دیروز و در گزارشی که به بهانه نمایش اثار ایرانی در جشنواره فیلم زوریخ منتشر کردیم (اینجا)، درباره‌ی حضور  و انتخاب جهت‌دار فیلم‌های ایرانی برای شرکت و نمایش در جشنواره‌های سینمایی جهان نوشتیم. حالا خبر می‌رسد که جشنواره بین‌المللی فیلم بیروت که از سوی رسانه‌ها و مراکز مطرح فرانسوی حمایت می‌شود، نیمه مهر با حضور فیلم ضدایرانی محسن مخملباف و فیلم مشترک ایران و ایتالیا برپا می‌شود.

به گزارش سوره سینما، اگر جشنواره‌های اروپایی معمولا به دنبال برجسته کردن فیلم‌های سینمایی خاص در داخل کشور هستند، جشنواره فیلم بیروت که در سال‌های اخیر و با حمایت تیم‌های فرانسوی توانسته به یکی از جشنواره‌های معتبر سینمایی در خاورمیانه تبدیل شود، همواره دست روی آثاری گذاشته که صراحتا ضدایرانی هستند و توسط کاگردانان مقیم خارج از کشور که مواضع تندی نسبت به جمهوری اسلامی دارند، ساخته شده‌اند. این جشنواره به ویژه پس از فتنه ۸۸ هر سال با فیلم‌هایی ضدایرانی همراه بوده است؛ از جمله فیلم‌های خانواده مخملباف از جمله محسن و حنا مخملباف که از این جشنواره جایزه‌های زیادی کسب کرده‌اند.

در همین زمینه امسال هم مانند سیاق سابق فیلم جدید از محسن مخملباف در این جشنواره حاضر است. داستان این فیلم که به یک مهاجر ایرانی می‌پردازد داستان جوانی به نام «امیر علی» است که چند ماه است غیرقانونی به لندن آمده و در خانه پیرزنی انگلیسی مستاجر است و امروز آخرین روزی است که اگر اجاره اتاقش را نپردازد از خانه بیرون انداخته می شود و باید در خیابان زندگی کند؛ امیرعلی با آن که لندن را نمی‌شناسد، برای آن که اجاره خانه‌اش را جور کند راهنمای دو توریست کور می‌شود و این در حالی‌ست که یک مشکل دیگر هم دارد و به خاطر شکنجه‌ای که شده هر روز یکی دوبار غش می‌کند!

جز فیلم مخملباف اما، از فیلم‌های دیگر این جشنواره می‌شود به فیلم کوتاه «بچه» ساخته علی عسگری، کارگردان ایرانی‌الاصل ساکن ایتالیا اشاره کرد. این فیلم درباره زنی است که می‌خواهد فرزند نامشروعش را از پدر و مادرش پنهان کند. عسگری سال گذشته هم با فیلم «بیشتر از دو ساعت» توانسته بود جایزه جشنواره بیروت را از آن خود کند. «بیشتر از دو ساعت» درباره زنی است که باکرگی خود را به شیوه‌ای غیرسنتی از دست می‌دهد و بیمارستان برای جلوگیری از خونریزی وی مدرکی رسمی می‌خواهد که وجود شوهرش را اثبات کند.

در این بین اما باید به این توجه کرد که نگاهی به دو جشنواره تقریبا همزمان بیروت و زوریخ، یکی در اروپا و دیگری در لبنان، نشان می‌دهد که اساسا سیاست جشنواره‌ها نسبت به ایران، بی‌توجه به منطق جغرافیایی و دولت‌های مختلف تقریبا یکیست. یکی تمرکزش بر آثاری از سینمای ایران است که ارتباطی با بدنه اجتماعی ایران و حتی بدنه اصلی سینمای ایران ندارند و حتی تعدادی از آنها در ایران توقیف شده‌اند، تا مانند اکثریت مطلق جشنواره‌های دیگر به فیلم‌هایی با رویکرد خاص در کشور پر و بال دهد و پررنگشان کند.

دیگری نیز نظیر جشنواره بین‌المللی فیلم بیروت، اساسا سینمایی را تحت عنوان سینمای ایران به مخاطبین ارائه می‌دهد که به هیچ عنوان ربطی به اهالی سینما در ایران ندارد و آثارش توسط افرادی که در خارج از کشور زندگی می‌کنند و به طور کامل به دنبال نمایش چهره غیرواقعی از جامعه ایرانی هستند، تولید شده‌اند؛ یعنی یک جریان قلابی و دروغین، ولی به اسم «سینمای ایران» و با ارائه چهره‌ای غیرواقعی از مناسبات سیاسی و اجتماعی ایران.

برگزاری جشنواره بیروت و زوریخ و نگاهی به اثار نمایش درامده در آنها بهانه خوبیست برای مرور چندباره‌ی مسئله‌ی جشنواره‌های جهانی، نسبت ما با آنها و سیاست‌ها آنها در برابر ما. این روزها که حضور فیلم «محمد رسول‌الله(ص)» در جشنواره‌های مختلف و همچنین معرفی‌ش به اسکار یکی از مهمترین اخبار سینمای ایران است، باید به این هم توجه کرد که ایا حضور جشنواره‌ای چنین اثاری غایت هدف سازندگان است، یا اکران گسترده جهانی آن برای مردم؟