حسن برزیده کارگردان فیلم «مزار شریف» از آن دست سینماگرانی است که همواره دغدغه روایت مسائل روز را دارند.

سوره سینما- کمتر از یک ماه دیگر اکران فیلم سینمایی «مزار شریف» ساخته حسن برزیده آغاز می شود. این محصول حوزه هنری اثری است عظیم درباره ماجرای شهادت دیپلمات های ایرانی در مزارشریف. حادثه ای مهم در عرصه داخلی و بین‌المللی که جز یک مستند و چند برنامه تلویزیونی رد پایی از آن در سینما و تلویزیون وجود نداشته است. «مزار شریف» دغدغه سال‌های طولانی برزیده بوده و بلاخره در سال ۹۳ به همت حوزه هنری تولید شده است. فیلم، اثری است دشوار از منظر تهیه و تولید. پر هزینه و حساس در طرح مسئله و شکافتن زوایای مختلف آن.

برزیده از نسل سینماگران مذهبی است، از آنهایی که تجربه حضور در جبهه را دارند و ابتدا برای طرح مسئله دفاع مقدس به سینما پا گذاشتند. برزیده در تمام این سال ها سینماگری بی حاشیه و کم کار بوده است. او که با اولین فیلمش «دکل» توجه منتقدان را به خود جلب کرد در سه فیلم اول موضوع جنگ هشت ساله را دستمایه کارش قرار داد. «دکل» نخستین ساخته این سینماگر فیلمی صمیمی و دلنشین درباره روزهای آغازین جنگ، روابط رزمنده ها با هم و جریان زندگی است که در دل شهرهای جنگ زده وجود داشت. او در حضور سینماگرانی مثل ابراهیم حاتمی‌کیا، رسول ملاقلی‌پور و احمدرضا درویش که بیش از او سابقه و تجربه داشتند، فیلمی ساخت که امضا و هویت او را داشت. فیلمی زنده و گرم، درباره مردمانی که در روزهای سخت دفاع مقدس با رشادت و ایستادگی مبارزه می‌کنند.

فیلم دوم او «پرواز خاموش» ادامه همان مسیر بود. با کارگردانی پخته تر. فیلم درباره خلبانی است که برای فرود آوردن سالم هواپیمایش در فرودگاههای خودی، تلاش کرده و شهید می شود. در بستر این ماجرا، برزیده خلوص، مهارت و تلاش رزمندگان ایرانی را به تصویر می کشد. او که در «دکل» از جنگ شهر گفته بود در «پرواز خاموش» حوزه ای دشوار اما جذاب را انتخاب کرده و درباره نبردهای هوایی فیلم ساخت. سومین تجربه فیلمسازی این کارگردان، اپیزودی از یک فیلم سه اپیزودی با موضوع دفاع مقدس و البته با نگاهی ویژه و متفاوت بود.

اپیزود «شوخی‌های خدا» از مجموعه روایت سه گانه، همان نگاه و سلیقه فیلمساز در نمایش واقعیات جنگ را به تصویر می کشید. ساده و صمیمی و در عین حال، شجاعانه و جسورانه. در «مزارشریف» فیلم تازه برزیده که تا امروز مهمترین فیلم کارنامه این سینماگر است. برزیده در دورانی حساس از نظر اجتماعی و سیاسی درباره بحرانی صحبت می کند که می توانست ایران را وارد جنگی دیگر کند. آنهم جنگ علیه همسایه ای مظلوم که ریشه های مشترک بسیاری با ملت ایران دارد.

فیلم در کنار مضمون درخشانی که دارد، مانند دیگر آثار این سینماگر درباره حرمت دفاع، ارزش ایستادگی و حفاظت از انسانیت است. «مزارشریف» در دل روایت شهادت دلخراش دیپلمات‌های ایرانی در افغانستان، می کوشد هر نوع خشونت و ظلمی را نقد کرده و از لزوم برقراری آرامش و امنیت در خاورمیانه سخن بگوید. فیلم می توانست صرفا اثری شعاری و سیاسی باشد، اما حضور زن افغان (مهتاب کرامتی) و نقش حساس او در نجات مرد (حسین یاری) فیلم را تلطیف کرده است.

«مزار شریف» به عنوان اثری پرهزینه و عظیم، بخش مهمی از ناگفته های تاریخ سیاسی ایران را روایت می‌کند واز مظلوم بودن نظام جمهوری اسلامی سخن می گوید. نظامی که قربانی تروریسم است، اما شجاعانه علیه هر نوع زورگویی و زورآزمایی ایستاده است. برزیده که تا کنون دو سریال و چند تله فیلم ساخته، در این اثر نشان می دهد کارگردانی حرفه ای و مسلط است. سکانس های رسیدن به مرز ایران و حتی سکانس های شروع فیلم و درگیری در افغانستان خوب از کار در آمده و تاثیرگذار است.

به نظر می‌رسد برزیده مانند ابراهیم حاتمی‌کیا و احمدرضا درویش با ورود به حوزه‌های تازه سعی می‌کند حرف ها و دغدغه های همیشگی خود را در قالبی امروزی روایت کند و گستره مخاطبانش را بیشتر کند. آنچه سینمای ایران و سینمای دفاع مقدس به آن نیازمند است، همین جسارت برای طرح مسائل تازه است. آنطور که در «مزار شریف» اتفاق افتاده است. اگر روزی دغدغه برزیده روایت قصه شهادت و ایستادگی همنسلانش بود، امروز او در ستایش صلح و آرامش با حفظ حرمت قهرمانان شهید این سرزمین فیلم می سازد و حتی در مجموعه «دولت مخفی» هم با ادای دین به خاطره پاک شهدای جنگ، از عشق و ادامه زندگی حرف می‌زند.