نقی نعمتی معتقد است سینماگران دفاع مقدسی دچار تکرار شده‌اند.

سوره سینما- چهل و هشتمین جلسه سینما روایت با نمایش ۳ فیلم کوتاه از محصولات انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس در سالن اسوه با حضور دو منتقد سینما محمد تقی فهیم، عباس کریمی، نقی نعمتی و محمد اسماعیلی کارگردان «ارتش پنهان» برگزار شد. اجرای این جلسه بر عهده رسول شادمانی بود.

در ابتدای جلسه محمد اسماعیلی درباره فیلمش «ارتش پنهان» گفت: قصه کلی این فیلمنامه برای برادر کوچکم بود که چندین سال پیش آن را نوشته بود. این قصه ماجرای فردی بود که خودش را می دید با توجه به این که ما هشت سال دفاع داشتیم از آنجایی که بنده یک چهارم عمرم در جنگ سپری شده و عوارض آن را مشاهده کرده ام علاقمند بودم این قصه کلی را در فضای دفاع مقدسی به تصویر بکشم.

وی در ادامه افزود: همواره گفته ام که فرم از محتوا جدا نبوده است این فیلم روایت ذهنی سربازی است که روحش همچنان به جنگ ادامه می دهد. زوایای دوربین تلاش داشته این شرایط متافیزیکی را به مخاطب منتقل کند.در نظر داشته باشیم که ژانر دفاع مقدس یک زیر گونه ژانر جنگ است. ژانر جنگ جهان شمول تر است و می تواند مفاهیم انسانی بیشتری را در بربگیرد.

فیلمسازان دفاع مقدسی دچار تکرار شده اند

نقی نعمتی نیز در ادامه نشست با اشاره به این نکته که در حیطه ساخت فیلمهای دفاع مقدسی دچار تکرار شده ایم اظهار داشت: نیاز است که برای نسل جدید به تعاریف تازه ای از دفاع مقدس برسیم. دفاع مقدس یکی از بهترین ژانر های ما است که در درون آن درام بسیاری وجود دارد ومی توان به خلق جدیدی رسید به نظرم این فیلمسازان ما هستند که دچار تکرار شده است. تمام نگاه بنده به این نکته بود که از جوانان خوش فکر و دغدغه‌مند در این حوزه استفاده شود.

اجازه دهیم جوان ترها به سینمای دفاع مقدس ورود کنند/ برخی خود را قیم دفاع مقدس می دانند

وی در ادامه افزود: برخی گمان می کنند قَیم دفاع مقدس هستند و به جوان ترها اجازه ورود نمی دهند و افراد دیگری نباید به این حوزه ورود پیدا کنند و تعاریف خود را از جنگ تحمیلی ما بدهند به نظر می رسد که افرادی از این دست منافع شخصی دارند که با ورود جوان ها به خطر می افتد. ما حدود ۱۳ فیلم کوتاه تولید کردیم که ۲۵۲ حضور موفق خارجی داشته و توانسته ۷۶ جایزه در بخش های مختلف به دست بیاورد. خوشحالیم که با کمترین هزینه و بدون در نظر گرفتن منافع شخصی توانستیم با بودجه اندکی دفاعمقدس را در خارج از ایران به نمایش بگذاریم و موفقیت هایی را به دست بیاوریم. آثاری درباره دفاع مقدس خود ساختیم که علاوه بر مخاطب داخلی توانسته نظر مخاطبین خارجی را جذب کند.

افرادی به اشتباه وارد عرصه دفاع مقدس شدند/ بیایید روباه‌های مکار دفاع مقدس را بشناسم

او در ادامه اظهار داشت: ما نمی خواهیم فقط مشتری فیلم هایی از این دست افراد حزب اللهی باشند بلکه باید توجه آن عده ای را که اطلاعاتی از این شرایط ندارند به این موضوع مهم جلب کنیم. افرادی به اشتباه وارد عرصه دفاع مقدس شدند و درباره آن اظهار نظر می کنند می خواهم بدانم اگر بودجه ای نباشد آقایان که سنگ این ژانر را به سینه می زنند و به دنبال گرفتن بودجه از ارگان هایی همچون انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس هستند اگر پولی در میان نباشد حاضرند به میدان بیایند؟! آیا این دوستان که ادعای ارزشی دارند ویلای شمال خود را می فروشند تا به این عرصه خدمت کنند؟! یا این که شرایط را در این بخش برای گرفتن هزینه مساعد دیده اند. روباه های مکاری که وارد این حوزه شده اند اما دغدغه آن را ندارند اگر آن ها قرار بود پینوکیو باشند و در آن شرایط به دفاع مقدس ابراز علاقه می کردند چه دماغ هایی که دراز نمی شد. بیایید روباه های مکار دفاع مقدس را بشناسم.

جنگ خود را از نگاه کشور های بیگانه به تصویر نکشیم

محمد تقی فهیم در ادامه گفت: این شب ها شب های قدر است شب هایی که در فرهنگ ما تاثیر گذار بوده و هست. باید بدانیم که اگر آن اتفاق های عجیب و غریب توسط رزمندگان ما رقم خورد تاثیراتی برگرفته از این اعتقادات است. ۳ فیلمی که شاهد بودیم از منظر تکنیکی توانسته بودند موفق عمل کنند و در برخی از صحنه ها تجربه هایی هر چند کوچک اما جدید را داشته باشند. ما قرار نیست فیلم هایی در این حوزه بسازیم که ابتدا حضورآنچنانی در جشنواره ها داشته باشند و از طرفی نباید فیلم هایی بسازیم که دغدغه دیگر کشورها را در حوزه جنگ مطرح می کند ما باید دغدغه خودمان را در ژانر دفاع مقدس در نظر بگیریم و این که آگاه باشیم درباره چه جنگی فیلم می سازیم بسیار مهم است. فیلم های دفاع مقدسی ما باید به مسائل ارزشی و پرداخت آن ها در فیلم بسازد. رزمندگان ما با روحیه ای متافیزیکی و نگاه این چنینی در دفاع مقدس تاب می آوردند این ها موضوع بحث اصلی مان در جنگ مد نظر ما است باید این موارد نشان داده شود.

برخی فیلم ها فقط خوش ساخت هستند اما دغدغه ندارند

وی در ادامه افزود: ما باید ارزش های جنگ مان را نشان دهیم. این که به جنگ به گونه ای بپردازیم که بخواهد نظر دیگر کشور ها و جشنواره ها را به خود جلب کند خوب است اما دغدغه ما نیست و دیگر نمی توان نام آن را سینمای دفاع مقدس گذاشت. خدا در جبهه های جنگ ما چگونه برای رزمندگان حضور داشته است؟! بزرگترین عناصری که به این افراد کمک می کرد نگاه به زندگی امام حسین (ع) است. زیبایی شناسی این زندگی و نتیجه آن در روند کاری رزمندگان و همچنین وجود عطر و بوی آن ها در فیلم ها است که می تواند ژانر دفاع مقدس ما را به نمایش بگذارد. فیلمی می تواند در این حوزه صرفاً خوش ساخت باشد اما یادمان باشد که این فیلم بدون در نظر گرفتن مفاهیم مدنظر ما فقط خوش ساخت بوده است.

او همچنین گفت: کارگردان فیلم کوتاه «ارتش پنهان» نشان داد که کارگردانی و دکوپاژرا به خوبی فرا گرفته، در فیلم دیگری به کارگردانی سهیلا گلستانی که کمی از دو فیلم دیگری متفاوت بود شاهد رنگ و بوی زندگی ایرانی نیز بودیم. این فیلم ها از نظر سینمایی کارهای خوبی بوده اند.

بودجه دولتی نگیر آنوقت هر فیلمی دوست داری بساز/ فیلمساز با پول بیت المال به سلیقه شخصی نپردازد

فهیم اظهار داشت: فیلمهای دفاع مقدسی باید مفاهیم ارزشی ما را به درستی به نمایش بگذارند. اقایانی که از ارگان های دولتی که سرمایه بیت المال است هزینه برای ساخت فیلم می گیرند باید بدانند که این بودجه باید در راستای اهداف ارزشی ما هزینه شود نمی توان در همه جا آنچنان سلیقه ای عمل کرد که از مسیر دور شد.

رمز موفقیت سینمای ما در بومی شدن آن است نه تقلید

وی گفت: ما می خواهیم شاهد فیلم باشیم که بوی ایرانی اسلامی دهد. اگر بتوانیم بدون تقلید سینمای بومی ایرانی اسلامی خود را بشناسیم و آن را پرورش دهیم قطعاً در سطح دنیا هم مطرح خواهیم شد اما آقانی که می خواهند تجربه های جدیدی داشته باشند و با هر تفکری فیلم بسازد اشکالی ندارد اما بروند از بودجه خودشان استفاده کنند چرا بودجه بیت المال را هزینه اهداف شخصی می کنند.

دیگر شعار مناسب فیلم ها نیست/ تفاوتی فیلمی جنگی با فیلم دفاع مقدسی در بیان ارزشها است

در ادامه این نشست عباس کریمی منتقد سینما گفت: در ابتدای جنگ تحمیلی اگر در فیلم های مان شعار می دادیم درست بود و در مخاطب احساس بدی را به وجود نمی آورد چرا که هم مخاطب وهم رزمندگان ما برای روحیه به چنین فیلم هایی احتیاج داشتند اما شعار درفیلم های ما دیگر نمی تواند مخاطب جذب کند بلکه باعث دلزدگی آنها می شود. مابایدمواردارزشیدفاع مقدسرا که در درون انسانها بوده است کاری کنیم که در متن فیلم مان تجلی پیدا کند.این فیلم ها اگر ارزش های ما را در دفاع مقدس نشان دادند آن هم به شکل اصولی و سینمایی می توان گفت که آن فیلم ها دفاع مقدس هستند اما اگر این گونه نباشد میتان نام آنها را صرفاً فیلم جنگی گذاشت.

وی در ادامه افزود: فیلم «رنگان ۹۹» کمی گنگ بود اما در مقابل فیلم کوتاه «ارتش پنهان» از لحاظ ساختاری خوب بود و توانسته بود نسبت به فیلم های دیگریدر این ژانر تصاویر متفاوتیرا به مخاطب ارائه دهد.اما در برخی نما ها همچون استفاده از POV ها زیاده وی شده و یا در بخش هایی قرار گرفته که نیازی حس نمی شد. در فیلم رنگان ۹۹ می توانستیم شاهد دیالوگ بیشتری باشیم اما در ارتش پنهان این کمبود دیالوگ حس نمی شد وتصاویر توانسته بودند تا حدودی قصهرا روایت کنند. دیالوگ پایانی این فیلم «خرمشهر را خدا آزاد کرد» به کمک این فیلم آمده است و زمان و مکان و جغرافیای آن رابرای مخاطب با زیرکی بیان می کند.

در میان حاضرین افرادی چون محمد رضا شرف الدین مدیر عامل انجمن سینمای انقلاب دفاع مقدس، روح الله سهرابی معاون انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس، شفیع آقا محمدیان مدیر عامل پیشین مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به همراه کارگردانان و علاقمندان به سینما حضور داشتند. یکی از نکات قابل توجه در این جلسه بحثهای داغ همراه با صراحت کلام در مورد مباحثی همچون نوع حضور ژانر دفاع مقدس در سینمای ایران و تعریف آن، میزان و نوع توقع از فیلم سازان دفاع مقدس، آسیب دیدن این فضا توسط افرادی که دغدغه در این رابطه ندارند، تعریف جنگ وتفاوت آن با دفاع مقدس و… مطرح شد.

چهل و هشتمین جلسه سینما روایت روز یکشنبه ۱۴ تیرماه در مجتمع فرهنگی اسوه برگزار شد.