سوره سینما

پایگاه خبری-تحلیلی سینمای ایران و جهان

sourehcinema
تاریخ انتشار:۱۸ اسفند ۱۳۹۴ در ۳:۲۸ ب.ظ چاپ مطلب

بررسی فیلم های مهم امسال جهان/ «اتاق»؛‌ کتاب قوی‌تر از فیلم

room1

علی رغم بازی‌های تاثیرگذار بازیگران نقش اصلی، این اقتباس از پرفروش‌ترین رمان اما داناهیو هرگز موفق به اوج‌گیری نمی‌شود.

به گزارش سوره سینما، سازه اتاق در رمان «اتاقِ» اِما داناهیو، اثر موفق جهانی و نامزد جایزه بوکر ۲۰۱۰، آلونکی میان یک باغ است. درش از بیرون قفل شده و مادر جوان وحشت زده و پسر پنج ساله‌اش برای همیشه در آن محبوس شده‌اند. با در نظر گفتن تجسم و خیال خاص کودکی که محتویات اتاق برایش دربردارنده جهانی کامل است، کتاب سخت تکان‌دهنده می‌شود. تسلط داناهیو بر جزییات، صدای راوی ناآگاه داستان، رابطه مادر و فرزند و هراس‌های آشکار در داستان این دو نفر، شما را دگرگون می‌کند.

اما فیلم یک مورد نسبتاً متفاوت است. تعداد کمی از حربه‌های رمان در طرح داستانی دچار تغییر و تحول شده‌اند. فیلمنامه داناهیو خلاصه سکانس‌ (Treatment) تر و تمیزی است، پیش از اینکه با شتاب نسبتاً زیاد در میانه فیلم دو شخصیت از اتاق خارج شوند، با دقت پیش رفته است. لنی آبراهامسون،‌ کارگردان فیلم، با دستمایه‌ای فریب‌آمیز، داستان‌هایی از محرومیت و زندگی اجتماعی در حواشی را روایت می‌کند، همانطور که در فیلم «آدام و پل» تصویری از یک معتاد ارائه می‌کند و یا  در فیلم «فرانک» زندگی یک نابغه موسیقی پریشان‌حال را ارزیابی می‌کند.  دو بازیگر نقش جوی و جک- یکی بری لارسون، ملکه نوظهور هنر مستقل و دیگری جیکوب ترمبلی نه ساله کانادایی – هر دو بابت شباهت مشترک و انرژی یین و یانگ چینی برای فیلم هوشمندانه انتخاب شده‌اند.

فیلم «اتاق» باید یک پیروزی باشد. هر چند فاقد آن نیروی عاطفی قدرتمندی است که داناهیو بر صفحه‌های کاغذی نگارش کرده است. تحقق این مهم آرام آرام غافلگیرتان می‌کند. شاید بهتر بود فیلمنامه‌نویسی دیگری جایگزین داناهیو می‌شد تا برخی از موارد نامحتمل‌ و مبهم داستان را رفع و رجوع کند. این موارد نامحتمل  هنگام نمایش اثر، بیش از حد خاص می‌شوند. زودباوری یک باره نیک پیر (شین بریجرز)، تجاوزکاری که جوی را در ۱۹ سالگی ربوده و دو سال بعد جوی از او باردار می‌شود، یک لغزش است. زمانی که زندانیان نیک در تلاشند با زیرکی بگریزند نیز لغزش رخ می‌دهد. زمان‌گیری برای تمارض به مرگ جک نیز یک لغزش است. فیلم برخلاف فیلم «دختر گمشده» اثر دیوید فینچر، نتوانسته به جای نگاه رمان‌نویسش، نگاهی نقادانه داشته باشد تا با نکته‌بینی به تعلیق فیلم کمک شود.

آبراهامسون خوش درخشیده است، حتی اگر در جشن‌ها و مراسم‌ها، زوج بازیگرش هنوز با آن سوءتغذیه زنده مانده‌اند. از نخستین نمای جیکوب ترمبلی، با موی بلند و رفتار دخترانه، سوال‌هایی درباره پرورش مادرانه‌ متبادر می‌شود. سوال‌ها این حس‌ را القا می‌کند جیکوب مدام اطوارهای مادرش را تقلید می‌کند. پسر به خوبی کارگردانی شده است و به سختی می‌توانست در این نقش از این هم بهتر باشد. اگرچه صدای پسر روی فیلم متزلزل است. در کل نه برای گرامر دست و پا شکسته پسر و نه نتایج کذب و کلیت شخصیت جک در کتاب، زیرنویس هم کفایت نمی‌کند.

خویشتن‌داری و ذائقه اغلب با کمک نوازنده پیانو نامحسوس در فیلم جاری می‌شوند. کتاب مکرر به شیر خوردن جوی از سینه مادرش اشاره می‌کند. در فیلم این مساله تنها دو بار درک می‌شود و دیگر جزییات همچون زایمان یک جنین مرده در ابتدای‌ ماجرا و سقط جنین جوی پیش از ربوده شدنش بیان نمی‌شود. شما خواستار این موارد حیاتی نخواهید بود.  این موارد تنها انگیزهای فمنیستی جوی برای مبارزه با سرنوشتش می باشد.
لارسون در نقشی که عرصه را اندکی برایش تنگ کرده است، حول هر آنچه در فیلم می‌خواهد انجام دهد،‌ بی‌عیب و نقض است. او می‌توانست بی هیچ شکی بیش از این نقشش را کنترل کند. با توجه به ناتوانی در انتخاب،‌ جوی و قهرمان دوست‌داشتنی انیمیشن «Inside Out» پیکسار شخصیت‌های متفاوت قابل تاملی هستند، حتی اگر این دو شخصیت مجبور شوند برای هواداران نوجوان دو فیلم با شجاعت با مسئل مواجه شوند. تمام خودرأی یودن داناهیو را می‌شد در قالب استعاره‌ای مبنی بر بیماری روانی یا افسردگی خوانش کنید؛ محبوس در سلولی قفل شده، اسیر همنشینی تنها و پرحرف که شما را به سمت دیوار می‌کشاند و در پی بیرون رفتن است، یک راه یا راهی دیگر.
زمانی که والدین جوی در پی ناپدید شدن دخترشان از هم جدا می‌شوند، خاطرات فیلم Pleasantville  – به کارگردانی گری راس – با بازی جوآن آلن و ویلیام اچ. میسی – بازیگران نقش مادر و پدر جوی – در نیمه دوم فیلم زنده می‌شود؛ بیشتر در مورد جوآن آلن تا میسی. اگرچه هر دو لحظاتی مختص به خود دارند. آبراهامسون در انتهای فیلم انسانیت ملایمی نمایش می‌دهد که به فیلم افسانه‌ای هولناک و یک استراتژی برای پایان‌بندی اهدا می‌کند. چیز خوبی است؛ ولی تجربه‌ای است نسبتاً کم رمق و فاقد اوج‌گیری راحت که می‌شد پیش‌بینی کرد.

پی‌نوشت: این متن ترجمه‌ای است از یادداشت تیم رابی (Tim Robey)، منتقد انگلیسی که در تاریخ ۱۴ ژانویه در روزنامه تلگراف منتشر شده است.

مشخصات فیلم:

بازیگران: بری لارسون، جیکوب ترمبلی، جوآن آلن، شین بریجرز، تام مک‌کاموس، ویلیام میسی

کارگردان: لنی آبراهامسون

خلاصه داستان: مادری مجبور است کودکش را در اتاقی تکی در اقتباسی از پرفروش‌ترین رمان اما داناهیو بزرگ کند.

منبع: تسنیم