به گزارش سوره سینما به نقل از ستاد خبری جشنواره فیلم کوتاه تهران، نشست «تیتراژ در سینما» با حضور امیر مهران از طراحان تیتراژ سینمای ایران و جمعی از اعضای کانون روابط عمومی و تبلیغات خانه سینما، برگزار شد.

در این نشست مهران پس از نمایش نمونه‌های موفقی از تیتراژ و عنوان‌بندی در سینمای جهان، به تاریخچه این هنر اشاره و تصریح کرد:‌ تیتراژ حدود ۱۰ سال بعد از پیدایش سینما، وارد فیلم شد و زمانی شکل گرفت که گروه تولیدی در فیلم‌ها به وجود آمد.

او ادامه داد: در فیلم‌های اولیه که معمولا قصه خاصی نداشته و صرفا مانند فیلم‌های برادران لومیر، یک پلان خاص بوده، کسانی که فیلم را می‌دیدند، می‌دانستند برای چه کسی است.

طراح تیتراژ فیلم «ملبورن» با بیان اینکه در مرحله بعد، بحث کپی رایت مطرح می‌شود، اظهار کرد: بحث آرشیو شدن فیلم‌ها پس از کپی رایت مطرح می‌شود و عناوینی به ابتدا یا انتهای فیلم‌ها می‌نوشتند که در تاریخ سینما نیز دچار اشکال می‌شود.

مهران تاکید کرد: تیتراژ را شاید بتوان یک فیلم کوتاه در نظر گرفت که البته این موضوع قانون نیست. چون خیلی از تیتراژها مستقل عمل نمی‌کنند و نباید مستقل باشند و گزینه‌ای دارد که تماشاگر را ترغیب می‌کند تا فیلم را ببیند.

او با اشاره به اینکه ۳ تا ۵ درصد زمان فیلم را تیتراژها تشکیل می‌دهند، ‌خاطرنشان کرد: تیتراژ باید موضوع، عنوان و عوامل و شناسنامه فیلم را به مخاطب بگوید و بتواند در راستای فیلم باشد.

این طراح تیتراژ سینما با بیان اینکه سائول باس، تحول زیادی در عنوان بندی و تیتراژ به سبک امروز، به وجود آورد،‌ بیان کرد:‌ در دهه ۱۹۱۰ تا ۱۹۳۰ که فیلم صامت بود، تیتراژها شبیه میان‌نویس‌های فیلم بودند. به مرور زمان تغییراتی کرد و در سال ۱۹۱۲ برای اولین بار اسم نویسنده به تیتراژ اضافه شد؛ چون پیش از آن فقط نام بازیگر، کارگردان و تهیه‌کننده در فیلم‌ها نوشته می‌شد.

مهران با اشاره به اینکه از سال ۱۹۳۰ تا ۱۹۵۵ شروع فیلم‌های پر خرجی مانند «بر باد رفته» بود که تاثیر زیادی روی تیتراژ و عنوان‌بندی داشت، گفت: در بعضی فیلم‌ها، به جای استفاده از اسامی، یک بازیگر یا شخص دیگری می‌آمد و نام عوامل فیلم را می‌خواند اما زود منسوخ شد؛ چرا که تهیه‌کننده معتقد بود چیزی که مخاطب می‌شنود زیاد در ذهنش باقی نمی‌ماند.

طراح تیتراژ فیلم «گزارش یک جشن»،‌ با بیان اینکه چارلی چاپلین نیز یکی از کسانی بود که تیتراژ را وارد کارهای خود کرد، افزود: در آن زمان تیتراژ پایانی وجود نداشت و تمامی اسامی تولید، در ابتدای فیلم می‌آمد و موجب می‌شد تا زمان تیتراژ طولانی شود و این کار برای کسانی که سواد نداشتند بسیار خسته کننده بود. بنابراین آپارتچی‌ها و سینمادارها تصمیم می‌گرفتند تا قبل از شروع فیلم، پرده را کنار نزنند؛ چون در آن زمان دغدغه تیتراژ نبود.

او اضافه کرد: بعد از جنگ جهانی دوم، عنوان‌بندی‌ها خلاقانه شد. فیلم «بازی ممنوعه» در سال ۱۹۵۲ سبک و شکل جدیدی از تیتراژ را در سینما وارد کرد که بازیگر فیلم کتابی را ورق می‌زد که در آن کتاب، نام عوامل فیلم نوشته می‌شد؛ بنابراین مخاطبان با شکل جدیدی از تیتراژ آشنا شدند.

مهران با تاکید بر اینکه سائولباس در همکاری خود با اتو پره‌مینجر تیتراژ فیلم را از روی پوستر فیلم ساخت، تصریح کرد: وقتی فیلم «مرد بازو طلایی» اکران شد، روی همه حلقه‌های فیلم نوشته شده بود که «آپاراتچی محترم لطفا قبل از شروع فیلم پرده‌ها را باز کنید» و این شروع عنوان‌بندی و تیتراژ به شکل امروزی است.

این طراح تیتراژ در ادامه با اشاره به ویژگی‌های تیتراژ،‌ تاکید کرد: اولین مسئله در تیتراژ فیلم، خوانایی نام فیلم و عوامل آن است. نکته مهم دیگر اینکه به هیچ عنوان تیتراژ نباید ایده پیچیده‌ای داشته باشد. شما قرار نیست یک بخش پیچیده‌ای بسازید و هر چه کوتاه‌تر باشد بهتر است.

او ادامه داد: مدت زمان ماندن اسامی با توجه به هر فرهنگ و زبانی متفاوت است و نباید تعدد تکنیک داشته باشد. نکته مهمتر این است که خیلی هماهنگ به فیلم بچسبد. خیلی سخت است که چگونه آن را به فیلم بچسبانیم که ساده‌ترین راه، «فید شدن» و شروع فیلم است.

مهران در پایان گفت: نکته‌ای که وجود دارد، دسته‌بندی تیتراژها است. عنوان‌بندی در ابتدا،‌ انتها و بعد از سکانس اول از جمله این دسته‌بندی‌ها است که البته مورد آخر معمولا در فیلم‌های اکشن استفاده می‌شود.

آخرین نشست تخصصی سی و سومین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران یکشنبه ۲۳ آبان ساعت ۱۵:۳۰ با حضور «سایکو کینوشیتا» دبیر جشنواره هیروشیما برگزار می شود.