سوره سینما – دولت یازدهم در یک ماراتن نفس گیر به واسطه گره زدن مشکلات کشور با  تحریمها و وعده لغو آنها به روی کار امد و در این پروسه از همراهی قاطبه سینماگران کشور نیز سود جست. اما حالا و پس از طی دوسال همان سینماگران نه تنها به منتقدان جدی دولت یازدهم-دست کم در بخش فرهنگ و هنر- تبدیل شده اند بلکه برخی از آنان چون محمد مهدی عسگرپور مدیرعامل جنجالی خانه سینما از تقویت بی انگیزگی در دوران پساتحریم سخن می گوید. تناقضهای گفتاری از این دست در ماههای اخیر از سوی سینماگران حامی دولت یازدهم رو به فزونی گذاشته است. این درحالی است که وزیر فرهنگ به تازگی حتی پایان تعمیرات مجموعه تئاتر شهر را نیز به لغو تحریمها گره زده بود. در ادامه بخشی از اظهارات مدیرعامل سابق خانه سینما درباره تاثیر تحریمها بر سینما را می خوانید.

محمد مهدی عسگرپور مدیرعامل سابق خانه سینما طی گفت و گویی با بیان اینکه در حوزه فرهنگ و به طور مشخص سینما به نظر می آید تحریم هــا تأثیری نداشــت، گفت: در زمینه امکانات تجهیزات و مواد خام نیز تحریمها تأثیر اندکی داشت و آن قدر مؤثر نبود که معادلات سینمایی را به هم بزند. نشانه آن هم این که تولیدات ســینمای ایران به لحاظ تعداد و تناسب آن با اکران آمار بدی نداشت و این طور نبود که برای مثال تولیدات سینمای ایران ۱۰۰ عدد در یک سال بود و به واسطه تحریمها به ۲۰ تا برسد.

در دوره تحریم ما حتی تجهیزات آمریکایی داشتیم

این سینماگر در پاسخ به این سوال که یعنی به اعتقاد شــما به لحــاظ امکانات سینمایی، تحریم ها محدودیتی برای ما به وجود نیاورد؟ تصریح می کند: امکانات وارد می شد و حتی ما تجهیزات آمریکایی در کشور خودمان داشتیم. البته این تحریم ها بر قیمت ها تأثیر گذاشت ولی به نظر من آن قدری نبود کــه بتواند تمام این معــادات را به هم بزند؛

عسگر پور در پاسخ به این پررسش که مهمترین تاثیر برداشتن تحریمها بر سینما چیست؟ و اینکه در بعد محتوایی فیلم هــا تفاوت ویژه ای به وجود خواهد آمد؟ می گوید: من در این مدت خیلــی به این موضوع فکر کردم، این که تأثیرات آن را در سینما متصور شوم. تلاش من این بود که خیلــی خوش بینانه به این موضوع نگاه کنم. خود مــن مثل خیلــی از همکارانم در ســینما از این توافق خیلی استقبال کردیم و به عنوان یک شهروند ایرانی از این توافق بسیار خوشحال هستم، اما این به آن معنا نیست که من خیال کنم به زودی در سینما روزهای خیلی خیلی خوبی خواهیم داشت.

در زمان تحریم هــا فعالیت بین المللی سینمای ایران بسیار زیاد بود

دلیل من به این برمی گردد که در زمان تحریم هــا فعالیت بین المللی سینمای ایران بسیار زیاد بود و این طور نمی توان گفــت که بعــد از برداشــتن تحریم هــا فعالیت بین المللی ما زیادتر خواهد شد، به نظرم در همان حد و اندازه که در جشنواره ها حضور پیدا می کرد، حضور خواهد یافت و حتی من نگران هستم که این حضور بعد از برداشــتن تحریم ها کم تر هم شود و برای بیان این موضوع دلایل خودم را دارم. در زمینه بین الملل یک دفعه به آزادســازی نخواهیم رسید چون معتقدم این اتفاق افتاده بود. در حوزه تعداد تولیدات موضوع به شرایط داخلی ما برمی گردد.

در حــوزه محتوایی نبایــد منتظر اتفاق ویژه ای باشــیم

این کارگردان حامی دولت یازدهم تاکید می کند که در حــوزه محتوایی فکــر می کنم نبایــد منتظر اتفاق ویژه ای باشــیم. ســاختاری غلط در حوزه مدیریت فرهنگی وجــود دارد که نوعی تمرکزگرایی در آن شــکل گرفتــه (از حوزه تولید و انتشــار تا سیاســت گذاری)، اجازه به وجــود آمدن بخش خصوصی واقعی را در طول چند دهه گذشته نداده است مگر این که آن ساختار مدیریتی تغییر کند. به نظر من این ها خیلی ربطی به برداشتن تحریم ها ندارد. من حتی فکر می کنم در دوره جدید سینما به نوعی نقش پیشــروی خود را از دست می دهد و مسائل سیاسی و اقتصادی را تعقیب می کند و منتظر می ماند تا تأثیرات آن به حوزه فرهنــگ برگردد نه این که ســینما خودش پیشــرو باشــد و بخواهد در حوزه هــای مختلف رهنمودهایی داشته باشد.

امروز در سینما با بهترین دوربین ها کار می کنیــم، دیگر چه تکنولوژی به روزتری وارد خواهد شــد

او تصریح می کند نباید فکر کنیم برداشتن تحریم ها می تواند ممیزی ها را تغییر دهد یا تجهیزات و امکانات بهتری را وارد کشــور کند. وقتی ما امروز در سینما با بهترین دوربین ها کار می کنیــم، دیگر چه تکنولوژی به روزتری وارد خواهد شــد؟ همین طور این نگاهی خام اندیشانه اســت که تصور کنیم برای سالن ســازی ما اتفاق ویژه ای می افتد و خارجی ها وارد میدان می شوند و ســرمایه گذاری می کنند. خارجی ها وقتی وارد میدان ســرمایه گذاری در حوزه ای می شــوند که بازگشت ســرمایه برای آنان تضمین شده باشد، ممکن است در راه آهن و خطوط هوایی خارجی ها وارد شوند و ســرمایه گذاری کنند، اما سالن سازی اولویت آنان نخواهد بود به نظر من مدیران ما خیلی هم طرحی ندارند که ســینما با توجه به این وضعیت بتواند شرایط بهتری را تجربه کند.

ساختارها بیشتر مدیران منفعل را قبول می کند

در حوزه مدیریت فرهنگی در این ســال ها تا حدودی هم منفعل بوده ایم، شرایط کنونی ادامه پیــدا خواهد کرد. ســاختارهای فعلی مدیریتی خیلی مدیران فعال را نمی پذیرد، این ســاختار بیش تر مدیران منفعــل را موردقبول قــرار می دهد. این نوع نگاه در تمام حوزه های فرهنگی خود را نشان می دهد. من با این گفته ام هیچ توهینی به مدیران عزیزمان نمی کنم که الان زحمت می کشند و عمر خود را در این مسیر گذاشته اند و تلاش می کنند. آن ساختار موجود است که آنان را اداره می کند و این خام اندیشی است که تصور کنیم آنان ساختار را اداره می کنند. خروجی ها به خوبی خودش را نشان می دهد؛ بنابرایــن در دوره ای که در پیش داریم، مسئله اصلی مدیران بیش تــر موضوعات اقتصادی اســت و حوزه های تجارت و بازرگانــی موردتوجه قرار می گیرد. برای مردم هم این حوزه ها در ظاهر جذاب تر است. شاید کم تر کسی امروز به ضایعات فرهنگی که در پیش خواهیم داشت فکر کند.

سینما شرایط سخت تری نسبت به دیگر حوزه ها خواهد داشت

این خیلی کودکانه است که فکر کنیم ما قهرمانانی هستیم که یک دوره سخت را با پیروزی زیاد طی کردیم. نشــانه این گفته من هم این که روز به روز مخاطبــان تلویزیون ما کم تر می شود و تماشاگران ماهواره ها بیش تر. البته اگر چشم های مان را بر واقعیت ببندیم می توانیم شرایط موجود را به گونــه ای دیگر جلوه دهیم. به نظر من سینما شرایط سخت تری نسبت به دیگر حوزه ها خواهد داشت و از پس این شرایط برآمدن نیازمند مدیران باانگیزه تر، جســورتر و با برنامه تر اســت؛ مدیرانی که فکر نکنند من ســال های محدودی هســتم و بنابراین برنامه های یکی، دوساله داشته باشــند. متأســفانه ما با این گروه از مدیران مواجه نیستیم.

حضور بین المللی جدی سینمای ایران افت داشته است

خیلی از فیلم های ما بدون این که در کشور دیده شود در جشــنواره های خارجی حضور پیدا می کند. واقعا نمی خواهم به دوســتانی که زحمت می کشند و فیلم های شــان را به جشــنواره هایی می فرستند که اصـلا اسم شــان را هم نشــنیده ایم و جایزه هم می گیرند اشــاره کنم، به هر حــال آنان هم تلاش کرده اند، اما مبــادا فکر کنیم این آمار، نشــان از مسیر رو به رشد حضور بین المللی سینمای ایران دارد. حضورهای جدی را اگــر ملاحظه کنیم در جشــنواره های معتبرتر متوجه افت می شــویم.

در پساتحریم بی انگیزگی سینمای ایران تقویت می شود

البته در این سال ها حرکت به نوعی سینوسی بوده است. چند سالی حضورمان خیلی کمرنگ بوده و یک ســال کمی بهتر بوده است. البته می فهمم در مورد این حضورها تحلیل های عجیب وغریبی هم می دهند اما نکته این است که سیر نزولی حضورهای بین المللی سینمای ایران ربطی به تحریم ها نداشته است. این جریان با نگاه هر روز بی انگیزه تر کردن کسانی که می توانستند پرچم سینمای ایران را در جشنواره های بین المللی بالا نگه دارند، ادامه خواهد داشت. متأسفم اگر حرف هایم ناامیدکننده به نظر می رسد، اما این واقعیتی است که به نظرم در دور جدید این بی انگیزگی به نوعی تقویت می شــود.

مدیریت سینما اگر با همین فرمان پیش بــرود، مدیریت منفعلی است

ما با مجموعه مدیریتــی منفعل در حوزه فرهنگ این سال ها با چنین شرایطی را روبه رو هستیم. هم چنین داریم تجربه می کنیم که هرکسی بیش تر فریاد بزند، انگار می تواند مســائل روزمره خود را برطرف کند. جمع این یک آنارشی با کلامی تند بی صاحب بودن معنی می دهد. در این شرایط سینمای ایــران نمی تواند منســجم عمل کنــد و به نوعی امکانات خودش را از دســت می دهــد؛ بنابراین در دوره پســاتحریم ممکن اســت در حوزه هایی که پیش از آن در دنیا حضوری نداشــتیم، حاضر شــویم، از جمله حوزه اقتصاد، بانکداری، صنعت، معــدن و به مــرور وارد بازارهای رقابتی شــویم. این جاست که به نظرم سینما به نوعی جا می ماند، زیرا قبل تر رقیب نداشته، اما الان رقیب های جدی وجود دارد. این در حالی اســت کــه مدیریت آن اگر با همین فرمان پیش بــرود، مدیریت منفعلی است.

منبع: روزنامه سینما