هشتم آبان ماه نخستین قسمت از دورتازه برنامه سینمایی «هفت» با اجرا و سردبیری بهروز افخمی و پس از سه قسمت مقدماتی در استودیوی جدید این برنامه پخش شد.
به گزارش سوره سینما ، این برنامه که با موضوع بررسی مصائب و مشکلات فیلم ای تاریخی و دینی روی آنتن شبکه سه سیما رفت، در ابتدا با مهدی فخیم زاده کارگردان سینما و تلویزیون به گفتگو پرداخت.
فخیم زاده از دشواری های ساخت آثار تاریخی و مذهبی سخن گفت و این ژانر را یکی دشوار ترین ژانرهای سینمایی نامید.
وی در پاسخ به این سوال که آیا باز هم اثر تاریخی و مذهبی می سازید، گفت: من چندین سال است که دیگر مرتکب ساخت فیلم مذهبی نمی شوم! دیگر توبه کرده ام. مدیران سیما قبل ها اصرار داشته اند که من درباره کربلا و حواشی آن فیلمی کار کنم، اما به دلیل مشکلاتی که وجود دارد زیر بار نرفتم.
وی درباره مشکلات ساخت فیلم دینی بیان داشت: اولین مشکل فیلمنامه تاریخی و مذهبی است. در یک فیلمنامه ممکن است با شخصیت شروع کنیم و تاریخ را مرور کنیم یا با یک حادثه آغاز کنیم و در ضمن آن شخصیت هایی را تعریف کنیم. لذا در فیلم نیازمند آزمون و خطا و تغییر هستیم. اما در آثار تاریخی با حوادث و شخصیت های ثابتی طرف هستیم که نباید به آنها دست بزنیم. نگاه و شکل دراماتیک نبخشیدن به این حوادث و شخصیت ها ایجاد مشکل می کند. در کار تاریخی نمی توان شخصیتی را مثبت و یا منفی کرد و آن شخصیت باید منفی یا مثبت باقی بماند. این اولین معضل است.
وی ادامه داد: معضل دوم تاریخ است. تاریخ قسم نخورده که دراماتیک باشد، ممکن است حقیقت باشد اما جذابیت داستانی نداشته باشد. حقیقت همیشه خوب نیست. حقیقت نمایی گاهی نیاز است تا وجه نمایشی ایجاد کند. معضل سوم این که ممکن است حقیقت با شریعت و با باورهای مردم مطابقت نداشته باشد یا ضرورتی برای گفتن آن نباشد.
فخیم زاده افزود: معضل چهارم روایت ها و قول های متنوع است و این باعث می شود که در اضافه و یا کسر شخصیت های مدنظر خود دچار مشکل شویم.
این کارگردان سینما درباره ورود دیگران به حوزه ساخت فیلم های تاریخی گفت: ورود من به فیلم های تاریخی با دورخیز نبود. من در فیلم امام رضا (ع) متوجه شدم که مردم نیاز دارند با سند و مدرک ائمه علیه السلام را بشناسند. ایمان خالصانه آنها که همراه با شناخت نیست، باید درست عکس اعتقادات مردم باشد. اینجا بود که تصمیم گرفتم دیگر کاری به کار آثار تاریخی نداشته باشم. ما اگر فیلم های دیگر را اشتباه بسازیم، اتفاقی نمی افتد، اما در این حوزه اگر اشتباه کنیم قابل جبران نیست.
وی در پاسخ به این سوال که آیا حوزه دین در شان سینما نیست، گفت: سینما وجهه سرگرمی اش آنقدر بالاتر است که محل این کار نیست. اتفاقی که برای فیلم درویش افتاد تداعی می شود. لذا ضرورتی برای این کار نمی بینم. در سینما اصلا جایش نیست.
فخیم زاده مفاهیم قدسی را در حد سینما و دوربین ندانست و گفت: همیشه این خطر در کمین بوده است که به جای کمک به اعتقادات روبروی آن بایستید. نسبت به تجربه هر فیلم سازی موفقیت فرق می کند. من فکر میکنم که درویش و مجیدی هم این ریسک را نمی کنند چون با فضاهای آزار دهنده روبرو هستند، چون در صورت موفقیت هم با مشکلاتی روبرو هستند.
هفت در بخش بعدی خود به عمارت مسعودیه رفت و حمید گودرزی این بار میزبان مهدی پاکدل بود و با او در مورد حضورش در فیلم محمد رسول الله(ص) گفت و گو کرد.
پاکدل در گفت و گوی خود از نقشش در فیلم محمد (ص) سخن گفت و این نقش را شبیه یک رویا دانست. وی در ابتدا با اشاره به نحوه انتخابش برای نقش ابوطالب گفت: من از تست بازیگران برای فیلم محمد خبر داشتم و ناراحت بودم از اینکه آقای مجیدی چرا از من سراغی نگرفت. بعد از گذشت مدتی بالاخره برای تست گریم با من تماس گرفتند و بعد مورد قبول واقع شد. برای من بسیار شبیه یک رویا بود.
وی ادامه داد: هر بازیگری دوست دارد در کارنامه اش نقشی منحصر به فرد وجود داشته باشد که به آن تکیه کند و من جای خالی این نقش را احساس می کردم. اما این نقش نقشی است که می توان حتی بعد از مرگ هم به آن افتخار کرد.
پاکدل در ادامه از استقبال گسترده مخاطبان این فیلم در کانادا سخن گفت و اضافه کرد: حجم استقبال فوق العاده بود. قرار بود فیلم افتتاحیه باشد که به دلیل استقبال بسیار خوب مخاطبان، ۵ بار اکران شد و مردمی از نقاط مختلف دنیا به تماشای آن نشستند. بازخوردها هم جالب بود، مردم ساعت ها با عوامل صحبت می کردند.
این بازیگر و کارگردان جوان سینما همچنین در پاسخ به سوال گودرزی مبنی بر تعامل با تیم فیلمساز خارجی گفت: ما در ایران سینماگران خوبی داریم، اما من عوامل خارجی را در حین کار واقعا بدون استراحت می دیدم. آنها فقط کار می کردند.
این بازیگر سینما و تلویزیون همچنین به انتقاد از حرف های بی پایه و اساس پیرامون هزینه این فیلم پرداخت و گفت: دستمزد در این کار مرحله پنجم بود. هرکسی اندازه دستمزدش در صنف خود می گرفت. در مورد هزینه ساخت فیلم هم باید بگویم که هرچه پروژه بزرگتر باشد، حواشی ارقام و اعداد آن هم بیشتر است. چه ایرادی دارد در زمینه فرهنگ هزینه شود؟ در زمینه های دیگر ما شاهد هزینه های سنگین تری هستیم. کسانی که این حرف ها را می زنند، به دلیل ذی نفع نبودن شان و شاید حس حسادت شان باشد. این نقد ها در فیلم اول من بود، که عده ای به صورت برنامه ریزی شده از سالن اکران رفتند و سالن را خالی کردند و منتقدینی هم بودند که ساخت فیلم توسط یک بازیگر را به طور کلی رد کردند.
در ادامه هفت، بهروز افخمی میزبان هادی محمدیان، کارگردان جوان انیمیشن سینمایی “شاهزاده روم” بود. محمدیان بیان داشت: من فارق التحصیل رشته گرافیک از دانشگاه هنر هستم، ۳۲ ساله. ۱۰ سال است که با دوستانم به شکل حرفه ای در موسسه هنرپویا کار انیمیشن می کنیم و من به این رشته و کار از دبیرستان علاقه داشتم.
وی ادامه داد: اولین کار انیمیشین من در سال ۸۷ بود که آن هم ۱۶ قسمت ۱۵ دقیقه ای به تهیه کنندگی آقای جعفری بود. تیم من ۲۵ نفر هستند. گاهی پیشنهاد هایی به اعضای تیم ما از خارج از کشور می شد و از گروه های دیگر برخی از دوستان رفتند. در مجموع اوضاع در حوزه انینیشن کشور اصلا خوب نیست. آنهایی هم که می روند جذب تیزر و تبلیغات می شوند. اما امروز فضای علمی هم شکسته شده و بچه ها به نرم افزار مسلط هستند، نکته اینجاست که توان بالقوه زیادی وجود دارد که اگر درست مدیریت شود می شود کارهایی در سطح رده الف دنیا تولید کرد.
وی در خصوص انیمیشن “شاهزاده روم” بیان داشت: شاهزاده روم اولین کار سینمایی بود که زمانی ۷۶ دقیقه ای داشت و به صورت سه بعدی ساخته شده بود. در مورد هزینه این را باید بگویم که هزینه تولید آن کاملا خصوصی بود و رقمی نزدیک به ۲ میلیارد تومان هزینه شد. ما از هیچ نهاد دولتی پول نگرفتیم. یک بخش از پروژه های قبلی و بخشی هم کسانی که ارادتی به موضوع این انیمیشن داشتند تامین شد و تولید کار هم ۱۵ ماه به طول انجامید.
محمدیان نهایتا گفت: آغاز اکران این فیلم از ۱۳ آبان خواهد بود. ما قبل از ایران در چهار کشور این اثر را نمایش دادیم که در لبنان بسیار مورد استقبال قرار گرفت و پرفروش شد. امیدواریم که از این اثر در ایران نیز استقبال شود. من همیشه دغدغه احیای سینمای کودک را با انیمیشن داشته و دارم که اگر این فیلم موفق شود، بخش انیمیشن می تواند جای خود را در سینمای ایران باز کند و این رویا به حقیقت بپیوندد.
در ادامه برنامه بهروز افخمی با ناصر هاشم زاده به عنوان کسی که در حوزه نویسندگی و اندیشه سینما صاحب نظر است، گفتگو کرد. افخمی در ابتدای این گفتگو مخاطب اصلی این برنامه را تماشاچی جوان و نوجوان دانست و گفت: مخاطب این بخش کسانی هستند که برای نزدیک شدن به سینما، تلویزیون را دارند و بچه ها بیشتر تاثیر را از برنامه ها می گیرند.
هاشم زاده در خصوص خود گفت: همه چیز از زندگی بر می آید و از تجربیاتی که برای اعلام آن به دیگران حسی دارد چون مفاهیم را بهتر درک می کند. در هر سن به اقتضای سن خودش روایتی پیدا می کند که باید آن را در نظر گرفت. تجربه زندگی در ایران در دهه های ۳۰ و ۴۰ و ۵۰ را داشتم. آن زمان به ریاضی علاقه داشتم که اول سراغ این رشته رفتم و بعد ادبیات. حافظ، سنایی، مولانا در سیر فکری من جایگاه ویژه ای داشتند. در سن ۱۵ سالگی طبق عقاید آن زمان و زمینه های خانوادگی، طلبه شدم و ادبیات را آنجا در ترکمن صحرا خواندم بعد علاقه پیدا کردم.
وی ادامه داد: از کلاس اول کار می کردم، روزنامه می فروختم و کارهای مختلفی کردم. ۱۷ سالگی به تهران آمدم و البته سفری هم به قم داشتم. باید بگویم بهترین سالهای زندگی من در آموختن بود. به قدرت متون دینی پی بردم. من همیشه دچار وسواس در نوشتن بودم. معتقدم سینما ابزار شهود نیست. و آنچه رخ می دهد تقلبی است که به نام شهود رخ می دهد.
در بخش انتهای هفت دیشب نیز مسعود فراستی به عنوان منتقد ثابت میزبان دو منتقد دیگر بود. وی در همان ابتدا از فریدون جیرانی می گوید و از اینکه هفت از کجا شروع شد.
فراستی در ابتدای این بخش گفت: کار نقد تخریب است اما فکر می کنم که در پس آن زندگی وجود دارد. لذت نقد گاهی جایگزین لذت دیدن است. این جایگزینی مهم است. افخمی می خواهد سینمای ایران را نجات دهد اما من این توهم را ندارم. اما او این بخش نقد را در برنامه اش جا داد و فکر می کند که می توان این دو را کنار هم جمع کرد.
وی ادامه داد: شروع نقد از دوست داشتن می آید. اگر چیزی را دوست نداشته باشید، مطلقا نمی توانید در مورد آن نظر دهید. اصل اول در نقد این است که می خواهیم بهتر شویم و این مابعد نقد است؛ نه ماقبل آن.
فراستی در ادامه گفتگوی خود با میهمانانش به نقد فیلم سینمایی “دوران عاشقی” رئیسیان پرداخت. وی گفت: این فیلم، فیلم بدی است. چیز تازه ای دیده نمی شود. به جز دوربین که در تکنیک ماهرانه است.
دور تازه برنامه سینمایی هفت هر هفته جمعه شب ها با اجرا و سردبیری بهروز افخمی روی آنتن شبکه سه سیما می رود.