به گزارش سوره سینما به نقل از روابط عمومی جشنواره فیلم سلامت، نشست تخصصی اعتیاد عصر امروز-سه شنبه ۲ شهریور- در سالن شماره ۲ پردیس سینمایی چارسو برگزار شد. در این نشست مصطفی کیایی کارگردان، فرهاد اصلانی و مهتاب کرامتی بازیگران و جعفری مدیر فیلمبرداری فیلم سینمایی «عصر یخبندان»، ارسیا تقوا روانپزشک و منتقد سینما، علیرضا نوروزی، روانپزشک و رئیس اداره مبارزه با اعتیاد وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی، علی اسدی رئیس اداره سلامت روان این وزارتخانه شرکت کردند.

خانواده در «عصر یخبندان» راه حل اصلی نجات از اعتیاد است

در ابتدای این نشست احسان کرمی مجری نشست از مصطفی کیایی خواست تا درباره ایده پرداختن به موضوع اعتیاد در«عصر یخبندان» صحبت کند. این کارگردان گفت: اعتیاد موضوع بسیار فراگیری در جامعه است و جوانان هر خانواده ای به نوعی در معرض این معضل هستند. همچنین در سینمای ایران سال ها به موضوع اعتیاد از زوایای مختلف پراخته شده است. اما با توجه به شرایط در دوران ساخت فیلم، تصمیم گرفتیم «عصر یخبندان» را بسازیم. زیرا شیوه های مصرف مواد مخدر در حال حاضر تغییر کرده و این مواد قابل دسترس تر و آسیب آن جدی تر شده است.

وی در پاسخ به این سوال که برای ساخت «عصر یخبندان» چه مشکلاتی را پشت سر گذاشته است، افزود: وقتی سراغ ساخت این فیلم رفتیم، موضوع خانواده برایمان اهمیت زیادی داشت و احساس می کردیم خانواده های که دچار نارسایی هستند، آسیب می بینند و اگر کانون خانواده به معنای واقعی تعریف شود، بسیاری از مشکلات و معضلات حل می شود. حتی در بخش هایی از فیلم شعار دادیم که راه اصلی نجات از اعتیاد را در خانواده جا بیاندازیم و نشان دادیم وقتی زن یک خانواده درگیر اعتیاد است، خانواده به فروپاشی نزدیک می شود. اما به هر حال برای ساخت این فیلم ما هم اذیت شدیم و آقای احسانی  معاون وقت آثار سینمایی و سمعی وبصری سازمان سینمایی پای این فیلمنامه ایستادند و «عصر یخبندان» ساخته شد.

مدیران نگاه از بالا به هنر دارند

فرهاد اصلانی نیز درباره تجربه ایفای نقش معتاد در سینما و بازی در نقش همسر یک فرد معتاد در «عصر یخبندان» بیان کرد: این چهارمین تجربه بازی من در نقش معتاد یا فیلم هایی مرتبط با این موضوع در سینما بود. در فیلم «به خاطر پونه» نقش مردی را بازی کردم که تحت تاثیر مصرف مواد مخدر از همسرش جدا می شود. «شاخ به شاخ» نیز ماجرای زندگی یک روز فردی معتاد بود و از خاطرات افراد معتاد و مشکلاتشان صحبت می کرد و خوشبختانه این فیلم ها تاثیر خود را هم داشتند. مثلا هفته گذشته با مردی برخورد کردم که می گفت بعد از دیدن فیلم «شاخ به شاخ» اعتیاد را کنار گذاشته است. همچنین در «عصر یخبندان» ساختار غیرخطی و شکل قصه برایم جذاب بود. ضمن این که نقش من از این نظر ریسک داشت که می توانست در ورطه کمدی بیافتد.

وی با اشاره به تغییر تعریف افراد مبتلا به اعتیاد به بیمار نه مجرم توضیح داد: به نظرم همین که مصرف کنندگان مواد مخدر دیگر نه مجرم که بیمار شناخته می شوند، گام مثبتی بود. وقتی جامعه چنین برداشتی را بپذیرد به درمان فرد مبتلا راحت تر می تواند کمک کند.

بازیگر «به خاطر پونه» با انتقاد از نگاه از بالا به هنر توسط مدیران اظهار کرد:متاسفانه این نگاه می گوید همه چیز خوب است و در نظر نمی گیرد که هنرمند می خواهد نشان بدهد که واقعیت همیشه خوب نیست و نوعی نگاه سیاسی بر این وضعیت حاکم است. ما زمانی که یک مساله فاجعه به بار می آورد تصمیم به حل آن می گیریم. برای مثال موضوع ازدواج سفید، طلاق عاطفی و مسائل جنسی که هنوز مطرح کردن آن ها یک تابو هست، مشکلات زیادی را به وجود آورده اند و این میان جوانان نادیده گرفته می شوند و به قول علیرضا نادری آن ها مهم اند به شرط آن که پیر شوند!

اصلانی با اشاره به این که مردم همواره از مدیران جلوتر هستند، عنوان کرد: به نظرم ما به عنوان هنرمند باید نمود اقدامات مثبت مسئولان را در جامعه ببینیم. اما رسانه همه چیز را مخفی می کند. یادم است اصغر فرهادی سریالی درباره ایدز و سرنگ های دسته جمعی می ساخت و بعد از یک سال از زمان تولید سریال، مدیران برای پخش آن تصمیم گرفتند. حالا این همه سال از ساخت آن سریال می گذرد و تازه تلویزیون یادش افتاده به سراغ سریال سازی درباره ایدز برود.

تلویزیون سال ها مساله اعتیاد را مخفی می کرد

مهتاب کرامتی بازیگر فیلم «عصر یخبندان» نیز درباره ایفای نقش مادری معتاد و تجربیات پژوهشی خود درباره این مساله توضیح داد: ابتدا شروع جشنواره فیلم سلامت را تبریک می گویم و خوشحالم که فیلم عصر یخبندان هنوز مسیر تاثیرگذاری خود را طی می کند. برای آشنایی با این نقش صحبت های مصطفی کیایی به من کمک زیادی کرد. البته من قبلا در فیلم «اسب حیوان نجیبی است» نیز نقش فردی معتاد به کرک را بازی کرده بودم که فضای کاملا متفاوتی داشت. همچنین از انجمن تولد دوباره برای بازی در این فیلم کمک زیادی گرفتم و به طور کلی در این گفت و گوها به نقطه نظرات کلی رسیدیم که شخصیت را شکل داد.

وی با انتقاد از سانسور مساله اعتیاد در تلویزیون افزود: تلویزیون اولین مستندی را که من درباره اعتیاد بازی کردم، نشان نداد و بعدها هنگام نمایش این فیلم نیز برخی از دیالوگ ها را سانسور می کرد. همچنین ما از طریق یونیسف تیزرهای زیادی درباره استیگما ساختیم که فرد مبتلا به ایدز یک بیمار است نه مجرم. در حال حاضر مصرف مواد مخدر صنعتی باب شده و سن ابتلا به اعتیاد پایین آمده است. همچنین به نظر می رسد ما قشر مرفه درگیر به این مساله را هم نادیده گرفته ایم .

این بازیگر همچنین در پایان صحبت های خود پیشنهاد کرد جشنواره فیلم سلامت در دوره های بعدی برگزاری خود با تاکید بر یک موضوع رویکرد موضوعی را دنبال کند.

«عصر یخبندان» به خوبی مشکلات مصرف شیشه را نمایش داده است

ارسیا تقوا روانپزشک و منتقد سینما نیز درباره آمارها و ارقام مبتلایان به بیماری اعتیاد گفت: مساله اعتیاد بعد از سال ۸۱ به مساله ای خطرناک تبدیل شد. اگرچه این آمار تغییر نکرد ،اما سن ابتلا به اعتیاد پایین آمد. انتشار مواد مخدر سرعت و قیمت ها انواع آن کاهش یافت و این مواد سهل الوصول شدند.

وی ادامه داد: ولع مصرف مود مخدر حس مادرانگی و همراهی با خانواده را از فرد مبتلا به اعتیاد می گیرد و عصر یخبندان به خوبی مشکلات مصرف شیشه را به تصویر کشیده است.

آموزش و پرورش اهمیت مساله اعتیاد را دریافته است

علی اسدی رئیس اداره سلامت روان نیز درباره تعامل این اداره با نهادها و سازمان های مرتبط برای آگاه سازی مردم توضیح داد: «عصر یخبندان» یکی از بهترین فیلم هایی است که درباره اعتیاد، سلامت روانی و آسیب های اجتماعی ساخته شده است. یکی از اولویت های ما در بسته های جدید نظام تحول سلامت این بود که افراد نادیده گرفته شده در حوزه های شهری را مورد توجه قرار دهیم. به همین دلیل تعامل خوبی با وزارت آموزش و پرورش برای غربال گری و حمایت از گروه هدف در معرض اعتیاد برقرار کردیم و این ارتباط در حال تقویت است. این در حالی است که وزارت آموزش و پرورش سال ها انکار آگاهانه ای در مورد مشکل اعتیاد داشت اما اکنون به اهمیت این مساله پی برده و پای کار است.

وی با اشاره به گستردگی تعریف طبقه متوسط جامعه و در معرض خطر ابتلا به ایدز توضیح داد: همانند سازی موضوعی است که گاهی افراد طبقات پایین را به سمت مواد مخدر می کشاند. گروه سنی جوان نیاز به تایید گروه همسالان دارد، برای ماندن در این گروه به طور آگاهانه یا ناآگانه درگیر اعتیاد می شوند. همانطور که در پوشش و ظاهر خود نیز این همانندی را ایجاد می کنند.

آمار غلط از اعتیاد ناهنجاری ها را به هنجار تبدیل می کند

علیرضا نوروزی روانپزشک و رئیس اداره اعتیاد وزارت بهداشت نیز عنوان کرد: متاسفانه از حدود ۹ سال پیش موجی از افزایش مصرف مواد محرک در کشور شروع شده که پیش از این تجربه نشده بود. در ابتدا افرادی که سراغ این مواد می رفتند، میانگین سنی بالاتری داشتند. اما کم کم جمعیت جوان تر به مصرف مواد محرک روی  آوردند و درجه تخریب بالای این مواد فرصت را برای درمان کم کرد.

وی درباره میزان درستی آمار منتشر شده مبنی بر کاهش شدید سن ابتلا به اعتیاد خاطرنشان کرد: باید بگویم مطالعاتی که میانگین مصرف سیگار را ۱۲ سال می دانند، تنها در میان دانش آموزان صورت گرفته است. اما این آمار درباره مواد مخدر و محرک درست نیست و اغراق دارد. به نظر من اغراق در اعلام آمار اعتیاد، آثار غلطی را بر جای می گذارد. بنابراین اگر به مردم بگوییم همه مردم شیشه مصرف می کنند، ناخواسته یک ناهنجاری را به هنجار تبدیل کرده و فضای ناامیدی ایجاد کرده ایم.

نوروزی درباره راهکارهای درمانی این بیماری نیز گفت: برای رهایی از مصرف مواد محرک، درمان روانی باید صورت بگیرد و در هر دوره سه ماهه می توان تا ۴۰ درصد به بهبودی دست یافت. فرآیند رهایی از اعتیاد، آموختنی است و هر گامی حتی ناموفق تاثیر خود را بر فرآیند نهایی درمان خواهد گذاشت.

گفتنی است اولین جشنواره فیلم سلامت تا پنجم شهریور ماه در پردیس های سینمایی چارسو و رازی برگزار می شود.