سوره سینما – احسان سالمی: هر ساله با پایان یافتن جشنواره بین‌المللی فیلم فجر و مشخص شدن برگزیدگان بخش‌های مختلف آن، یکی از مهمترین مسائل سینمای ایران، بحث زمان اکران آثار حاضر در این جشنواره است. موضوعی که از اسفندماه سال گذشته و بعد از اتمام سی‌و‌سومین دوره جشنواره فیلم فجر نیز یک بار دیگر تبدیل به دغدغه همه اهالی سینما شده بود، چرا که بدون شک همه خواهان اکران موفق فیلم خود هستند، در نتیجه به دنبال اکران اثر خود در بهترین زمان ممکن هستند، هرچند که این اتفاق برای بسیاری از فیلم‌های حاضر در این جشنواره هنوز به وقوع نپیوسته است.

با نگاهی به جدول فیلم‌های اکران شده از اسفند ماه سال گذشته تاکنون و مقایسه آن با فهرست فیلم‌های حاضر در سی‌و‌سومین دوره جشنواره فیلم فجر به اسامی بسیاری برخورد می‌کنیم که هنوز فرصتی برای حضور بر پرده نقره‌ای سینماها پیدا نکردند و این اتفاق که تبدیل به سنتی قدیمی در سینمای ایران شده است نشان از عدم تناسب تولید و پخش در سینمای ایران دارد.

در این گزارش نگاهی به آثار حاضر در جشنواره فیلم فجر داریم که بیش از ۱۰ ماه است در صف اکران قرار دارند و البته بعید به نظر می‌رسد که در این فرصت اندک باقی‌مانده تا جشنواره سی‌و‌چهارم فجر، همه آن‌ها شانس دیده شدن توسط مخاطبان را داشته باشند.

۱- بهمن

دومین ساخته مرتضی فرشباف، کارگردان جوان سینمای ایران است که پیش از این ساخت فیلم سینمایی «سوگ»، را در کارنامه داشت.

«بهمن» در جشنواره با اقبال چندانی مواجه نشد اما به واسطه سرمایه‌گذاری بانک پاسارگاد و تهیه کنندگی جواد نوروز بیگی احتمال اکرانش در زمانی مناسب داده می‌شد اما هنوز نتواسنته راهی برای اکران پیدا کند.

۲- بوفالو

«بوفالو» دومین ساخته کاوه سجادی حسینی است که در بخش سودای سیمرغ سی و سومین جشنواره فیلم فجر حضور داشت اما تا امروز خبری از اکران آن مطرح نشده است.

۳- تگرگ و آفتاب  

ششمین ساخته رضا کریمی فیلمی جنگی است که در آن تنها سه سکانس جنگی وجود دارد و ایده اولیه آن نیز برگرفته از داستان «داش آکل» صادق هدایت است!
همین توضیح کوتاه کافی است تا مشخص شود که «تگرگ و آفتاب» چگونه اثری است. فیلمی که داستان رزمنده جوانی به نام یحیی را روایت می‌کند که در یکی از مرخصی‌های خود و در جریان یک موقعیت خاص درگیر ماجراهایی عاشقانه می‌شود.

در این فیلم بازیگران چون پریوش نظریه، جواد عزتی، اصغر همت، پیام دهکردی، مهران احمدی و سحر قریشی ایفای نقش کرده‌اند ولی دو بازیگر اصلی آن که قرار است بار اصلی ماجرای عاشقانه فیلم را بر دوش بکشند، کسری عزیزی و پردیس احمدی هستند که هیچکدام تا پیش از این تجربه چندانی در بازیگری نداشتند و شاید به همین خاطر باشد که فیلم بعد از جشنواره نتوانست از میان صف طویل فیلم‌های در مسیر اکران راهی برای خود باز کند.

۴- شرفناز  

حسن نجفی فیلمنامه نویس و کارگردان سینمای ایران در پنجمین ساخته سینمایی خود به سراغ یک قصه واقعی رفته است و با ساخت «شرفناز» داستان یک زن بلوچ پاکستانی را روایت می‌کند.

نجفی در روایت فیلم خود علاوه بر پرداختن به داستان کسی که به خاطر مشکلات اقتصادی، ذات آدمیت خود را فراموش کرده است، سعی کرده به دردهایی جهانی همچون ترور، افراط گرای‌ های اندیشه ای و رفتاری، ناملایمات منطقه ای نیز بپردازد.

حمیرا ریاضی، ضرغام استادی اصل، علی اوسیوند، ایوب افشار، سعید گل بچه، خلیل خانی و یاسمن اوسیوند از جمله بازیگران این فیلم هستند.

۵- مرگ ماهی 

پربازیگرترین فیلم دوره گذشته جشنواره فجر که پروانه نمایش آن در مرداد ماه سال جاری صادر شد و قرار بود در مهرماه امسال روانه اکران شود، اما هنوز هم نتوانسته بر پرده سینماهای کشور به نمایش دراید.

فیلمی که تکمیل کننده سه گانه سید روح الله حجازی در ارتباط با موضوع خانواده بود و در واقع ادای دینی از سوی او به فیلم «مادر» مرحوم علی حاتمی محسوب می‌شد.«مرگ ماهی» یکی دیگر از آثار حاضر در جشنواره سال گذشته بود که بانک پاسارگاد تهیه کرده بود.

این فیلم که همچون دیگر ساخته‌های سینمای اجتماعی ایران در طی سال‌های گذشته داستانی تلخ دارد؛ بازگوکننده داستان دو خانواده است که در یکی از محله‌های جنوب شهر تهران زندگی می‌کنند و درگیر اتفاقاتی می‌شوند که پرده از رازهایی قدیمی برمی‌دارد.

منصور لشگری قوچانی تهیه‌کنندگی این فیلم را بر عهده دارد و طبق خبرها قرار است که پخش فیلم توسط موسسه فیلمیران انجام شود ولی با گذشت ۱۰ ماه از حضور این اثر در جشنواره فیلم فجر و با وجود بازخوردهای نسبتا مثبت در جشنواره هنوز زمان دقیق اکران آن مشخص نشده است.

فرهاد اصلانی، باران کوثری، پانته آ بهرام، فرشته صدرعرفایی، ملیسا ذاکری، ستاره پسیانی، محمدرضا غفاری، امیر آقایی و علیرضا استادی از جمله بازیگران این فیلم هستند.

۷- قول

فیلم سینمایی «قول» ساخته  محمد علی طالبی است که به علت برگزیده شدن در جشنواره فیلم کودک اصفهان سال گذشته و به منظور اجرای سیاست‌های تشویقی سازمان سینمایی از  تولید آثار سینمایی کودک و نوجوان به طور مستقیم وارد در بخش سودای سیمرغ سی و سومین جشنواره فیلم فجر شد.

این فیلم که بر اساس داستانی از ماریون دین بائر توانسته بود ۶ جایزه در بخش‌های مختلف از جمله پروانه زرین بهترین فیلم بلند را در بیست و هشتمین جشنواره فیلم کودک اصفهان از آن خود کند، پس از حضور در جشنواره فیلم فجر سال گذشته قرار بود به سرعت روانه اکران شود، ولی هنوز هم به سرنوشت مشخصی در اکران دست پیدا نکرده است.

۸- فرار از قلعه رودخان 

فیلمی به کارگردانی غلامرضا رمضانی و تهیه کنندگی حسن آقاکریمی که در آن بازیگرانی چون محمد بحرانی، سیروس همتی، شکرخدا گودرزی، علیرضا مهران، حمیدرضا فلاحی و گروهی از دانش آموزان شهرستان میبد یزد ایفای نقش می‌کنند.
داستان این فیلم در ارتباط با گروهی از دانش آموزان شهرستان میبد است که برای اردویی دو روزه به شمال کشور می‌روند ولی در آستانه رفتن به سمت دریا برنامه آنها توسط مسؤلین مدرسه تغییر می‌کند، که این تغییر برنامه مسایل و مشکلاتی را در پی دارد.

در اردیبشهت ماه امسال حسن آقاکریمی تهیه کننده این فیلم در مصاحبه‌ای از عقد قرارداد با موسسه شکوفا فیلم برای پخش این فیلم خبر داد و اعلام شد که زمان اکران اثر مهرماه خواهد بود ولی هنوز با گذشت یک ماه و نیم از زمان مشخص شده، این فیلم اکران نشده است.

۹- آزادی مشروط  

«آزادی مشروط» اولین ساخته حسین مهکام است که سال گذشته در بخش نگاه نو سی و سومین دوره جشنواره فیلم فجر حضور داشت. داستان این فیلم اجتماعی در ارتباط با زیرساخت‌های فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی جامعه است.

حسین مهکام که پیش از این بیشتر به واسطه نگارش فیلمنامه‌هایی چون «برف»، «اسب حیوان نجیبی است» و «هیچ» شناخته می‌شد، در اولین ساخته خود به سراغ روایت ۳  روز از زندگی خانواده‌ای رفته است که مشکل بزرگی دارند که می‌خواهند آن را برطرف کنند.

رامبد جوان مجری برنامه خندوانه در این فیلم نقشی جدی و متفاوت را ایفا کرده است و در کنار او بازیگرانی چون هنگامه قاضیانی، شاهرخ فروتنیان و حسین پاکدل به ایفای نقش پرداخته‌اند.

حسین مهکام نویسنده و کارگردان این فیلم چندی پیش در مصاحبه‌ای با اشاره به اینکه در حال حاضر منتظر اکران فیلم سینمایی «آزادی مشروط» است، گفته بود: «این فیلم سینمایی قرار بود همین روزها و در فصل پاییز اکران شود که البته هنوز محقق نشده است.»

۱۰- بدون مرز

«بدون مرز» ساخته امیرحسین عسگری یکی از فیلم‌هایی بود که در جشنواره سال گذشته از آن استقبال نسبی به عمل امد و توانست سیمرغ بخش نگاه نو را نیز از آن خود کند.

داستان فیلم در مورد پسری است که هر روز برای ماهیگیری به کشتی به گل نشسته‌‎ای در نقطه صفر مرزی پا می‌گذارد و آنجا را به محلی برای آرامش خود تبدیل کرده، اما حضور غریبه‌ای این آرامش به هم می‌زند.

علیرضا بالری، زینب ناصرپور، آرش مهربان و ارسلان علی پوریان که هیچ کدام از آنها چهره مشهور سینمایی نبودند، نقش‌های اصلی این فیلم را ایفا می‌کنند.

این فیلم در سه قسمت بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه بخش نگاه نو سی و سومین جشنواره فیلم فجر نامزد شده بود و توانست تندیس بلورین «جایزه ویژه هیئت داوران» را در این بخش از آن خود کند.

تهیه کننده این فیلم در اردیبهشت ماه امسال از تلاش خود برای اکران آن در گروه هنر و تجربه خبر داده بود، اما همچنان خبری از اکران آن نشده است.

۱۱- چاقی

«چاقی» اولین فیلم سینمایی راما قویدل در مقام کارگردان است که تهیه‌کنندگی آن حاصل همکاری مشترک علیرضا جلالی و حمید آخوندی است که سال گذشته توسط هیئت انتخاب فیلم‌های بخش مسابقه نگاه نو سی و سومین جشنواره فیلم فجر برای حضور در این بخش انتخاب شد.

قویدل که پیش از این ساخت مجموعه‌ها و فیلم‌های تلویزیونی متعددی را در کارنامه خود به ثبت رسانده بود، در اولین تجربه سینمایی خود بازیگران سرشناسی چون علی مصفا، لادن مُستوفی، مهسا کرامتی، حمید فرخ‌نژاد و امید روحانی را برای ایفای نقش‌های اصلی فیلم خود انتخاب کرده است.

راما قویدل چند روز پیش در مصاحبه با خبرگزاری مهر درباره زمان اکران این فیلم سینمایی گفته بود: «مدتی پیش برای اکران این فیلم سینمایی قرارداد بسته شد و من هم مانند هر صاحب اثری دوست داشتم این فیلم را روی پرده ببینم ولی متاسفانه خبری از اکران فیلم نشده است و به نظر می رسد مدیر پخش فیلم «چاقی» تا این لحظه نتوانسته­ فرصتی برای اکران فیلم فراهم کند.»

۱۲- دو

«دو» اولین تجربه‌ی تهیه‌کنندگی‌ پرویز پرستویی است که کارگردانی آن برعهده سهیلا گلستانی بازیگر با سابقه سینما است که پیش از این در در فیلم‌هایی چون «مهمان داریم»، «سه روز بیداری» و «امروز» با او همبازی شده بود.

این فیلم که مضمونی اجتماعی دارد در سی و سومین جشنواره فیلم فجر نتوانست مورد توجه منتقدین و مخاطبین قرار بگیرد و با انتقادات فراوانی رو به رو شد، هرچند که علاوه بر پرویز پرستویی، مهتاب نصیرپور و مهرانه مهین ترابی نیز در آن ایفای نقش کردند.

سرنوشت اکران این فیلم نیز هنوز در هاله‌ای از ابهام است.

۱۳- دریا و ماهی پرنده

مهرداد غفارزاده سال گذشته با فیلم سینمایی «دریا و ماهی پرنده» دومین تجربه سینمایی خود را بعد از فیلم موفق «گیرنده» کسب کرد که در گروه هنر و تجربه جشنواره سی وسوم حاضر شده بود ولی نتوانست موفقیت چندانی به دست بیاورد.

داستان فیلم در مورد نوجوانی ۱۷ ساله به نام احسان است که نه توانایی تکلم و نه توانایی شنیدن دارد و بدون ارتکاب جرم در مرکز بازپروری نوجوانان بزهکار در یک منطقه محروم به سر می برد. احسان چند بار تلاش به فرار از مرکز بازپروری می کند و این سرآغاز مسائلی جدید در زندگی او است.

این فیلم که تاکنون حضور موفقی در جشنواره‌های خارجی داشته است، همچنان در دو راهی میان اکران عمومی و اکران در گروه هنر و تجربه است. موضوعی که مهرداد غفارزاده کارگردان آن در موردش گفت: «با توجه به شرایط اکران هنر و تجربه و اکران عمومی، راغبم فیلم «دریا و ماهی پرنده» در بخش عمومی و سطح گسترده نمایش داده شود چون حق فیلمی که در جشنواره‌های داخلی و خارجی از جمله همدان، مسکو و کره جایزه گرفته و مورد استقبال عموم واقع شده، اکران گسترده و عمومی است.»

۱۴- موقت

فیلم سینمایی «موقت» اولین تجربه کارگردانی امیر عزیزی است. او در اولین فیلمش به سراغ داستان خانواده ای رفته است که همزمان با اسباب کشی و جابجایی خانه شان ناخواسته درگیر ماجرا و مشکلاتی می‌شوند.

تهیه‌کنندگی این فیلم را حسن آقاکریمی برعهده دارد که در جشنواره سال گذشته تهیه‌کنندگی فیلم «فرار از قله رودخان» را نیز برعهده داشت و در آن بازیگرانی چون پگاه آهنگرانی، نازنین فراهانی، بابک کریمی و نگار جواهریان ایفای نقش می‌کنند.

فیلم سینمایی «موقت» در ابتدا قرار بود در اردیبهشت ماه امسال در گروه هنر و تجربه به اکران عمومی درآید، ولی گویا هنوز شرایط برای اکران آن فراهم نشده است.

۱۵- جزیره رنگین   

کارگردان فیلم معروف «عروس آتش» بعد از سال‌ها به درخواست رئیس سازمان سینمایی و با بودجه بنیاد فارابی به سینما برگشت و با فیلم سینمایی «جزیره رنگین» در جشنواره سی و سوم فیلم فجر حضور پیدا کرد. فیلمی که به دلیل ضعف های فراوان ساختاری موجب انتقادات فراوانی شد.

به جز مهدی احمدی، دیگر بازیگران این فیلم سینمایی از میان هنرپیشه های بومی در منطقه جنوب کشور انتخاب شده‌اند و داستان آن بر اساس زندگی یک دکتر نقاش به نام احمد نادعلیان است که در جزیره هرمز فعالیت هنری و اجتماعی دارد و با چالش هائی مواجهه است.

عدم استقبال از این فیلم از سوی منتقدین به حدی بود که این اثر را در بخش خارج از مسابقه جشنواره شرکت دادند و شاید به همین خاطر اتفاق باشد که هنوز هم زمانی برای اکران آن مشخص نشده است.

۱۶- نزدیکتر

فیلم سینمایی «نزدیکتر» سال گذشته در بخش مسابقه نگاه نو سی و سومین جشنواره فیلم فجر حضور پیدا کرده بود.

مصطفی احمدی کارگردانی این فیلم را برعهده دارد که برای اولین اثر خود توانسته از حضور چهره‌هایی چون صابر ابر، پارسا پیروزفر، پگاه آهنگرانی، نازنین فراهانی، محمد بحرانی، شیرین یزدانبخش و ستاره اسکندری بهره ببرد تا روایتگر داستان خانواده‌ای باشد که بعد از مدت‌ها دور هم جمع می‌شوند و در این دورهمی دچار اتفاقات و مشکلاتی می‌شوند.

در شهریور ماه امسال بود که مصطفی احمدی در گفتگویی از اکران این فیلم در آبان ماه و بعد از تاسوعا و عاشورای حسینی خبر داده بود که البته این خبر هنوز توسط شورای صنفی نمایش قطعی نشده است.

۱۷- رئال- انیمیشن «مبارک» 

فیلم سینمایی رئال- انیمیشن «مبارک» اثری به کارگردانی «محمدرضا نجفی امامی» و با بازی الناز شاکردوست، امیر رهبری، تورج نصر، منوچهر آذر و حسن کریم‌‌خان‌زند است که داستان پیرمرد نقالی را روایت می‌کند که با عروسک‌هاییش که همه در اقتباس از شخصیت‌های شاهنامه ساخته شده‌اند، به کسب و کار مشغول است.

پیرمرد نگران روزی است که شخصیت‌های سیاه افسانه‌ای، دنیا را به سوی تاریکی و تباهی بکشانند. نگرانی او، عروسک‌هایش را وادار می‌کند که وارد عمل شوند.

علی نجفی امامی تهیه‌‌کننده این انیمشین گفته بود که در نظر دارد این اثر سینمایی را پاییز اکران کند ولی با اینکه در حال رسیدن به انتهای آبان ماه هستیم، هنوز خبری از زمان دقیق اکران این فیلم نشده است.