به گزارش سوره سینما، خبرگزاری تسنیم در گزارشی به بررسی عملکرد سامانه نمایش درخواستی «سند» یا VOD پرداخته است که با هم می‌خوانیم:

روزهای پایانی سال ۹۴، علی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با راه اندازی سامانه نمایش درخواستی (سند) که در دنیا با «VOD» شناخته شده است گفت: برای نوروز ۹۵ دستور دادم تا حدود ۱۰۰ فیلم و تعداد زیادی موسیقی روی این سامانه قرار بگیرد تا فضای شادابی در جامعه شکل بگیرد. چرا که اکنون مردم مجبور هستند آنچه صداوسیما پخش می‌کند را ببینند اما با استفاده از این سامانه مردم می‌توانند خودشان انتخاب کنند که چه چیزی می‌خواهند مشاهده کنند و در این صورت از وقت‌شان درست استفاده خواهند کرد.

یک ماه از این ادعا گذشته است ولی اثر و بازخوردی از این سامانه در جامعه دیده نمی‌شود. سراغ مصطفی ابطحی مدیرعامل موسسه رسانه های تصویری رفتیم تا از کم و کیف این ادعا سوال کنیم. او متولی سامان دهی «VOD» است.

۲۰۰ فیلم روی سامانه VOD  قرار گرفت

تسنیم: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفته بود که از نوروز امسال ۱۰۰ فیلم و تعداد زیادی موسیقی در سامانه «VOD» قرار می‌گیرد. اگر این امر محقق شده است، روند این پروژه تا چه حد پیش رفته است؟

ابطحی: در ۵ اسفندماه ۹۴ از سامانه نمایش درخواستی (سند) رونمایی شد و در ۲۵ اسفندماه پروانه فعالیت «VOD» برای هفت شرکت که حائز شرایط سازمان سینمایی بودند صادر شد. این شرکتها از زیر ساختهای کافی و لازم برخوردار بودند و از همان تاریخ فعالیت خودشان را آغاز کردند. سازمان سینمایی و موسسه رسانه‌های تصویری به عنوان تجمیع کننده محتوا در کنار این شرکتها هستند. در ابتدای همکاری ما ۱۰۰ فیلم در اختیار این شرکتها قرار گرفت و تا به امروز این رقم به بیش از ۲۰۰ فیلم افزایش یافته است.

تسنیم: در مراسم چهارم اسفندماه ۶ شرکت ایلیا نرم‌افزار، بهسیما، صباسل، رایتل، مبین‌بان و پیک‌آسا مجوز استفاده از VODرا دریافت کردند. شرکت هفتم چه شرکتی است؟

ابطحی: شرکت هفتم آی‌سیما است که آن هم مجوز استفاده از سامانه «VOD» را دریافت کرد.

تسنیم: شیوه دسترسی مخاطبان فیلم‌های این سامانه و سرویس دهی این شرکتها به چه صورتی است؟

تعدادی از این شرکتها اپلیکیشنی و بخشی از آنها ست‌آپ باکسی (دستگاه گیرنده دیجتال) هستند که باید ست‌آپ باکس خودشان را در اختیار مخاطبان قرار دهند.

اگر تعداد مشترکان سامانه «VOD» در کشور کمتر از ۵۰۰ هزارنفر باشد این صنعت قد علم نمی‌کند

تسنیم: کدامیک از این شرکتها به تفکیک مشخص شده است که ست‌آپ باکسی یا اپلیکیشنی هستند؟

ابطحی: شرکت آی‌سیما به دو شیوه ست‌آپ باکسی و اپلیکیشنی فیلم ها را در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد. شرکت بهسیما ست‌آپ باکسی است. شرکت پیک آسا اپلیکیشنی است که به صورت تخصصی در حوزه آثار کودک کار می‌کند. شرکتهای صباسل، ایلیا نرم‌افزار، صباسل، رایتل و مبین‌بان هم فیلم‌ها را از طریق اپلیکیشن‌ ارائه می‌کنند. عمده این شرکتها اپلیکیشنی هستند و مخاطبان با استفاده از ابزارهای موبایل، تب‌لت و لب تاب به محتوا دسترسی خواهند داشت. دانلود اپلیکیشن‌ها از طریق سایتهای این شرکتها امکان پذیر است و روی دستگاه های مختلف نصب می‌شود.

البته طی جلسه ای که با نمایندگان این هفت شرکت داشتیم، تاکید کردیم که تبلیغات در مورد این سامانه را بیشتر کنند. یکی از شروط ما برای این شرکتها این بود که به حداقل ۱۰۰ هزار مخاطب برسند و توصیه کردیم مشترکانشان را فعال کنند. چون اگر تعداد مشترکان سامانه «VOD» در کشور کمتر از ۵۰۰ هزارنفر باشد این صنعت قد علم نمی‌کند. بر اساس گزارش‌هایی که این شرکتها دادند، حدود ۸۰۰ هزار مشترک دارند که تعداد این مشترکان بعد از تعطیلات نوروز بیشتر هم شده است. موسسه رسانه های تصویری بر کلیت کار نظارت دارد و امیدواریم با قوی شدن محتوا، مخاطبان مجموعه‌ای از فیلمهای متنوع را در اختیار داشته باشند.

شرط موفقیت «سند» این است که قیمتش پایین تر از DVD و دانلود غیرمجاز باشد

تسنیم: کاربر برای استفاده از محتوای سامانه «سند» باید اپلیکیشن را دانلود کند و به شبکه اینترنت هم متصل شود. هزینه متوسط برای یک گیگ اینترنت در کشور حدود ۴۵۰۰ تومان است. طبیعی است که مخاطب این سامانه از طریق شبکه نمایش خانگی یا DVD دسترسی ارزانتری به این محتوا خواهد داشت.

ابطحی: این نکته درستی است. شرط موفقیت «سند» این است که قیمتی پایین تر از DVD ها و قیمت دانلودهای غیر مجاز داشته باشد. حدود قیمت‌های محتوای عرضه شده این سامانه، هزار تا ۲ هزار تومان است و البته برخی از این محتواها قیمتهایی بالاتری هم دارند.

تسنیم: سوال من در مورد هزینه ای است که کاربران برای دسترسی به اینترنت و دریافت محتوا، پرداخت می‌کنند.

ابطحی: در جلسه ای که آقایان محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی داشتند، جناب واعظی به زیرمجموعه‌های خود گفتند که ما قصد درآمدزایی از این سامانه را نداریم. فکر می‌کنم مجموعه هزینه‌هایی که مخاطب در این سامانه پرداخت می‌کند از هزینه اینترنت و خرید محصول، بیشتر از ۲ هزارتومان نخواهد شد. اگر چه ممکن است برای بعضی از محتواها، این رقم بیشتر شود.

در خیلی از کشورها پهنای باند رایگان در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد. مشکل این است که در ایران پهنای باند گران است. با این وجود وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، در سالهای اخیر تلاش کرده است که هزینه‌های پهنای باند را پایین بیاورد. ما مطمئنیم که تا سه سال آینده، کاربر هزینه ای را بابت پهنای باند پرداخت نمی‌کند و همه هزینه‌ها برای محتوا خواهد بود.

تسنیم: اینکه در آینده قرار است پهنای باند رایگان شود و کاربران فقط پول محتوا بدهند بستگی به خیلی از سیاستگذاری‌ها آینده کشور دارد. مشکل این است که در وضعیت فعلی سامانه «VOD» برای کاربر هزینه‌بر می‌شود.

ابطحی: به هر حال همه چیز دست ما نیست. زیر ساخت‌ها و قیمت‌ها تحت نظارت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است که البته در این مورد همکاری‌ همدلانه داشتند. تلاش ما به خاطر این است که از دنیا عقب نمانیم. تا کی باید محتواهای بومی ما دانلود غیرمجاز شوند؟ همه تلاش ما این است که سامانه ای طراحی شود که محتواهای ارزشمند به درستی دست مخاطب قرار گیرد.

با همین پهنای باند، حدود ۲ میلیون و ۴۰۰ هزارنفر می توانند به صورت همزمان ویدئو ببینند

تسنیم: معاون وزیر ارتباطات در جایی گفته بودند که در حال حاضر پهنای باند کشور حدود ۴ هزار گیگابیت بر ثانیه است که در سال ۹۵ این رقم به ۸هزار گیگابیت بر ثانیه می‌رسد. فکر نمی‌کنید با این ادعا، تا پایان سال وضعیت  سامانه «VOD» در کشور بهتر شود تا حدی که ۱۰۰ هزار تماشاگر دسترسی همزمان به محتوا داشته باشند.

ابطحی: بر اساس اطلاعات من پهنای باند فعلی کشور ۲هزار و ۸۰۰ گیگابیت بر ثانیه است. اواخر سال گذشته وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد که تا چند ماه آینده، پهنای باند کشور ۴هزار و ۸۰۰ گیگابیت بر ثانیه می شود. اما اگر این هم نشود با همان پهنای باند ۲ هزار و ۴۰۰ گیگابیت بر ثانیه، حدود ۲ میلیون و ۴۰۰ هزارنفر به صورت همزمان ویدئو را تماشا کنند. معمولا اشتراک را هم یک به ۵ می‌گیرند و با این شرایط و زیر ساخت فعلی، ده میلیون نفر تصویر را دریافت کنند. برنامه ریزی فعلی ما برای کاربران ۵۰۰ هزارنفری است و این پهنای باند به مراتب بیش از نیاز فعلی ماست.

تسنیم: ابتدای این پروژه مطرح شد، که برنامه ای در جهت تحقق عدالت فرهنگی در کشور است. سامانه «VOD» فعلی در کشور وابسته به شبکه اینترنت شده است. طبیعی است که سرعت و دسترسی اینترنت در مناطق مختلف کشور، متفاوت است مثلا مخاطب سیستان و بلوچستانی در نسبت مخاطب تهرانی دسترسی محدودتری به این سامانه خواهد داشت.

ابطحی: یکی از شعارهای وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همین عدالت فرهنگی است اما ممکن است عدالت در زیرساختها فراهم نباشد. وقتی  زیر ساخت نیست تحقق عدالت فرهنگی هم سخت خواهد شد. امیدواریم که اینترنت در تمام نقاط کشور وجود داشته باشد که همین‌طور هم است. مشکل اصلی این است که پهنای باند عرضه شده واقعی و صادقانه نیست.

تسنیم: قبول دارید که کار تبلیغات برای چنین پروژه ای ضعیف بوده است و مردم هیچ اطلاعی از شیوه استفاده و حضور این شرکتهای سامانه «سند» ندارند.

فعالیتهای شرکتها در این پروژه مصادف با تعطیلات نوروز شد. ضمن اینکه تبلیغات شرکتهای عضو این سامانه در هفته های آینده بیشتر می‌شود.

بر اساس این گزارش، اواخر سال گذشته خدمات Video-On-Demand یا همان ویدیوی درخواستی که یکی از خدمات چندرسانه‌ای جذاب تحت شبکه است، با اعطای پروانه VOD به بهره‌‌برداری رسید. شرکت‌های دریافت‌کننده‌ی پروانه‌ی VOD می‌توانند با همکاری ارائه‌دهندگان اینترنت، آثار ویدیویی مختلف را از طریق بستر شبکه در اختیار کاربران قرار می‌دهند. ادعایی که  با رونمائی از پروژه‌ی ملی VOD مطرح شده، بهبود وضعیت اقتصاد سینما است.

تصوری که در مورد این سامانه وجود دارد این است که هر کاربر برای در اختیار داشتن هر فیلم کافی است یکبار هزینه پرداخت کرده و آن فیلم را بارها در زمان‌های مختلف تماشا کند. اما واقعیت اجرای این پروژه با توجه به زیرساختها و هزینه های پهنای باند در کشور به شکل دیگری رقم می‌خورد.

اولین هزینه ای که کاربر می‌دهد برای محتوایی که در این سامانه بارگذاری شده است. ضمن اینکه با در نظر گرفتن ۴۵۰۰ تومان متوسط هزینه دانلود هر یک گیگ محتوا از بستر شبکه اینترنت دومین بخش از هزینه کاربران سامانه «سند» مربوط به استفاده از پهنای باند اینترنت کشور است.

مشکل دیگری که برای این سامانه وجود دارد در مورد شیوه تبلیغات و ارائه محصولات شرکتهای تجمیع کنندگان(Aggregators)، حاضر در سامانه ملی «سند» است. گویا این هفت شرکت در دو سطح ست‌آپ باکس و اپلیکیشن، محتوا را در اختیار مخاطبان قرار می‌دهند. این هفت شرکت  در یک ماه گذشته بعد از دریافت مجوز، هنوز تبلیغاتی انجام ندادند و وضعیت توزیع دستگاه ست آپ باکس برای این سامانه مشخص نیست.