آرش آصفی تاکید کرد حذفیات به فیلم «رستاخیز» ضربه زده است.

سوره سینما- محیا رضایی: آرش آصفی بازیگری است که یک دهه قبل به سینمای ایران معرفی شد، اما زمان زیادی لازم بود تا او مسیری را طی کند تا به پروژه عظیم «رستاخیز» برسد. فیلمی در ستایش عاشورا و درباره نهضت امام حسین (ع). توقف فیلم شاید مانع از دیده شدن تلاش او برای حضوری دلنشین در این فیلم باشد. اما آنچه مشخص است، آصفی با این فیلم چند گام در بازیگری به پیش برداشته است.

شاید این بداقبالی شما باشد که «رستاخیز» خیلی زود از پرده برداشته شد.

آرش آصفی: وقتی فیلم اکران نمی‌شود چه صحبتی می توان راجع به آن داشت. من هم مثل همکارانم به شدت از این شرایط ناراضی ام . اول که ۴۰ دقیقه از فیلم را کوتاه کردند و فیلم اصلا چیزی دیگری از آب درآمد. الان به همان هم اجازه اکران نمی دهند. دوست داشتم در شرایطی بودم که بگویم اتفاق خوبی بود سر این کار رفتم، بعد از این همه سال زحمت آخرش هم که هیچ. این حرف ها فقط تکرار می‌شوند. دوست داشتم «رستاخیز» اکران می‌شد مردم آن را می‌دیدند و با اشتیاق بیشتری درباره کار صحبت می کردیم.

چقدر این مخالفت ها را درست می‌دانید؟ به ویژه درباره اثری تاریخی و دینی که توسط یک فیلمساز متدین ساخته شده است.

در رسانه‌ها و جشنواره دو سال پیش همه فیلم را پسندند و از آن تقدیر و تشکر کردند. خیلی عجیب است که همه چیز یکباره تغییر کرد. همان ها که در اختتامیه به فیلم جایزه دادند حالا مخالف آن شده‌اند. «رستاخیز» بی پشتوانه ساخته نشده. آقای درویش و همکارانش یک پروسه تحقیقاتی چندساله را پشت سر گذاشتند. کسانی کار را ساخته‌اند از همین آب و خاک هستند و دین و مذهبشان اسلام است. همه گروه با خلوص نیت کار کردند و با ارادت و اعتقادشان جلو رفتند. نتیجه زحمت گروهی که با عشق کار می‌کند نباید این باشد. جالب اینکه یکسری از معترضین اصلا فیلم را ندیده اند. شنیدن این مخالفت ها به خصوص از پسربچه ای که سن او به اندازه کل زمان تحقیق آقای درویش برای پروژه بود سنگین است. تفکری پشت اینهاست که جریان‌ها را جهت‌دهی می کنند، اما برای چه؟ مگر غیر از این است که «رستاخیز» در راستای اهداف مذهبی اسلامی و شیعی است.

این بازخورد ممکن است آرش آصفی را از بازی در کارهای تاریخی و به خصوص مذهبی دور کند؟

واقعا تردید دارم بعد از این کار تاریخی و مذهبی قبول کنم. از سال ۸۸ تمام وقت و انرژی ام را صرف این فیلم کردم و قطعا پیشنهادهای زیادی را کنار گذاشتم، دوست داشتم تمام حواسم به کارم باشد و اینکه آقای درویش دوست داشتند تمام کاراکترها بکر بمانند تا فیلم اکران شود. این علاقه همه ما بود که تا زمان اکران صبر کنیم. دلم می‌خواست نتیجه کارم دیده شود سپس به فیلم های بعدی فکر کنم. اصراری ندارم پشت هم فیلم بازی کنم. بعد از این همه زحمت وقتی پاسخ مان این است دلسرد می شوم. با هزینه و وقتی که برای رستاخیز گذاشتیم می شد چند کار آپارتمانی کرد . گاهی آدم به جایی می رسد که ترجیح می دهد فیلم آپارتمانی بازی کند اما سراغ کار مذهبی نرود. آن فیلم ها همیشه مورد تعریف و تمجید هستند.

خودتان فکر می‌کنید «رستاخیز» چقدر با باورهای مردم مغایرت دارد؟

جالب است فیلم مذهبی آن هم درباره شخصیت والای امام حسین (ع) در کشور اسلامی ساخته شود ولی نگذارند اکران شود. قبلا تعزیه بود. خود مردم همه شخصیت هارا حتی امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل(ع) را بازی می کردند. عده ای پای منبر می نشستند و واقعه بزرگ عاشورا را از زبان کس دیگری می شنیدند و تحت تاثیر قرار می گرفتند الان زمان فیلم و موسیقی است. جالب است وقتی فیلم را زمان جشنواره در سینماهای مردمی دیدم جوانان هم سن و سال خودم می گفتند برای بار دوم کار را تماشا می‌کنند. نه نیازی به غلو هست نه تعریف اضافه. خانمی برای بار سوم آمده بود آخرین سانس جشنواره فیلم را ببیند بعد هم از عواملی که در سینما بودند تشکر کرد و از عقاید مذهبی اش صحبت کرد.

از نظر شما حذف فیلم می‌تواند شرایط اکران را بهتر کند؟

وقتی من چنین تاثیراتی از مردم در جشنواره دیدم ناراحت می شوم چرا فیلم را تا این حد تکه و پاره کردند. ۴۰ دقیقه خودش یک فیلم کامل است. این حذفیات راکورد همه چیز را به هم زد. دیگر هماهنگی بین لباس و قصه و حس و… وجود ندارد. نمی‌شود ۴۰ دقیقه از فیلم کوتاه شود و توقع داشته باشید خط قصه گم نشود.

اولین بار که فیلم را با حذفیات دیدید چه احساسی داشتید؟

وقتی نسخه جدید را دیدم سردرد گرفتم و حال بدی داشتم. «رستاخیز» را فیلم خودم می دانم و برایش خیلی زحمت کشیدم. حتی نظرم این بود که اگر نمی توانند چهره حضرت ابوالفضل(ع) را نشان دهند بهتر است کلا فیلم را اکران نکنند. با این شرایط که بخش زیادی از فیلم را حذف کردند راضی نیستم کار اکران شود. اگر قبل این ماجراها بود می‌گفتم این فیلم برای من یک معجزه بود.

این فیلم در جهان اسلام چه بازتابی می تاند داشته باشد؟

قرار است رستاخیز برای جهان اسلام نمایش داده شود چون فقط برای ما نیست. شاید ما نمایش به این شکل را بتوانیم قبول کنیم اما اینگونه نیست که ما بخواهیم ۴۰ دقیقه فیلم را حذف کنیم و کشورهای دیگر هم قبول داشته باشند. فیلم باید داستانی داشته باشد که بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند و تاثیری بگیرند ما سر و ته فیلم را زدیم و می خواهیم به مخاطب نشان دهیم و توقع داشته باشیم همه بفهمند ما چه گفتیم. قطعا اگر فیلم کامل در جهان اسلام نمایش داده شود هیچ مشکلی نخواهند داشت چون آنها مثل ما تعصب نیستند و از این که فیلمی درباره عاشورا ساخته شده استقبال می‌کنند.

با این حواشی چقدر اکران می تواند زحمات عوامل را به نمایش بگذارد؟

تکنیک ها و ظرافت های فیلم قربانی حاشیه ها شده و متاسفانه اصلا کسی آن زحمات را ندید. با بضاعت سینمای خودمان ما سکانس هایی را فیلمبرداری کردیم که واقعا سخت و تکنیکی و می توان گفت هالیوودی بود. تلاش و زحمت ها را نمی توان نادیده گرفت. عوامل در حد و اندازه های بالاتر از سینمای ایران کارکردند اما آنقدر از فیلم کوتاه کردند که قصه گم شد. ما سکانس های مربوط به کویر شهداد را نداریم در صورتی که هم به لحاظ تصویری کار خیلی خوبی شد هم کلی خاک خوردیم یک ماه تمام همه در تلاش زحمت بودند که بهترین سکانس هارا در آن شرایط سخت بگیرند. حذف قصه زن سبزپوش که با بکیر در ارتباط بود در راستای تحول تغییر شخصیت این کاراکتر طراحی شده بود. بکیر این نشانه‌ها را در مسیر می دید و اندیشه‌هایش تغییر می کرد. ولی با حذف اینها فقط می بینیم بکیر مسیری در طول فیلم طی می کند که دلایلش را نمی دانیم.

علاوه بر زن سبزپوش دیگر داستان های حذف شده در نشان دادن بازی شما چقدر تاثیرگذار بود؟

علاوه بر زن سبز پوش کاراکتر جاروت جایگاه خودش را در فیلم داشت این شخصیت پیرمردی بود که با اشاره هایش به آیات قرآن تلنگری در ذهن بکیر ایجاد می‌کرد. امیدوارم بشود ۴۰ دقیقه را برگرداند و اگر ایرادات جزیی دارد همان ها را برطرف کرد.

به نظر می رسد حذفیات از نظر شما به محتوای فیلم ضربه زده است.

بله. ممیزی مضمون و محتوای فیلم را تغییر داده است. حتی اگر عوامل تیم محترم سازنده هم راضی به این شکل اکران باشند من اصلا علاقه ای به اکران نسخه مثله شده ندارم. من دوست دارم فیلم به همان شکلی که در جشنواره دیدیم اکران شود. آن موقع به خاطر محدودیت‌های زمانی برای اکران بخشی از فیلم حذف شد و از لحاظ حرفه ای ایجاب می کرد کوتاه تر شود هرچند که سکانس‌های ویژه و بی نظیری مثل کار با اسب‌ها را از دست دادیم اما نه بیشتر از آن. فیلم سه ساعته مذهبی حتما پتلانسیلی دارد که بار دوم هم بیننده را راغب می‌کند.

با شایعات بوجود آمده چگونه می‌توان رفتار کرد؟

یک سری فیلم را ندیدند و بر اساس گفته های دیگری اعتراض می کنند. خیلی از این مخالفان اگر کار را ببینند متوجه شایعات می شوند و نظرشان تغییر می‌کند. به همین خاطر اکرانی قابل قضاوت است که فیلم کامل نمایش داده شود .اگر با چهل دقیقه حذف روی پرده برود شایعات بیشتر هم خواهد شد چون کلی سوال در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند که جوابش هست اما از فیلم درآوردند. مثلا درباره یک سکانسی می گفتند در دشت کربلا اصلا کوهی در کار نبود اما چرا در فیلم هست؟ این دوستان اگر تاریخ را خوانده باشند می دانند منطقه‌ای است دورتر از صحرای کربلا که سپاه حر می خواهد جلوی سپاه امام حسین را بگیرد. مخالفان به فیلم اگر دقت داشته باشند می‌بینند که در سکانس‌های صحرای کربلا لوکیشن تغییر کرده است. آنوقت پسربچه ای پلاکارد دست می‌گیرد که صحرای کربلا کوهپایه نداشته.

به نظر شما منطقی‌ترین راهی که می شود برای اکران پیش گرفت چیست؟

به نظر من بهتر است اگر دغدغه عاشورا وجود دارد به جای اینکه آن را حذف کنند «رستاخیز» را برای همه مراجع در یک اکران خصوصی به نمایش بگذارند و بعد از تماشا کار را قضاوت کنند. احمدرضا درویش را همه می‌شناسند هم با سابقه او آشنا هستند هم فیلم های گذشته اش را دیده اند. او از مردم همین آب و خاک است برای اهداف مملکت از خودش مایه می‌گذارد.

پیشنهاد کار مذهبی هم بعد از این فیلم داشتید؟

بله، اما قبول نکردم چون سخت است در پروژه های دشوار تمام وقت و انرژی ات را بگذاری برای فیلم دو ساعته و نتیجه اش هم بشود مثل «رستاخیز». اما در سه ماه سریالی مثل «مدینه» را کار می کنم. نه تنها حاشیه ندارد، مردم هم از آن استقبال می کنند.