سازمان توسعه سینمایی سوره امسال سه فیلم سینمایی تولید کرد.
«مزار شریف» تصویری از ایثار و حماسه
سوره سینما- وب سایت حوزه هنری نوشت: «مزار شریف» جدا از امتیازهایی که در مضمون دارد، از نظر ساختار هم تجربه ای تازه در سینمای ایران است. اگر بخش خصوصی به دلیل ضعف امکانات و کمبود بودجه نمیتواند دست به تجربهگری های بزرگ در زمینه تولید بزند، نهادهایی از جنس حوزه هنری این بنیه را دارند تا در بخش ساختاری هم مانند حوزه محتوا، وارد بخشهای جسورانه و جاه طلبانه شوند.
«مزار شریف» یکی از بزرگترین پروژههای سینمایی حوزه هنری در سالهای اخیر، اسفندماه ۱۳۹۲ در حوالی کرج و در سولهای که برای فیلمبرداری این فیلم طراحی شده بود، کلید خورد. فیلم اولین رویکرد جدی سینمای ایران به موضوعی است که سالها درباره آن سکوت شده و با وجود اهمیت آن سینماگری به سراغش نرفته است. «مزار شریف» یکی از مهمترین بخشهای تاریخ معاصر ایران را روایت میکند. عبدالحسن برزیده که بسیاری نامش را با فیلم دفاع مقدسی «دکل» به خاطر میآورند، سالها روی موضوع این فیلم کار کرده بود. شهادت دیپلماتهای ایرانی در مزار شریف، پیچیدگیهای این ماجرا و ابعاد اجتماعی و سیاسی آن باعث شد برزیده برای نوشتن فیلمنامه با اعضای خانوادههای شهیدان دیپلمات صحبت کند و حتی به سراغ تنها شاهد زنده این واقعه برود. حوزه هنری نهادی بود که زمینه ساخت این فیلمنامه را فراهم کرد. فیلمنامهای که هم هزینه بالایی برای تولید میطلبید، به این دلیل که پروژهای عظیم بود و هم میتوانست حساسیتهای بسیاری به وجود بیاورد. صحبت کردن از یک واقعه سیاسی آن هم در کشوری که سابقه تاریخی و فرهنگی مشترک با ایران دارد و به دلیل فضای ملتهب منطقه همواره می توانسته با ایران دچار چالش شود، ساده نبود.
اما حوزه هنری تصمیم گرفت وارد تولید این پروژه عظیم شود. ساخت یک استودیو برای انجام امور فیلمبرداری و مسائل مربوط به آن مثل پرده آبی و تمهیداتی از این دست، در یک فضای حدود ۲۰۰۰ متر مربعی این امکان را به سازندگان فیلم می داد تا تنوع لوکیشن ها را سامان داده و هزینه را به حداقل برسانند. در این فضا علاوه بر تجهیزات فنی و امکانات استودیویی، دکور حسینیه، خانه، سفارت ایران، بازار و … ساخته شد. «مزار شریف» در سی و سومین جشنواره فیلم فجر روی پرده رفت، در هشت رشته نامزد دریافت جایزه شد و سیمرغ بلورین بهترین موسیقی و دیپلم افتخار بهترین دستاورد هنری و فنی را دریافت کرد.
یکی از ویژگیهای «مزار شریف» رویکرد تحلیلی آن است. فیلم تازه برزیده به عنوان اثری داستانگو، نقبی است به شرایط امروز و رواج فرقههای انحرافی اسلامی و حمایت غرب از این گروههای تندرو که امنیت و آرامش منطقه را به خطر انداخته و زمینهساز حضور جدی و مستمر نیروهای بیگانه در کشورهای همسایه میشوند.
بحرانی که در طی ادوار مختلف افغانستان، عراق و پاکستان با آن روبرو بودهاند. فیلم در رابطه شاهسون (حسین یاری) و زن افغان (مهتاب کرامتی) جنگ و خشونت را نفی میکند و مظلومیت زنان و مردانی را به تصویر می کشد که قربانی جنگ و بی عدالتی هستند. «مزار شریف» موفق می شود بیننده را با خود همراه کند. این در اثری که فرجام شخصیتها و اصل ماجرایش برای مخاطب آشناست، برگ برنده محسوب می شود. اما فیلم میتواند شخصیتهایش را برای تماشاگر باورپذیر کند و زمینهساز همدلی و همراهی مخاطب با آنها شود. دنبال کردن سرنوشت شاهسون و زن افغان که در بستری از حادثه و بدبینی گرفتار شدهاند، برای تماشاگر فیلم جذاب است. «مزار شریف» جدا از امتیازهایی که در مضمون دارد، از نظر ساختار هم تجربه ای تازه در سینمای ایران است. اگر بخش خصوصی به دلیل ضعف امکانات و کمبود بودجه نمیتواند دست به تجربهگری های بزرگ در زمینه تولید بزند، نهادهایی از جنس حوزه هنری این بنیه را دارند تا در بخش ساختاری هم مانند حوزه محتوا، وارد بخشهای جسورانه و جاه طلبانه شوند. «مزار شریف» با این تعاریف و با توجه به اعتمادی که حوزه هنری به تیم تولید کننده این اثر داشته، در بخش دستاوردهای فنی و هنری پروژهای قابل توجه است. حجم استفاده از دکور، پرده آبی و جلوه های ویژه بصری در این فیلم بیش از تجربههای قبلی سینمای ایران است. امتیاز فیلم البته استفاده درست از این تمهیدات و ارائه آن به شکلی قابل توجه است. «مزار شریف» اثری است که میتوان آن را نمونهای از سینمای ملی دانست. سینمایی که با زندگی، نقاط حساس تاریخ سیاسی و اجتماعی و باورها و اعتقادات جامعه ایرانی همخوانی دارد و میتواند مخاطب را با خود همراه کند.
روایتی تازه از مهمترین حادثه فرهنگ شیعه
مستند «کربلا، جغرافیای یک تاریخ» محصول دیگر سازمان توسعه سینمایی سوره در سال ۱۳۹۲ نگاهی دوباره به واقعه خونین کربلا، این بار از منظر امروز و تاثیری که این رویداد بر فرهنگ شیعیان در طول تاریخ دارد. «کربلا، جغرافیای یک تاریخ» از بخشهای مختلف تشکیل شده، راوی این مستند سینمایی، شهاب حسینی است که صدایش وزن و وقاری ویژه به فیلم داده است. فصلهایی از «کربلا، جغرافیای یک تاریخ» نمایشی، بخشهایی با استفاده از سنت نقالی و تعزیه و سکانسهایی مستند از آداب و رسوم عزاداری در شهرهای مختلف ایران و کربلا است. داریوش یاری کارگردان این مستند سینمایی، مانند عبدالحسن برزیده در «مزار شریف»، نگاهی فراتر از پروژه تصویری خود داشته و کوشیده آموزههای اعتقادی و ایمانیاش را با تحلیل درست به شرایط امروز جامعه پیوند زند و مفاهیمی را که باعث شکلگیری و ماندگاری حماسه عاشورا در طول تاریخ شده، به مخاطب هوشمند گوشزد کند. «کربلا، جغرافیای یک تاریخ» اثری است که به بیان مستندات و وقایع آشنا بسنده نکرده، بلکه به شکلی هنرمندانه ردپای دستاوردهای فرهنگی، اعتقادی و هنری متاثر از نهضت عاشورا در فرهنگ شیعیان را ترسیم کرده است. آنجا که هنر تعزیه شکل میگیرد تا شیعیان ایرانی با استفاده از ظرفیتهای هنر، نمایش امروز را به دیروز پیوند بزنند و قصه نیکانی را روایت کنند که قربانی ظلم و اجحاف و بیدینی شدند. یا جایی که سنت کهن نقالی زمینهای برای تکرار حماسه عاشورا و نقل رشادتهایی است که سپاه امام حسین (ع) در برابر سیل سپاه کوفیان داشتند.
نمیتوان مستند «کربلا، جغرافیای یک تاریخ» را دید و تحت تاثیر موسیقی آن قرار نگرفت. مجید انتظامی که با ساخت موسیقی «روز واقعه»، «آژانس شیشهای»، «از کرخه تا راین» و «بوی پیرهن یوسف» در ذهنها مانده است، یک برگ زرین دیگر به کارنامهاش اضافه کرده است. موسیقی او در «کربلا، جغرافیای یک تاریخ» همسو با فضای حماسی و تراژیک اثر حرکت کرده و وجه احساسی آن را تشدید کرده است. مستند سینمایی «کربلا، جغرافیای یک تاریخ» اگر چه حقیقتی را به تصویر میکشد که بسیاری از شیعیان با آن آشنایی دارند، اما با استفاده از فرمی تازه، متنوع و چشمنواز قابلیت جذب مخاطب را دارد.
دنیای پاک کودکان
فیلم سینمایی «سکوت رعنا» ساخته بهزاد رفیعی یکی دیگر از تولیدات سازمان سینمایی سوره در سال ۱۳۹۲ برای مخاطب کودک و نوجوان است که زیر عنوان تولید آثار «پاک و ارزان» و حمایت از فیلمسازان اول در این سازمان ساخته شده است. بهزاد رفیعی پیش از این سالها به عنوان دستیار در سینمای ایران با فیلمسازان مختلف همکاری و بخش اعظم کارنامه حرفهایاش با نام مجید مجیدی گره خورده است. «سکوت رعنا» برای نمایش در جشنواره فیلم کودک آماده شده است و قرار است به زودی در جشنواره فیلم کیندرکیدوی آلمان روی پرده برود.