به گزارش سوره سینما، تنها چند روز بعد از توقف اکران فیلمی که مصداق ولنگاری فرهنگی بود، فیلم دیگری روی پرده سینماها آمده است که اساس آن را شوخی‌های رکیک جنسی تشکیل داده و داستان فیلم چیزی جز ترویج ولنگاری نیست. این بار سازمان سینمایی «بارکد» ولنگاری فرهنگی را بر پیشانی خود زده و جلوتر از سایر نهاد‌هایی که در امور فرهنگی اهمال کرده‌اند، سرآمد شده است.

اکران عمومی فیلم سینمایی «بارکد» ساخته مصطفی کیایی از هفته گذشته آغاز شده است. پنجمین فیلم کیایی مانند سایر آثار کارگردانش یک فیلم تجاری کامل است که از الگوی غیراخلاقی و ایجاد جذابیت با استفاده از شوخی‌های جنسی و محتوای نامناسب بهره می‌برد، یعنی همان الگویی که مانی حقیقی در «۵۰ کیلو آلبالو» از آن استفاده کرد.

البته وزیر ارشاد خیلی دیر متوجه ایرادات فیلم «۵۰ کیلو آلبالو» شد و دستور توقف اکران آن را صادر کرد، ولی در مورد «بارکد» وزیر وقت دارد در همین روزهای ابتدایی اکران به تماشای فیلم بنشیند و دستورات لازم را در خصوص آن صادر کند. سازمان سینمایی نشان داده است تا دستور از مقام بالاتری صادر نشود، تمایل چندانی به ممیزی فیلم‌های سینمایی ندارد.

بارکد!

مصطفی کیایی از زمان ساخت فیلم سینمایی «بعد از ظهر سگی» نشان داد که به سینمای کمدی علاقه دارد. این علاقه‌مندی در آثار بعدی این فیلمساز کم و بیش دیده می‌شود. در «ضد گلوله» کیایی طنز سالمی را به نمایش می‌گذارد و بعد از آن به سراغ سینمای اجتماعی می‌رود و «خط ویژه» و «عصر یخبندان» را می‌سازد در همه این فیلم‌ها هم المان‌های مورد علاقه کیایی از جمله طنز موقعیت و طنز کلامی، پرداختن به مسئله آقازادگی، خیانت و مبارزه اجتماعی چند جوان سرخوش برای تغییرات اجتماعی نشان داده شده است. کیایی بعد از دو فیلم تقریباً جدی باز هم به سراغ طنز رفته است و این بار در «بارکد» از دم‌دستی‌ترین شکل ممکن ایجاد موقعیت به اصطلاح طنز یعنی استفاده از شوخی‌های کلامی غیراخلاقی استفاده کرده است. در کنار آن نیز اصرار بی موردی در پرداختن به مشکلات جنسی از جمله همجنسگرایی دارد که در کلیت داستان یک وصله ناجور به شمار می‌رود. این فیلم از جمله آثار ناموفق جشنواره فجر به شمار می‌رود که در زمان اکران آن در کاخ جشنواره‌ها در میان اهالی سینما حتی صحبت از توقیف این فیلم به دلیل محتوای هنجارشکنانه آن وجود داشت. با وجود این «بارکد» اکنون با کمترین میزان ممیزی در سینما‌ها اکران می‌شود. خانواده‌ها در ماه رمضان با اهمال سازمان سینمایی و شورای صنفی نمایش به تماشای فیلمی می‌نشینند که در آن بی‌پردگی جنسی و ولنگاری فضای فیلم را در بر گرفته است.

 آیا «یأس» تمام مشکل بود؟!

چند روز پیش وقتی وزیر ارشاد فیلم «۵۰ کیلو آلبالو» را دید، دستور توقف اکران فیلم را صادر کرد. جنتی اکران فیلم را نادرست و آن را یکی از اشتباهات سازمان سینمایی دانست. در مقابل این برخورد وزیر، هم اکنون گروه‌های شبه‌روشنفکر سینما به دنبال تخریب جایگاه علی جنتی افتاده‌اند. در این شرایط «بارکد» اکران می‌شود و کمی مانده به اکران، بهرام رادان، بازیگر این فیلم طی پستی در صفحه شبکه اجتماعی‌اش از احتمال توقیف فیلم به دلیل استفاده از صدای «یاس» رپر ایرانی در تیتراژ پایانی فیلم خبر داد. این موضوع باعث شد تا محتوای نامناسب «بارکد» فراموش شود و در عوض بودن یا نبودن صدای یک رپر در تیتراژ به مسئله مهمی تبدیل شود. این رفتار‌ها که در بین نظامی‌ها به عنوان عملیات ایذایی مشهور است، باعث شد تا در نهایت با حذف صدای یاس فیلم با کمترین ایراد‌گیری از سوی سازمان سینمایی اکران شود. در صورتی که صدای یک رپر در مقایسه با آنچه کیایی در فیلم به آن پرداخته است، شاید کوچک‌ترین ایراد یا حتی مسئله‌ای بدون ایراد باشد.

ولنگاری فرهنگی و سازمان سینمایی

سازمان سینمایی یکی از دستگاه‌های مهم فرهنگی به شمار می‌رود که مسئولیت مستقیمی در تولید فیلم در انواع و اقسام آن از فیلم کوتاه گرفته تا مستند و داستانی و فیلم سینمایی برعهده دارد. اهمیت جایگاهی سازمان سینمایی حساسیت کار مدیران آن را بالاتر نیز می‌برد. در مقابل این جایگاه مهم تصمیماتی در این سازمان گرفته می‌شود که ناشی از نبود شناخت موقعیت سازمان سینمایی و اهمال در انجام وظایف است. اکران پشت سر هم دو فیلم «۵۰ کیلو آلبالو» و «بارکد» در سینماها و «دونده زمین» در گروه هنر و تجربه نشان‌دهنده یک ولنگاری فرهنگی در این سازمان است. ورود قاطعانه وزیر ارشاد باعث شد تا «۵۰ کیلو آلبالو» از اکران کنار گذاشته شود، در صورتی که رسیدگی به این موضوع از وظایف سازمان سینمایی بود. این بار هم شاید سازمان سینمایی منتظر است تا نهاد‌های اجتماعی چون بسیج دانشجویی نسبت به «بارکد» موضع‌گیری کنند یا اینکه مراجع در دیدار با وزیر ارشاد نسبت به اکران «بارکد» واکنش دهند یا شاید در انتظار این هستند که باز هم وزیر به تماشای فیلم بنشیند و رأساً دستور برخورد با اهمال صورت گرفته را صادر کند.