزه فیلمسازی من هم به سراغم آمد، چون وقتی داستانی را می نویسم ، فارغ از هر تعصب و مساله ای به شخصیت آن فکر میکنم. در مجموع بخاطر اینکه به مهارتها و توانایی افخمی اعتقاد داشتم، واهمهای از پذیرش نقش نداشتم. اساسا تمام تمرکز خود را روی نقش میگذارم تا مسائل جانبی دیگری که میتواند تاثیرگذار باشد.
از بین فیلمهایی که در برنامه اکران نوروز دیده میشوند، بخت کدام فیلم برای تبدیل شدن به اثر پرفروش نوروزی بیشتر است؟
فکر می کنم بین فیلم هایی که برای اکران نوروزی انتخاب شدهاند «ایران برگر» و «رخ دیوانه» هم نظر مخاطبان را جلب خواهند کرد و هر یک از این فیلمها در کنار «روباه» از رنگ و لعاب و موضوع متفاوتی برخوردارند و مخاطبان اصلی نوروز را جذب میکنند. فکر می کنم بیشتر مردم هر سه این فیلم ها را در اکران نوروز تماشا کنند، ضمن اینکه کسانی که وقایع سیاسی را دنبال میکنند، از تماشای «روباه» غافل نمیشوند.
هنوز برنامه یا پیشنهادی در زمینه بازیگری برای سال آینده ندارید؟
برای سال آینده چند پیشنهاد جدی دارم که هنوز قطعی نشده است و نمیتوانم توضیح روشنی درباره آنها بدهم.
در زمینه فیلمسازی چطور؟ مدتهاست قصد تولید پروژه سهراب سپهری را دارید، اما به نظر می رسد که کماکان مشکلات پابرجاست.
بله. در حوزه کارگردانی حدود ۵ فیلمنامه دارم که در صورت فراهم شدن شرایط هر کدام آمادگی تولید را دارند، اما درباره پروژه سهراب سپهری که از یک سال و نیم پیش قصد تولید آن را داریم باید بگویم که در اولویت قرار دارد. این فیلم راجع به یکی از برجسته ترین شخصیت های ادبی و هنری معاصر ما است. امیدوارم با حمایت های دولتی شرایط برای تولید فراهم شود تا در سال جدید این کار را آغاز کنیم. من با سهراب سپهری نسبت خویشاوندی دارم و سهراب داییام است، بخشی از جریان مربوط به خانواده، اطرافیان و خاطرات آنها میشود، اما بخش مهمتر دیدگاه مردم به سهراب سپهری و جایگاه او در جامعه است که باید مورد تحقیق و پژوهش قرار بگیرد.
سال ۹۳ را به لحاظ شرایط کاری چطور ارزیابی میکنید و آیا مساله ای هست که در واپسین روزهای سال دوست داشته باشید اتفاق بیفتد؟
من سال ۹۳ را خیلی خوب تمام کردم ، اما یک درخواست و آرزو دارم و آن هم حل مشکل فیلمی است که برای کودکان و خانوادههای آنها ساختم، اما به دلیل اختلافات مالی که بین مدیر قبلی فارابی با تهیهکننده بوجود آمده شرایط اکران این اثر فراهم نیست. خواهش می کنم بنیاد سینمایی فارابی به عنوان یکی از صاحبان این اثر ، به خاطر کودکان و خانوادهها وضعیت این فیلم مفرح و شاد را مشخص کند.
این مشکل مربوط به دوره مدیریت مهندس جعفری جلوه در بنیاد فارابی است؟
خیر. مربوط به مدیران پیش از اوست. فیلم سینمایی «بچگیت رو فراموش نکن» یک اثر مشارکتی بین فارابی و تهیهکننده دیگری است ، اما بخشی که مربوط به فارابی میشود دچار مشکلات اقتصادی شده و وقتی مدیران عوض شدند همه چیز نامشخص مانده است. حرف من این است که کودکان چه گناهی دارند که نباید این کار را تماشا کنند؟ از همین تریبون درخواست میکنم مدیران و مسئولان، این مشکل را که ریشه در مدیریت قبل دارد، رفع کنند تا این فیلم که اکبر عبدی، بهاره رهنما و بهنام تشکر به همراه دو کودک با استعداد در آن ایفای نقش کردهاند روی پرده بیاید تا کودکان و خانوادهها آن را تماشا کنند.