به گزارش سوره سینما، دولت مجوز می دهد، دولت توقیف می کند، این وضعیت فیلم هایی است که از ابتدای سال تاکنون اکران شان با مشکل روبرو شده است. وضعیت سردرگمی که معلوم نیست نقش سازمان سینمایی در آن به  عنوان متولی  اعطای پروانه ساخت و نمایش است یا  مسئول توقیف فیلم ها. گفته می شود این حالت بغرنج محصول سیاست های یک بام و دو هوای سازمان سینمایی در قبال آثار سینمایی است.

طبق قانون مصوب مجلس شورای اسلامی یکی از وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تنظیم سیاست های سینمایی کشور است.(اینجا) این وظیفه ای که اجرای آن بر عهده معاونت سینمایی وزارت ارشاد بود و سپس با ارتقای جایگاه معاونت به سازمان و ایجاد «سازمان سینمایی و سمعی و بصری»، کلیه مسئولیت های سینمایی به این سازمان محول شد.

به نظر می رسید ارتقای جایگاه معاونت به سازمان که دارای استقلال بیشتر و قدرت عملکردی بالاتر است باعث خواهد شد تا شرایط سینمای ایران هر روز بهتر از قبل شود.

 سینمای ملی با سازمان سینمایی!

روز هجدهم بهمن ماه سال ۹۰ و طی مراسمی رسمی سازمان سینمایی فعالیت خود را آغاز کرد. در این مراسم  جهانگیر الماسی که  عضو وقت شورای عالی سینما بود طی سخنانی گفت: تاسیس سازمان سینمایی کشور به مثابه ملی شدن سینما است. با هوشیاری شمقدری معاونت سینمایی که خود فیلمساز است و اهتمام وزیر ارشاد این مهم امروز اتفاق افتاد. ما باید فراتر از تشکیلات آینده را ببینیم.

جواد شمقدری اولین رئیس سازمان سینمایی نیز در این مراسم به موضوع اساسی یعنی صدور پروانه ساخت و پروانه نمایش اشاره کرد، مضوضوعی که تا امروز محل چالش و البته پاشنه آشیل سازمان سینمایی شده است. شمقدری در آن روز خطاب به حضار مراسم آغاز به کار سازمان سینمایی گفت: همان طور که می دانید پروانه ساخت و نمایش پیش از این در اداره کل نظارت و ارزشیابی کل ارشاد صادر می‌شد ما دیگر با تاسیس سازمان سینمایی نظارتی در این بخش نداریم و ساز و کار آن با بخش خصوصی به طور مستمر ادامه پیدا می‌کند. در حال حاضر این سیستم نمی‌گذاشت به بخش خصوصی اعتماد کنیم اما به سمتی حرکت می‌کنیم که اعتماد و تعادل بهتر شود. یکی دیگر از فعالیت‌های سازمان مشارکت فعال صنوف است. بخشی از ماموریت‌ها که در سیستم‌های بیخودی هستند در حوزه صنوف تعریف می‌شوند.(اینجا)

 واگذاری پروانه های ساخت و نمایش به بخش خصوصی

البته شمقدری هیچ وقت وعده واگذاری صدور پروانه ساخت و پروانه نمایش به بخش خصوصی را عملی نکرد و جانشین وی یعنی حجت الله ایوبی نیز درصدد انجام چنین کاری برنیامد. کسی نمی داند واگذاری این امور به بخش خصوصی چه نتایجی را در پی داشت اما مسلم است که سازمان سینمایی تمایلی به از دست دادن بازوی نظارتی خود نداشته باشد. اما تا چه این سازمان توانسته است از امکانات قانونی خود استفاده کند؟! به اکران های نوروزی امسال نگاهی داشته باشیم. زمانی که فیلم «۵۰ کیلو آلبالو» ساخته مانی حقیقی اکران شد. فیلمی که با مجوز شورای پروانه ساخت، تولید شده و با پروانه شورای نمایش اکران شده بود، اما محتوای آن نقد های زیادی را در پی داشت. به طوری که بسیج دانشجویی در نامه ای سرگشاده اعتراض خود به اکران این فیلم و فیلم «من سالوادور نیستم» اعلام کرد.(اینجا) دانشجویان بسیجی ابتکار به خرج داده ویک پیاله آلبالوی فاسد نیز به انضمام نامه برای ایوبی فرستادند که نشانه ای از نقد جدی آن ها به فیلم «۵۰ کیلو آلبالو» بود.(اینجا)

 وزیر ۵۰ کیلو آلبالو را توقیف کرد

حدود یک ماه بعد از این نامه اعتراضی، وزیر ارشاد به قم سفر کرد و در دیدار با آیت الله مکارم شیرازی، نسبت به فیلم  «۵۰ کیلو آلبالو» موضع گرفت و گفت: فیلم ۵۰ کیلو البالو به هیچ عنوان مناسب نبود و اگر از چگونگی این فیلم اطلاع داشتم اجازه ساخت و اکران به آن نمی دادم.

این اولین بار بود که وزیر نسبت به عملکرد مجموعه سازمان سینمایی موضع انتقادی صریحی اتخاذ می کرد. این موضع یعنی زیر سوال بردن فعالیت شورهای صدور پروانه ساخت و صدور پروانه نمایش. جنتی چند روز بعد تلاش کرد صحبت های خود را تعدیل کند. وی در حاشیه یک برنامه سینمایی گفت: شورای صدور پروانه ساخت از افراد حرفه ای تشکیل شده است که به فیلمنامه و فیلم توجه و دقت زیادی دارند، بعد از آن شورای صدور پروانه نمایش را داریم که از افراد فرهیخته ای تشکیل شده است و بدرستی کار نظارت بر آثار سینمایی را بر عهده دارند.

وی افزود: باید بگویم فیلم «۵۰ کیلو آلبالو» از دست شورای صدور پروانه نمایش در رفته و به اشتباه مجوز اکران دریافت کرده است. در طول یک سال نزدیک به ۲۰۰ فیلم ساخته می شود که من همه آنها را نمی بینم اما بعد از اکران و اعتراض هایی که در مطبوعات درباره فیلم «۵۰ کیلو آلبالو» دیدم، تصمیم گرفتم فیلم را ببینم و بعد از دیدن فیلم متوجه شدم اعتراض ها درست است.(اینجا)

با دستور وزیر، سازمان سینمایی اکران فیلم «۵۰ کیلو آلبالو» را متوقف کرد.(اینجا) وزارت ارشاد فیلمی را توقیف کرد که  خودش مجوز ساخت و اکرانش را صادر کرده بود. ولی این پایان کار نبود.

 ارادتمند از فیلتر عبور نکرد

فیلم «ارادتمند؛ نازنین، بهاره، تینا» ساخته عبدالرضا کاهانی در موردی عجیب بعد از اینکه مجوز ساختش را شورای صدور پروانه ساخت سازمان سینمایی صادر کرد، توسط شورای صدور پروانه اکران غیر قابل نمایش اعلام شد. شورای صدور پروانه نمایش، فیلم «ارادتمند؛ نازنین، بهاره، تینا» را کاملا غیرقابل اصلاح و غیرقابل نمایش اعلام کرده و امکان نمایش آن را در حد صفر دانسته است. (اینجا)

این مخالفت گمانه زنی ها را درباره دستور وزیر ارشاد  برای سختگیری بیشتر بر روی فیلم ها برای جلوگیری از  اتفاقی مشابه اکران «۵۰ کیلو آلبالو» را افزایش داد. از طرف دیگر  این موضوع نقص ساختاری سازمان سینمایی را  جلوه گر کرد که یک سازمان واحد درباره یک موضوع مشخص نمی تواند موضعی یکسان داشته باشد و فیلم های مسئله دار و نا مناسب به راحتی در این ساختار معیوب اجازه  اکران پیدا می کنند. چطور می شود «فیلمی که درباره سه دختر خیابانی است که در خانواده‌ای زندگی می‌کنند که پدر خانواده مظهر بی‌غیرتی است و در خانه پارتی تدارک می‌بیند و دخترانش را مجاب می‌کند که زودتر به خانه برای حضور در جشن باز گردند مادر خانواده هم سهمی در این ماجرا دارد. دزدی، فحاشی، لوندی، شوخی های رکیک جنسی و اعمال منافی عفت عمومی در فیلم به وفور دیده می‌شود.» توسط شورای صدور پروانه ساخت مورد تائید قرار بگیرد؟«فیلمی که مدت زیادی است در وزارت ارشاد برای بازبینی شورای پروانه نمایش ارایه شده است اما هیچ تصمیمی برای فیلم گرفته نشده و احتمالا اعضای شورای پروانه نمایش با دیدن فیلم شوکه شده‌اند»(اینجا)

 کجای کار می لنگد؟!

سازمان سینمایی تا از سوی وزیر ارشاد تحت فشار قرار نگرفت جلوی اکران  فیلم «۵۰ کیلو آلبالو» را نگرفت و تا زمانی که فشار وزیر برای  توجه بیشتر به فیلم ها نبود، خبری هم از توقیف فیلم «ارادتمند…» نبود. به نظر می رسد  سازمان سینمایی بیشتر از اینکه  متعهد به وظایف قانونی اش باشد، درگیر پرداختن به مسائل حاشیه ای شده و به راحتی گاف هایی مانند فیلم های مانی حقیقی و عبدالرضاکاهانی از زیر دست آنها عبور می کند. البته فیلم «پارادایس» ساخته علی عطشانی نیز از نظر اخلاقی وضعیت بهتری نسبت به دو فیلم قبلی نداردو فیلمی که گفته می شود به همراه «ارادتمند..» مستقیما با دستور حجت الله ایوبی ساخته شده است. اعمال نظر و دخالت رئیس سازمان سینمایی در این دو فیلم که هر دو حاشیه دار و متوقف شده اند، نشان می دهد اولا چارچوب های قانونی سازمان چندان از سوی رئیس محترم شمرده نمی شود و ثانیا بعد از حدود ۳ سال هنوز رئیس سازمان سینمایی نتوانسته است بر مسئولیت های قانونی خود احاطه پیدا کند و در نهایت اینکه ساختار سازمان سینمایی نیازمند بازنگری جدی است  تا دیگر مواردی مانند فیلم های توقیفی امسال از باگ های  این سازمان  خارج نشود.

منبع: نسیم آنلاین