سوره سینما – مرتضی اسماعیل‌دوست :  در سینمای جهان شاهد تولید آثار بسیار زیادی درباره وقایع و شخصیت های تاریخی بوده ایم؛ آثاری که برخی بسیار درخشیده و سال ها به یاد و یادگار دوستداران سینما مانده است؛ مانند «بن هور»، «ال سید»، «لورنس عربستان»، «گلادیاتور». تولید برخی آثار سینمایی نیز با نگره ای مشخص در انتقال مفاهیم سیاسی سردمداران غربی ظاهری از شخصیت های دینی داشته اما در مولفه های ساخت آن ها نگاهی مغایر با حقیقت تاریخی می توان یافت، از این رو از «کتاب مقدس» جان هیوستون تا «آخرین وسوسه مسیح» اسکورسیزی و از «انجیل به روایت متی» پازولینی تا «نوح» آرنوفسکی هر کدام تصویرگر پیامبرانی هالیوودی بودند تا پیامبران اولوالعزم! با این شرایط از سینمای ایران به عنوان مرکزی برای نمایاندن نور حقیقت بر اذهان جهانیان این انتظار خواهد رفت که پیامی زیبا و واقعی از اندیشه های دینی و پازل های تاریخی را نمایان کرده و ابعاد مختلف تاریخ این سرزمین را برای جهانیان بشکافد. مساله ای که به دلایل مختلف و از جمله عدم حمایت متولیان فرهنگی و دست اندرکاران سینمایی نادیده انگاشته شده و به جز معدود آثار ساخته شده نتوانستیم از دریچه سینما اثری در باب دین و تاریخ را برافراشته داریم.

با همه غفلت های صورت یافته در سینمای ژانر تاریخی حال فیلمی به اکران سینماها درآمده است که دست به وجه تاریکی از تاریخ این سرزمین گذاشته و به واکاوی دوره ای حساس از تاریخ جهان و کشورمان پرداخته است. هنگامی که آتش جنگ جهانی برافراشته شد و با وجود این که ایران اعلام بی طرفی در جنگ میان قدرت های شرق و غرب کرده بود، آسیب های بسیاری بر آن رفت که از جمله آن ها وقوع قحطی بزرگی بود که از شهرهای مختلف آغاز شده و به تهران کشیده شد و چنان مبهم و بدون توجه در تاریخ ماند که زمان و تعداد کشته شدگان آن را هم نمی توان به دقت تعیین کرد. چرا که قدرت های غربی چنان جهان را در سیطره خود درآورده بودند که حتی در حقیقت اتفاقات نیز دستکاری شد و غربی ها بخشی مهم از تاریخ را که برخلاف نگاه شان بود به کل نابود کرده و از انتقال واقعیات رخ داده به نسل های آینده جلوگیری کردند.

قحطی بزرگ رخ داده در مابین سال های ۱۲۹۵ تا ۱۲۹۹ در شهرهای مختلف کشورمان چنان بود که با مطالعه موارد اشاره شده در کتب تاریخی و تماشای عکس های این واقعه حجم ماجرا به شکلی دردناک برایمان مجسم می شود؛ شرایطی که به تصویر درآوردن همه ابعاد آن می تواند مخاطب را با تحمل دشواری آن دچار سازد. اهمیت و ارزش ساخت فیلم «یتیم خانه ایران» جدا از نمایاندن قطعه ای حذف شده از تاریخی کشورمان از این رو برجسته خواهد بود که پی ببریم عامل بسیاری از این مصیبت ها دول غربی و به خصوص مکاران انگلیسی بوده که برای ضربه زدن به سرزمین ایران از هر اقدامی فروگذار نکردند! هنگامی که به گسترش بیماری در مردمان مناطق مختلف از طریق شیوع بیماری های واگیردار دست زدند و زمانی که با احتکار محصولات غذایی و جلوگیری از ورود آذوقه به مرزهای کشور موجب از بین رفتن مردمان بسیاری شدند تا اوضاع چنان اسفناک درآید که برخی از سر ناچاری به آدمخواری روی آورند که عامل همه این اتفاقات انگلیس جنایتکار بوده و دست های آلوده این روباه پیر بر خاک این سرزمین قابل رویت است.

فیلم «یتیم خانه ایران» در قحطی تولید آثاری با مضامین هویت مند تاریخی و آثار استکبارستیز ایرانی، تلاشی در خور تقدیر بوده که به همت متعهدان به سینمای انقلاب اسلامی و با دغدغه هایی قابل ارزش به تولید و اکران درآمد. ابوالقاسم طالبی که پیش از این هم با ساخت فیلم «قلاده های طلا» اهمیت پرداخت سینمایی به آثار هشدار دهنده و فیلم های استراتژیک را بروز داده بود، در تازه ترین ساخته خود با تامل و با تحقیقاتی درست و از طریق اثری قصه گو و جذاب سعی کرد روح سینمایی را در کالبد اثری تاریخی نمایان سازد. جایی که قاب ها و زوایای دوربین و انتخاب نماهای باز در لوکیشن های متنوع فیلم «یتیم خانه ایران» باعث جذب مخاطبان شده و داستان محمد جواد بنکدار و شرح رشادت هایش می تواند بعد از مدتها قهرمانی ملی برای قاب سینمایی بیافریند. قهرمانی که اگر چه ماهیتی واقعی ندارد اما نمادی است از همه قهرمانان این سرزمین گوهربار از رئیسعلی دلواری تا باقرخان و میرزاکوچک که هریک سهمی بزرگ در مقابله با استعمارگران و دشمنان سرزمین پاک ایران در طول تاریخ داشته اند.