یک کارشناس سینما، اغلب آثار شرکت کننده در سی و یکمین جشنواره فیلم فجر را به لحاظ کیفی متوسط دانست و از نادیده گرفتن بعضی از فیلمها انتقاد کرد.
محمد اطبایی کارشناس سینما و روابط بینالملل سینمایی درباره برآیند سی و یکمین جشنواره فیلم فجر و حضور خارجی سینمای ایران در سال ۹۲ به سوره سینما گفت: بنا به نوع کارم از یک ماه پیش از برگزاری جشنواره در دفاتر مختلف دوستان، اغلب آثار تولیدی سال ۹۱ را دیدم. حقیقتا قبل از جشنواره خیلی خوشحال و هیجان زده بودم که در جشنواره فیلم فجر امسال شاهد رقابت گرمی خواهیم بود.
وی ادامه داد: اما با شروع جشنواره دیدیم که متاسفانه بسیاری از آثار که کیفیت مناسبی داشتند، مانند:«زندگی مشترک آقای محمودی و بانو»،«مهمونی کامی» و … در جشنواره حضور ندارند و جشنواره امسال از نظر کیفیت آثار قانع کننده نبود و به طور کلی میتوان گفت که سال متوسطها بود. به جز آثاری مانند«دربند»، «کلاسهنرپیشگی»، «خسته نباشید» و تعداد اندکی دیگر، بقیه فیلمها دچار مشکلات عدیده بودند. فیلمهایی مثل «آسمان زردکم عمق» و «قاعده تصاف» با اینکه نسبت به بعضی از آثار دیگر بهتر بودند، اما نتوانستند انتظارمان را برآورده کنند.
اطبایی ادامه داد: با توجه به آمار دبیرخانه جشنواره، که تعداد ۹۰ فیلم متقاضی شرکت در جشنواره بودند و ازاین تعداد ۴۰ فیلم توسط کارگردان فیلم اولی ساخته شده و از این تعداد ۱۷ فیلم اول وارد جشنواره شد. تقریبا ۵۰ درصد آثار این دوره جشنواره را فیلم اولیها تشکیل میدادند.من همواره با سینمای نسل جوان احساس قرابت بیشتری دارم اما شعار مسئولان نسبت به حمایت از نسل جوان جای سوال دارد که چه حمایتی اتفاق افتاده است؟ از این ۱۷فیلم ۹ فیلم تولید بخش دولتی بودهاند و هشت فیلم محصول بخش خصوصی. تعداد زیادی از آثاری که موفق به حضور در جشنواره نشدند متعلق به بخش خصوصی بودهاند. پس طبیعتا حمایتی صورت نگرفته و این نسبت فیلمهای اول به کارگردانان شناخته شده به هیچ عنوان معمولی نیست.
وی افزود: بخش دولتی در تولیدات فیلم اولی سال ۹۱ کمترین سهم را داشته است. اینکه تعداد فیلم اولیها زیاد شده واکنشی به شرایط کنونی سینما است. افرادی با کمترین بودجه سعی در ساخت فیلم سینمایی دارند و کارگردانان شناخته شده به دلایل گوناگون یا فیلم نساختهاند یا نتوانستهاند فیلم خودشان را بسازند. این روند به ضرر کلیت سینما تمام میشود.
اطبایی درباره اهدای جوایز و منتخبهای جشنواره، که اغلب از بخش دولتی بودند گفت: من چند فیلم که جوایزی گرفتند، مانند فیلم «استرداد» را ندیدم و نمیتوانم قضاوت دقیقی کنم. اما فکر میکنم آثاری مانند « خسته نباشید» به طور قطع و حتی «حوض نقاشی» و چند اثر دیگر به حقشان نرسیدند. در بیانیه هیئت داوران هم به گونهای بیاعتنایی نسبت به آثار حوزه هنری دیده میشد. من منتقد عملکرد حوزه هنری در سال ۹۱ هستم، اما فکر میکنم در بحث داوری این بیاعتنایی به آثار حوزه هنری دور از عدالت بود.
این کارشناس سینما درباره اینکه دو سیمرغ به طور مشترک برای فیلم برگزیده تماشاگران به فیلم «حوض نقاشی» و «هیس…» اهدا شد گفت: این نوعی مصلحت اندیشی بود. جشنواره فیلم فجر توسط مسئولان دولتی برگزار میشود و وقتی هیئت داوران به «هیس! دخترها فریاد نمیزنند» توجه نداشتند برای دلجویی از خانم درخشنده جایزه مردمی را به طور مشترک دادند. البته این بدعت درستی نیست. وقتی رقابتی شکل میگیرد باید پذیرفت که فیلمی حتی با اختلاف یک رای در صدر قرار میگیرد.
محمد اطبایی درباره پیشبینی حضورسینمای ایران در جشنوارههای بین المللی در سال ۹۲ گفت: در بین آثاری که امسال دیدم فکر میکنم تعدادی از آنها بتوانند حضور خوبی داشته باشند. اما از آنجا که امسال سال متوسطها بود گمان نمیکنم همه فیلمها بتوانند موفقیتی داشته باشند، پس برای حضور بین المللی سال دشواری را خواهیم داشت. البته نوع و استراتژی پخش آثار در سرنوشت بینالمللی آنها تاثیر زیادی دارد. گاهی دیده میشود فیلمهایی که کیفیت بالایی ندارند به واسطه پخش حرفهای میتوانند دیده شوند وعکس این قضیه هم میتواند اتفاق بیفتد.