مستند «رمز و راز ملکه» اثری گزارشی و تاریخی درباره ملکه انگلستان و نقش او در اداره این سرزمین است.

سوره سینما- علی رضایی: مستند «رمز و راز ملکه» از طریق تصاویر آرشیوی و اطلاعات و آمار تاریخی می‌کوشد زندگی ملکه الیزابت دوم را به تصویر بکشد. انتخاب ناصر طهماسب به عنوان راوی این قصه انتخاب هوشمندانه‌ای بوده. شنیدن این قصه تاریخی با صدای دلنشین او جذاب تر شده است. بخش دیگری از جذابیت فیلم تصاویری است که در این مستند برای اولین بار دیده می شود، تصاویری مثل رانندگی ملکه، فیلم های دوران کودکی و جوانی و حتی نماهایی کوتاه از جشن ها و مراسم. «رمز و راز ملکه» به عنوان اثری گزارشی که بیشتر انرژی‌اش را روی ارائه اطلاعات گذاشته می توانست به اثری خسته کننده تبدیل شود، اما این اتفاق نیفتاده و فیلم تا انتها تماشاگر را همراه می‌کند.

نامگذاری فصل‌ها با استفاده از جملات مهم تعدادی از نمایشنامه‌های شکسپیر هم تمهیدی دوست داشتنی برای نظم دادن به فیلم و بسته بندی اطلاعات و ارائه آنها به شکلی موجز است. اما آنچه ضعف این مستند به نظر می رسد کمبود تصاویری است که برای همین اثر گرفته شده باشند. البته که جستجو برای یافتن این میزان تصویر و عکس، مجاهدتی قابل تقدیر بوده اما گروه تولید فیلم می توانستند با حضور در لندن، نماهایی تازه و منحصر به فرد برای فیلم تهیه کنند تا این اثر کمتر رنگ و بوی آرشیوی داشته باشد. این ویژگی مستند «رمز و راز ملکه» را بیشتر به یک مستند گزارشی خبری نزدیک کرده که شاید تماشایش در یک بخش خبری بیشتر جذاب باشد تا به صورت مستقل و به عنوان انتخاب یک بیننده جدی سینمای مستند.

مشخص است سازندگان «رمز و راز ملکه» اطلاعات زیاد و زمانی اندک برای ارائه داشته اند و طبیعی است که از بعضی بخش‌های جذاب مثل ماجرای پرنس دایانا به سرعت گذشته‌اند. حتی ماجرای ازدواج پر سر و صدای پرنس چارلز و کیت میدلتون که انتقاد بسیاری از رسانه‌ها را در پی داشت هم جای توجه بیشتری داشت، اما زمان فیلم طولانی می شد و احتمالا تماشاگر را خسته می کرد. شاید بتوان بخش دومی برای این فیلم در نظر گرفت و به بعضی مسائل اخیر بیشتر پرداخت. حتی می توان در نسخه‌ای دیگر اطلاعات تاریخی ابتدای فیلم را کمتر کرد و بیشتر به بعد معاصر و حضور سیاسی و اجتماعی ملکه پرداخت.

«رمز و راز ملکه» به عنوان یک اثر مستند گزارشی با ارائه اطلاعات تازه و روشن کردن افق‌هایی کمتر دیده شده از دربار انگلستان، موضوع سلطنت و چالش‌های آن در جوامع امروزی را نقد و تحلیل می‌کند. فیلمی با ساختاری شسته رفته و جذاب و اطلاعاتی متنوع که پایان یک دوران را هشدار می‌دهد.

«رمز و راز ملکه» ساخته مهدی نقویان محصول مرکز مستند سوره است.