سومین محفل «اتفاق ترانه» شنبه سوم مرداد ماه با حضور بهرام پاییز خواننده، حمید یعقوبی نوازنده، عبدالحمید ضیایی شاعر و استاد فلسفه و جمعی از اهالی شعر و موسیقی در سالن مهر حوزه هنری برگزار شد.

سوره سینما – در این برنامه نیز سعید بیابانکی مجری محفل شعر و موسیقی ضمن خوش‌آمد گویی به حاضران در سالن، به معرفی بخش‌های سومین نشست اتفاق ترانه پرداخت و به این ترتیب برنامه ساعت ۱۸ با شعر خوانی شاعران جوان آغاز شد.

در ابتدا شاعران و ترانه‌سرایان به قرائت تازه‌ترین سرود‌ه‌های خود نمودند، این در حالی بود که چهره محبوب این ماه اتفاق ترانه برای معرفی کتاب به ناصر فیض، شاعر و طنزپرداز، اختصاص داشت.

بخش دیگر به سخنرانی عبدالحمید ضیایی درباره شعر و فلسفه اختصاص داشت که در این جلسه در ادامه مباحث درباره جدال شاعران و فیلسوفان، به طرح چند سوال عقلانی مرتبط با عشق پرداخت و بحث خود را دنبال کرد.

وی در ابتدای سخنان خود گفت: یکی از دوگانه های شاعران، تقابل و روبه روی هم قرار دادن عقل و عشق آن هم به شکل خصومت آمیز بوده است و بعد هم دیوان های خود را با دشنام به عقل سیاه کردند. چه شد که در ادب فارسی عشق، چندبار دچار شیفت پارادایمیک شد و یک‌بار از حالت طبیعی جسمانی به امری متافیزیکی پیچیده و متعالی تبدیل شد و یک‌بار دیگر در روزگار ما برگشت به روزگار نخستین را شاهدیم؟

ضیایی سخنان خود را ادامه داد و افزود: پرسش دوم این است که چرا در مسیر تاریخ ادبیات فارسی، جنسیت معشوق این همه مناقشه خیز و جنجال انگیز بوده؟ آیا می‌شود مصداق بخش زیادی از اشعار را به معشوق فرازمینی ارجاع داد؟ این کار چه کمکی به بهبود مناسبات انسانی می کند؟ البته بگذریم از بعضی از آثار عرفانی که در آن‌ها، روغن ریخته را نذر امامزاده کرده اند؛ مثل ترجمان الاشواق ابن عربی.

این استاد فلسفه پرسش سوم خود را چنین مطرح کرد که چرا عارفان و صوفیان این همه از زنان گریزان بوده اند و موونت زن و فرزند و عائله را مانع رستگاری و سیر در ملکوت می دانسته‌اند؟ البته بین فیلسوفان هم می توان مصادیقی را یافت که نگاهی ستمگرانه و انسان شکن به زن داشته اند که از آن جمله می توان به کانت، کی یرکگور نیچه، آگوستین و …. اشاره کرد.

ضیایی برای توضیح بیشتر خود تاکید کرد: آیا عشق رنگی،فقط اشاره به عشق زمینی دارد؟ یا این که می شود ادعا کرد که هرعشقی که سیری در برابر گرسنگی، آرامش در برابر اضطراب، خوشخویی در برابر عبوس نشستن و گشاده دستی در برابر بخل بیاورد، عشق واقعی است؟ آیا می توان گفت که مدعیان عشق الهی هم اگر این ویژگی های ممتاز را نداشته باشند، هیچ بویی از عشق نبرده اند؟

وی در ادامه ابراز داشت: سوالی دیگر که اهمیت دارد این است که آیا در شرایط بحران سیاسی و اجتماعی، باید از عشق حرف بزنیم یا نه؟ فیلسوفان یا روشنفکران با شاعران در این خصوص، جدال داشته اند. مثلا شریعتی، سعدی را سرزنش می کند که چرا در اوج حمله ی مغول، غزل عاشقانه می سراید؟ حق با سعدی است یا شریعتی؟ آیا بر خلاف رای دکتر شریعتی می توانیم بگوییم که اتفاقا شاعران در اوج بحران سیاسی و مصائب، چراغ امید را در شبستان جان آدمی فروزان نگه‌داشته اند و این کار آن‌ها سزاوار قدرشناسی است؟

ضیایی در پایان گفت: پرسش آخر که امید است شاعران در آن تامل جدی و مطالعه داشته باشند این است که آیا عشق، ثمره فریب خوردگی از ژن و هورمون های خاصی نیست؟ آیا با توجه به این پرسش‌ها، آن همه دشنام های شاعران به عقل و عقلانیت، توجیه پذیراست.

پخش نماهنگ موسیقایی از تاج اصفهانی از دیگر بخش‌های این نشست بود. همچنین اجرای بهرام پاییز به همراه پیانو نوازی حمید یعقوبی از بخش‌های جذاب این محفل بود که با استقبال خوب مخاطبین نیز مواجه شد.

محفل ماهانه شعر و موسیقی اتفاق ترانه شنبه اول هر ماه ساعت ۱۸ در سالن مهر حوزه هنری، واقع در خیابان سمیه نرسیده به حافظ برگزار می‌شود. ورود برای عموم علاقه مندان آزاد است.