سوره سینما  – بیست و دوم آبان بود که اعلام شد فیلم «فروشنده» اصغر فرهادی برای اکران در آمریکا درجه سنی گرفته؛ این یعنی  که فیلم اصغر فرهادی در آمریکا با رده سنی PG-13 اکران می شود و دیدن فروشنده به افراد زیر ١٣ سال توصیه نمی شود، اما همین فیلم «فروشنده» بدون محدودیت سنی در اکثر سینماهای ایران به نمایش در آمد و تقریبا هر قشری با هر سنی به تماشای فیلم نشستند. سوال اینجاست که چگونه می شود فیلم ها در سینمای غرب  طبق موازین و مقرارات خود برای مقاطع مختلف سنی به  نمایش در آید ؛ اما در ایران این درجه بندی سنی برای فیلم ها لحاظ نمی شود؟ تحقیقات نشان داده وقتی در سینمای آمریکا فیلمی با درجه سنی به نمایش در می آید همه خود را ملزم به اطاعت از این قانون می دانند اما در ایران مخاطبان نه تنها به این قانون احترام نمی گذارند که سازندگان این آثار از آن به نفع فیلم و برای تبلیغات فیلم شان بهره می برند. در این مورد نظر چند تن از سینماگران و منتقدین را جویا شدیم که در ادامه می خوانید.

سیروس تسلیمی: قانون درجه بندی سنی فیلم ها به نفع خانواده هاست

این تهیه کننده معتقد است که قانون درجه بندی سنی وقتی در سینمای آمریکا اعلام می شود همه مردم خود را ملزم به اجرای این قانون می دانند چون می دانند این قانون به نفع خانواده آنهاست.

سیروس تسلیمی تهیه کننده و مدیر پخش «رسانه فیلم امید» در این باره در گفتگو با سوره سینما گفت: در ایران برای چند فیلم قانون درجه بندی سنی لحاظ شد اما متاسفانه به مرحله اجرا در نیامد چون سالن داران سینما خود را موظف به رعایت این قانون نمی دانند و از طرف دیگر حوصله درگیری با تماشاچی را ندارند؛ سالن داران بیشتر به فروش فیلم شان فکر می کنند تا اینکه مومن به ابعاد فرهنگی یک قانون  باشند و بدانند که اگر قانونی اجرایی شود به نفع فرهنگ یک مملکت است.

وی ادامه داد: نکته جالب ماجرا این است  که برخی از تهیه کننده ها در ایران از اعمال محدودیت سنی به عنوان ارزش افزوده بر فیلم شان بهره می برند و در روزنامه اعلام کرده و به نوعی برای فیلم شان تبلیغ می کنند که فیلم دارای محدودیت سنی است.

تسلیمی در بخش دیگری از صحبت خود گفت: در آمریکا چند نماینده از سازمان های مختلف چون: آموزش عالی، آموزش پرورش و نماینده خانوار ترکیبی را تشکیل داده و در مورد چگونگی اکران فیلم برای سنین نظر می دهند و وقتی قانونی اعلام می شود همه مردم خود را تابع قانون می دانند و آن را اجرا می کنند. آنجا مثل ایران نیست که قانون را دور بزنند و از آن به نفع و فروش فیلم شان بهره ببرند.

وی بیان کرد: به عقیده من فیلم «فروشنده » در سینمای آمریکا اصلا مخاطب زیر ۱۳ سال نداشت چون فیلم آمریکایی نبود و بخش درام داستان هم بیشتر بود به همین دلیل اغلب مخاطبین این فیلم را سنین بالا و دانشجویان تشکیل می دهند و کمپانی ممنتو فرانسه هم با قدرت در بخش تبلیغات این فیلم کار می کند تا به فروش بالا برسد.

مدیر پخش «رسانه فیلم امید» با بیان این طلب که در ایران انگار، اعتقادی به درجه بندی سنی برای فیلم ها ندارند گفت: گروهی  فکر می کنند درجه بندی سنی برای فیلم ها بیشتر جنبه سیاسی دارد تا وجه فرهنگی. ای کاش مسئولین این بخش در رسانه های عمومی همچون تلویزیون در نشست های متعدد در این خصوص بحث کنند، نظر بدهند و مردم را در این مورد آگاه کنند تا خانواد ها مطمئن شوند که این درجه بندی سنی به نفع خانواده و سلامت روحی فرزندانشان است نه اینکه بخواهند فیلم را تخریب کنند.

کامران قدکچیان: عدم درجه بندی سنی فیلم ها مصداق کامل بی قانونی

کامران قدکچیان کارگردان سینما در این مورد گفت: به اعتقاد من اینکه فیلم ها در ایران بدون رده بندی سنی  نمایش داده می شوند یک نوع  سهل انگاری از طرف وزارت ارشاد است. واقعا نمی دانیم چرا وزارت ارشاد در این مورد و اجرای قانون در این زمینه کوتاهی می کند در حالیکه ما فیلمسازان اصرار داریم فیلم ها با درجه بندی به مخاطب نمایش داده شود چرا که نمایش برخی فیلم ها برای برخی سنین مضر است.

این کارگردان همچنین، در مورد اجرای قانون رده بندی سنی در سینمای آمریکا توضیح داد: آنجا سینما به عنوان یک صنعت شناخته می شود و قوانین این صنعت هم اجرا می شود اگر قانون را رعایت نکنند جریمه می شوند اما در ایران وقتی سینما صنعت نیست قوانین آن با سلیقه مدیران تعریف می شود و در نتیجه در آن بی قانونی حاکم می شود.

محمدتقی فهیم: سینمای ما پر شده از فیلم های اجتماعی تلخ

محمدتقی فهیم منتقد سینمای ایران نیز گفت: سینمای ما در بسیاری از رویکردهایش به اجرایی شدن قوانین موجود  نمی رسد تا اینکه بخواهد به استاندارهای جهانی در بخش های تولید، پخش و نمایش برسد.

وی ادامه داد: به نظر من دور از انتظار نیست که سینمای کشورمان برای فیلم ها رده بندی سنی نداشته باشد؛ چون بیشتر  موارد تربیتی و آموزشی هم  در کشورمان رعایت نمی شود این درحالیست که دنیا از تجارب تلخ خود بهره گرفته و لازم است حالا ما از تجربیات آنها بهره ببریم و ببینم آنها از چه چیزی آسیب دیده اند و چه اتفاقی برایشان افتاده که فیلم هایشان را اینگونه برای سنین مختلف به نمایش می گذراند.

این منتقد به صحبت هایش افزود: خوشبختانه در حال حاضر تلویزیون ما این رسم  را شکسته و فیلم های تلویزیونی را با رده بندی سنی به مخاطب نشان می دهد و تعدادی از برنامه هایش را هم از ساعت دوازده شب به بعد پخش می کند.

فهیم گفت: به نظر می آید درحال حاضر که سینمای ایران از رویکردهای هنری و اسلامی خود فاصله می گیرد و برخی فیلم ها به سمت لودگی، شبه روشنفکری و تفریح می رود باید مسئولین و مدیران سینمایی به تمیز دادن نمایش فیلم ها برای مخاطب از سینمای آمریکا بیشتر اهمیت دهند. آنها تجربیات خود را پشت سر گذاشته اند این ما هستیم که  نباید تجربیات تلخ آنها را دوباره تجربه کنیم.

وی همچنین گفت: متاسفانه کلیت درام فیلم «فروشنده » بحث تهاجم مرد به زن و تعقیب متجاوز توسط همسر صورت می گیرد چنین فیلمی به لحاظ ماهیتی مناسب برای هر سنی نیست و کودکان نمی توانند چنین موضوعی را تحلیل کنند. لذا در ذهن آنها رسوخ کرده و اثرات مخرب روحی بر آنها می گذارد. اگر قرار است ما به فکر بیست سال آینده کشورمان باشیم باید از بچه ها و نوجوان های کشورمان شروع کرده و روی آنها سرمایه گذاری کنیم و بحث آموزش آنها در درجه اهمیت برای ما قرار بگیرد پس باید هنر مناسب سن آنها را به نمایش بگذاریم.

فهیم همچنین با اشاره به عملکرد سوء مدیریتی و کم دانشی آنها  بیان کرد: من تصور می کنم به صورت تعمدی چنین فیلمی را که اساس و مبنای آن اروتیک است برای عموم  مخاطبان  نمایش داده اند اما سینمای آمریکا که از نظر ما خشونت طلب هستند روی تربیت فرزندانشان حساس هستند و فیلم هایی با تم خشونت را برای بچه هایشان نامناسب می دانند و بر عکس برای فرزندانشان فیلم های شاد و با حال و هوای زندگی نمایش می دهند.

وی در بخش دیگری از صحبت خود با اشاره به این موضوع که در کشوری زندگی می کنیم که نسل جوان در آن حرف اول را می زنند بیان کرد: تابستان های هر سال می آید و ما یک فیلم کودک مناسب برای بچه ها نداریم. این درحالیست که سینمای ما پر شده از فیلم های اجتماعی تلخ ؛ غیر مناسب  و ملتهب.