به گزارش سوره سینما ، در این جلسه که شب گذشته، ۱۲ دی ماه، بعد از اکران فیلم برگزار شد محسن یزدی مدیر مرکز مستند سوره و تهیه کننده و مهدی فارسی کارگردان اثر حضور داشتند .

محسن یزدی در پاسخ به این سوال که چرا، موضوع تاریخی را برای ساخت مستند انتخاب کرده است، گفت: هر چند این حرف قدری کلیشه ای است اما کاملا درست است که پرداختن به موضوعات تاریخی دشوار است چرا که هم به جهت وقت و هزینه، این موضوع سخت است، هم از لحاظ اینکه کارشناسان این حوزه افراد معدودی هستند که بسیار هم مشغله دارند.

وی افزود: در مستند تاریخی فیلمساز یک سال و نیم یا دوسال از عمر خود را صرف پژوهش و تولید فیلمش می کند که کمتر فیلمسازی حاضر است روی این مسئله حساس وقت بگذارد مضاف بر اینکه آورده مالی ویژه ای هم برای او نداشته باشد.

یزدی با اشاره به حساسیت های مستند تاریخی که ممکن است بعدها مرجع بسیاری از فیلم ها و کارهای پژوهشی شود گفت: به عنوان جایگاه مسئولیتی که دارم و نه به عنوان تهیه کننده این فیلم، کار کردن در حوزه تاریخ را وظیفه خودم می دانم چرا که این موضوع یک کار زمین مانده است و نپرداختن به آن به دلیل سختی ها و حساسیت ها بهانه ی خوبی نیست.

یزدی افزود: در مستند تاریخی باید کار جهادی کرد؛ ادعای ما ساخت یک فیلم جهادی نیست اما معتقدم عوامل برای این فیلم جهادی تلاش کردند و مهدی فارسی به عنوان کارگردان برای فیلم بسیار زحمت کشید و یک سال و نیم از وقتش را صرف این مستند کرد.

مدیر مرکز مستند حوزه هنری در پاسخ به این سوال که این مستند ادامه دار خواهد بود گفت: تلاش ما این است این روند ادامه پیدا کند.

مهدی فارسی کارگردان اثر نیز در مورد انگیزه ساخت این مستند گفت: نوعی ترس باعث ساخت این فیلم شد، ما گذشته ای داریم که قدر آن را نمی دانیم و آن را فراموش کرده ایم و این فراموشی باعث شده است که از تحلیل وقایع امروز ناتوان بمانیم و اتفاقاتی مانند وقایع یمن، سوریه، عراق و … اتفاق بیافتد.

فارسی افزود: جنگ جهانی اول ماجرای جنگ قدرت هاست که به جان هم افتاده اند و در این میان همه چیز را قربانی منافع خود می­کنند که این ماجرا در جنگ جهانی دوم هم اتفاق می افتد و امروز هم در همسایگی ما این ماجرا به نوعی در حال تکرار است، گویی قحطی بالای سر ماست و ترس من از تکرار این وقایع بیشتر از علاقه و تکلیف انگیزه شد که سراغ این سوژه بروم.

فارسی ادامه داد: کار ما صرفا بازخوانی گذشته نبوده است و برای ما مهم بود که حرف روز از فیلم برداشت شود و مخاطب قدرت تحلیل پیدا کند .

مهدی فارسی در مورد منابع پژوهشی فیلمش گفت: واقعا موجب تاسف و شرمندگی است که بگویم در دسترس ترین منابع ما تاریخ چاپ آن به مربوط به اواسط دهه هشتاد است و برخی منابع تحقیق ما مربوط به سال ۱۳۱۰ بود و گویی یک مقطع تاریخی به کلی از حافظه ما پاک شده بود تا جایی که برخی مواقع مانند موضوع ارومیه دچار شک شدیم که اصلا آن اتفاق روی داده است یا خیر.

فارسی افزود: ما این کار را ساختیم تا برای یک بار هم که شده در مورد جنگ جهانی اول در ایران یک مستند داشته باشیم تا بخشی از اسناد در ذهن ها بماند.

دکتر یعقوب توکلی در ادامه این نشست با بیان برخی نمونه های تاریخی فراموش شده و تاریخ نگارهای متناقض انجام کار تاریخی در فضای مستند را بسیار مهم دانست و گفت: در فضای تاریخ هم اینگونه است که مورخانی که سکوت می کنند قطعا اشتباهی ندارند چرا که چیزی نگفته اند اما ما که در مورد تاریخ پژوهش می کنیم و تحلیل داریم مورد غضب هستیم اما باید در مقابل جریانات تاریخ نگاری که خیلی از آنها ترجمه ی همان تاریخ نگاری های غربی است ایستاد.

توکلی افزود: به عنوان یک معلم تاریخ وقتی کار فارسی را دیدم بسیار خوشحال شدم، شاید در فیلم اشکالاتی وجود داشته باشد اما به عنوان یک فیلمساز از او انتظار تحلیل یک مورخ را نباید داشت.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در این مستند کشف های بزرگی اتفاق افتاده است که با کمال افتخار این فیلم را برای دانشجویانم بارها نمایش داده ام چرا که برخی نقاط آن مانند واقعه ارومیه یا خوی از افتخارات تاریخ شیعه و معنای حسینی بودن است. همچین اتفاقاتی مانند یادآوری ماجرای میرزا کوچک خان از نقاط قابل افتخار ملی است.

دکتر توکلی با بیان اینکه سوژه های زیادی برای ساخت مستند تاریخی وجود دارد گفت: ما جلساتی تحت عنوان سوژه یابی از تاریخ معاصر برای مستند داشتیم که ظرف چند جلسه نزدیک به ۳۰۰ سوژه برای کار معرفی شد و این موضوع اثبات می کند این حوزه نیازمند فعالیت جدی است اما به دلیل مدیریت فرهنگی منفعت طلب این موضوع مغفول مانده است.

مهدی فارسی در پایان این نشست در مورد کمبود تاریخی گفت: بحث ما روی این نیست که این فیلم از کارهای دیگر بهتر است یا خیر، چرا که کار دیگری در این حوزه وجود ندارد.

این مستند از تولیدات مرکز مستند حوزه هنری است که به مناسبی صدمین سالگرد جنگ جهانی اول تولید شده است و علاقمندان می توانند برای اکران دانشگاهی آن به سینمامارکت مراجعه نمایند.