به گزارش سوره سینما به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری، سلیم غفوری مدیر شبکه مستند سیما به چگونگی شکل گیری و ساخت یک فیلم دینی اشاره کرد و گفت: زمانی که از کلیتی مثل سینمای دینی صحبت می‌کنیم باید به منظر فیلم‌ساز توجه کنیم. حتی در پرداختن به موضوعی اجتماعی مثل ترک اعتیاد نیز می‌توان منظر دینی داشت. اینکه چگونه به مباحثی مثل اعتیاد و یا ترک اعتیاد بپردازیم، منظری است که فیلم دینی را شکل می‌دهد.

وی افزود: اگر فیلم‌ساز به جامعه و اطراف خودش از منظر دینی نگاه بکند آن موقع به سراغ هر موضوعی که برود همان منظر دینی در آن ظهور خواهد کرد. یعنی اگر به سراغ مسائل اجتماعی هم برود می‌اندیشد که من به عنوان مسلمان وظیفه‌ام در مقابل جامعه چیست و چه کمکی برای رفع مشکلات می‌توانم انجام دهم. من اگر جامعه اسلامی پاک می‌خواهم هر مشکل و هر تضادی که با این جامعه پاک وجود دارد را باید حل بکنم. اینجاست که منظر فیلم‌ساز مهم می‌شود و آن آموزه‌هایی که در فیلم‌سازی فرا گرفته نقش‌آفرین می‌شود.

غفوری در پاسخ به این سوال که اگر فیلم بر پایه نگرش، نگاه و منظر فیلم‌ساز ساخته می‌شود، آیا نیازی به حضور کارشناس دینی در فیلم‌های دینی وجود دارد یا نه، خاطرنشان کرد: فیلم دینی به این معنی نیست که باید کارشناس دینی در مقابل دوربین قرار بگیرد و درباره آن موضوع صحبت بکند. در بسیاری از فیلم‌ها کارشناس را نمی‌بینیم بلکه این کارگردان است که در پژوهش فیلم و شکل دادن  به موضوعی که می‌خواهد به آن ورود پیدا کند، از نظرات کارشناس بهره می‌برد. نقش کارشناس، مشاوره و جهت دادن به فکر کارگردان است. در واقع این تسلط کارگردان است که از آنچه کارشناس در اختیار او قرار می‌دهد بهره ببرد و درنهایت خودش به فیلم فرم و شکل بدهد.

وی ادامه داد: باید دقت داشت آنچه کارشناس و عالم دینی می‌گوید تاریخ و اتفاقات تاریخی است. اینکه فیلم‌نامه‌نویس چگونه این محتوا و مطلب را تبدیل به درام و قصه بکند و آن مستند را در قالب یک قصه بیان کند، تبحر و توانمندی فیلم‌نامه‌نویس است.

مدیر شبکه مستند سیما درخصوص چگونگی روایت در یک مستند روایی و پرهیز از کلیشه محوری نیز خاطرنشان کرد: اساسا در روایت‌های تاریخی، صرف بیان و نقل آن موضوع اهمیت چندانی ندارد. مهم این است که ما چگونه این موضوع تاریخی را تبدیل به قصه بکینم. چون برای مخاطب آنچه جذاب است قصه‌گویی است. مخاطب از سینما و فیلم توقع قصه‌گویی دارد و اگر قصه گویی درست درنیاید مخاطب آن ارتباط لازم را برقرار نمی‌کند. در سینمای مستند هم همین‌طور است. کارگردان باید محتوا را تبدیل به قصه بکند.

غفوری که کارگردانی مستندهای موفق «عراق، سرزمین جنگ‌ها»، «آخرین فرزندان سومالی» و «کشمیر، بهشت فراموش  شده» را در کارنامه خود دارد، کارگردان را محوری‌ترین شخص در چگونگی ارائه مفاهیم دینی در یک فیلم مستند معرفی کرد و افزود: بخش زیادی از یک مستند به عملکرد کارگردان برمی‌گردد. در سینمای مستند نمی‌توان فیلم‌نامه را از قبل نوشت. بسیاری از نکته‌ها به صحنه موکول می‌شود و در آن لحظه کارگردان باید بیندیشد که در صحنه چه باید بکند و تصمیم بگیرد که واکنش‌اش نسبت به کنش سوژه‌اش چه می‌تواند باشد.

عضو هیئت انتخاب نهمین جشنواره فیلم کوتاه «رویش» درخصوص ورود نگاه‌های جدید فیلم‌سازان جوان به حوزه سینمای دینی گفت: قطعا اینکه نگاه‌های نو و جذاب را وارد عرصه سینمای مستند بکنیم امر مثبتی است ولی اگر این فرم و ساختار جدید توأم با یک درایت و آگاهی نباشد همین نقطه مثبت می‌تواند به نقطه چالش زا و خطرناک تبدیل شود. بنابراین فیلم‌سازی که می‌خواهد در این حوزه فعالیت کند اولا خودش باید به یک آگاهی و پختگی در موضوعی که به آن می‌پردازد رسیده باشد و دوما حتما از نظرات کارشناسان آن حوزه به عنوان مشاور و راهنما استفاده کند تا از موضوع منحرف نشود.

وی در ارتباط با فعالیت‌های جشنواره رویش در ایجاد فضای گفتمان سینمای دینی برای بروز و ظهور خلاقیت سینمایی در ارائه مفاهیم دینی گفت: نفس خلاقیت به خرج دادن چیز بدی نیست به شرطی که خلاقیت و ورود به برخی حیطه‌ها توأم با پختگی، شناخت، آگاهی و استفاده از با تجربه‌ها و کارشناسان این حوزه باشد. البته این فقط مربوط به مستند دینی نیست بلکه راجع به هر مستندی دارای اهمیت است.

غفوری در خصوص مواجهه فیلم‌سازان جوان با خطوط قرمز در پرداختن به مفاهیم دینی و نمایش برخی مسائل تاکید کرد: در بعضی مسائل ما خودمان برای خودمان خط قرمز قرار می‌دهیم. چون من به عنوان یک فیلم‌ساز یا یک کارشناس تسلط بر موضوع ندارم و چون نمی‌توانم موضوع را آن‌طور که شایسته است پرداخت کنم و با بیان سینمایی به تصویر بکشم، می‌گویم این خط قرمز است. هر موضوعی را می‌توان با یک پژوهش درست و استفاده از نظر صاحب‌نظران آن عرصه به درستی به تصویر کشید. گاهی حتی برای یک موضوع اجتماعی ممکن است به سه کارشناس نیاز باشد. یک کارشناس اجتماعی یک کارشناس دینی و یک کارشناس روان‌شناسی که فیلم‌ساز از فرایند و برایند نظر این کارشناسان به یک نگاه نو و درست برسد. در واقع امر دین امری مجرد از فضای جامعه نیست که پرداختن به آن مشکل باشد.

مدیر شبکه مستند سیما در پایان تاکید کرد: معتقدم دین جوهره زندگی ماست و باید در تمام شئون زندگی ساری و جاری باشد. یعنی باید بتوانیم به موضوعات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و حتی تحولات جهانی از منظر دینی نگاه کنیم. دین جدا از حیات روزانه ما نیست. انسان مسلمان در تمام شئون زندگی‌اش باید دینی زندگی کند. فیلم‌ساز مسلمان باید نماز خواندن، مسجد رفتن، روزه گرفتن و حج رفتن را ترویج کند و محور قرار بدهد و در کنار آن  باید در کسب و معاش هم دین را نمایش بدهد. باید در تعامل با جامعه خودش هم دین را تعریف کند.

گفتنی است دهمین جشنواره فیلم کوتاه دینی «رویش»، ۲۷ الی ۳۰ دی ماه در پردیس سینمایی هویزه مشهد برگزار می‌شود.