سوره سینما

پایگاه خبری-تحلیلی سینمای ایران و جهان

sourehcinema
تاریخ انتشار:۵ بهمن ۱۳۹۴ در ۱:۳۲ ب.ظ چاپ مطلب

داستان فیلم جنجالی «سیانور» چیست؟

siyanor

گویا فقط شریف واقفی و لیلا زمردیان نیستند که در «سیانور» حضور دارند چراکه شنیده ها حکایت از آن دارند که تقی شهرام یکی از سران مجاهدین که حکم به قتل شریف واقفی داد هم در فیلم تصویرسازی شده است

به گزارش سوره سینما، نسیم آنلاین در گزارشی مدعی شده است:

بهروز شعیبی کارگردان جوان سینما و تلویزیون که اثر قبلی اش «دهلیز» مورد توجه مخاطبان جشنواره سی و یکم قرار گرفته بود امسال با یک درام جنایی با زمینه های سیاسی به جشنواره فجر می آید.

این درام «سیانور» نام دارد که به مانند «دهلیز» محمود رضوی، تهیه کنندگی آن را برعهده دارد.

چندی قبل برخی از رسانه ها از اینکه «سیانور» روایتگر زندگی یکی از شخصیتهای انقلابی سالهای منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی است سخن گفتند و البته شنیده هایی را درباره تصویرسازی چهره هایی چون عزت‌الله شاهی، مرضیه دباغ و آیت الله طالقانی طرح کردند با این حال گویا حقیقت امر این نیست.

سناریویی که بنا بود در سی اُمین سالگرد پیروزی انقلاب تولید شود

فیلمنامه «سیانور» از جمله سناریوهایی است که بنا بود هفت سال پیش و به مناسبت سی اُمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی با حمایت فارابی تولید شود. نگارنده اصلی سناریو یعنی مسعود احمدیان هم از جمله چهره های مدیریتی سالیان فارابی بوده است.

طی این سالها تولید فیلمنامه به چند تن از کارگردانان سینمای ایران و بخصوص آنها که تجربیاتی در ساخت سریالهای تاریخی-مذهبی در تلویزیون دارند پیشنهاد شد اما هیچ یک پیشنهاد را قبول نکردند تا اینکه بالاخره قرعه به نام بهروز شعیبی افتاد.

زندگی شریف‌واقفی در «سیانور»

«سیانور» نامش یادآور قرصی است که چریکهای پیش از انقلاب وقتی در آستانه دستگیری توسط نیروهای شاه قرار می گرفتند می بلعیدند مبادا نتوانند شکنجه ها را تحمل کنند و مجبور به افشای اطلاعات محرمانه شوند و شنیده های نسیم آنلاینحکایت از آن دارد که این فیلم مروری دارد بر زندگی مجید شریف واقفی یکی از چریکهایی که از سازمان مجاهدین خلق ایران انشعاب کرد.

حتی اگر نام مجید شریف واقفی به گوشمان نخورده باشد نام دانشگاه صنعتی شریف را شنیده ایم. این دانشگاه در سالهای پیش از انقلاب به دانشگاه آریامهر مشهور بود و بعد از انقلاب به پاسداشت مبارزات مجید شریف واقفی به دانشگاه شریف تغییر نام داد اما مجید شریف واقفی که بود؟

siyanor

مخالف سرسخت تغییر ایدئولوژی سازمان

شریف واقفی از جمله اعضای سازمان مجاهدین خلق بود که خاستگاه خانوادگیش مذهبی بود. وی از جمله دانشجویانی بود که در رشته مهندسی برق دانشگاه آریامهر شروع به تحصیل نمود اما درگیری در فعالیت علیه رژیم گذشته موجب شد که بیشتر از تحصیل در دانشگاه این فعالیتهای سیاسی باشد که محوریت زندگی قرار گیرد.

شریف واقفی پس از ورود به دانشگاه، همراه با دوستان خود انجمن اسلامی دانشگاه را بنیان نهاد سپس برای مبارزه علیه شاه به سازمان مجاهدین خلق پیوست و با صعود در سلسله مراتب آن به یکی از رهبران سازمان تبدیل شد.

پس از مدتی بعضی از سران این گروه تصمیم گرفتند ایدئولوژی سازمان را از اسلام به مارکسیسم تغییر دهند. شریف واقفی به شدت با این تصمیم به مخالفت پرداخت که این مخالفت باعث اخراج وی از شورای مرکزی شد.

ردپای همسر شریف واقفی در ترور وی و البته جایگاهش در «سیانور»

شریف واقفی در ۱۶ اردیبهشت ۵۴ به دلیل اصرار بر هویت اسلامی خود و مخالفت با مارکسیست شدن سازمان مجاهدین خلق، به دستور سران سازمان کشته شد و جنازه اش به آتش کشیده شد.

در ترور شریف واقفی بیش از بقیه این همسر سازمانی وی لیلا زمردیان بود که نقش داشت. لیلا زمردیان به مرکزیت سازمان خبر داد که مجید قصد تاسیس شاخه اسلامی مجاهدین خلق را دارد و در حال عضوگیری از اعضایی است که هنوز به اسلام وفادارند.

به دنبال آن با ابلاغ سازمان قراری بین وحید افراخته با مجید در ساعت ۴ بعد از ظهر روز ۱۶ اردیبهشت ماه ۱۳۵۴ در سه راه بوذرجمهری نو (۱۵ خرداد شرقی) گذاشته شد و  هنگامی که وی بر سر قرار حاضر می‌شود توسط وحید افراخته و محسن سیدخاموشی ترور شده و سپس برای جلوگیری از هویت یابی، جسدش توسط حسین سیاه‌کلاه و محسن سیدخاموشی سوزانده می‌شود و آن را در محل دفن زباله‌ها در خارج از تهران می‌اندازند. اما بعد از دستگیری وحید افراخته و محسن سیدخاموشی، جسد توسط ساواک کشف و شناسایی می‌شود.

siyanoor 2

مرگ با سیانور

به نظر می رسد این حامد کمیلی باشد که در «سیانور» نقش مجید شریف واقفی را ایفا کرده باشد و هانیه توسلی هم نقش لیلا زمردیان را به خصوص که زندگی لیلا زمردیان هم با بلعیدن سیانور به پایان رسید.

زمردیان که در یادداشت دستنویسی در برائت خود از عاملیت ترور شریف واقفی نوشته بود: «دلم می‌خواست گفتن من (خبردادن در مورد فعالیت مجید شریف واقفی و دوستانش) برای حیات بچه‌ها خطری نداشته باشد. یعنی من به (شریف واقفی و دوستانش) خیانتی نکرده باشم…» در دی ماه ۵۵ در تعقیب گشت‌های ساواک مورد اصابت گلوله قرار گرفت و با جویدن سیانور کشته شد.

جریان کشته شدن وی نیز این طور بود که مأموران ساواک در خیابان ری در حوالی میدان قیام (میدان شاه سابق) به وی ظنین شده و چون قصد تعیین هویت او را داشتند ، لیلا با استفاده از ازدحام جمعیت و ترافیک سنگین گریخته و به اخطارهای مأموران توجهی نمی‌کند. عاقبت در کوچه شترداران از ناحیه لگن خاصره و پا مورد اصابت گلوله قرار می‌گیرد و از فرار باز می‌ماند و با جویدن قرص سمی سیانور جان می‌بازد.

آیا تقی شهرام هم در فیلم حضور دارد؟

گویا فقط شریف واقفی و لیلا زمردیان نیستند که در «سیانور» حضور دارند چراکه شنیده ها حکایت از آن دارند که تقی شهرام یکی از سران مجاهدین که حکم به قتل شریف واقفی داد هم در فیلم تصویرسازی شده است.

محمدتقی شهرام فارغ‌التحصیل رشته ریاضی از دانشگاه تهران یکی از چهره‌های شاخص سازمان مجاهدین خلق ایران و یکی از رهبران شاخه مارکسیسم-لنینیسم سازمان پس از انشعاب در سال ۱۳۵۴ بود.

این شاخه کمی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی به سازمان پیکار در راه آزادی طبقه کارگر تغییر نام داد. تقی شهرام در تیر ماه ۵۸ دستگیر و در مرداد ۵۹ به اتهام صدور دستور ترور مجید شریف واقفی محاکمه و اعدام شد.

اتفاقاتی که شریف واقفی طی سالهای مبارزه علیه رژیم شاه تجربه کرد پر از هیجان و دارای بار دراماتیک بالاست.

باید منتظر ماند و دید آیا شعیبی در «سیانور» توانسته وجه تعلیق برانگیز این اتفاقات که حتی خواندن آنها نیز مخاطب را به وجد می آورد در اثر خود خلق کند یا آن که بیشتر از وجه ماجرایی قضیه به فکر تصویرسازیهای تردیدهای و  دودلی‌هایی بوده است که چریکهای سابق حین انشعاب گرفتارش می شدند؟