سوره سینما – اگر مخاطب پرو پا قرص تماشای فیلم در سینماها باشید به این نکته پی برده اید که حضور خانواده به مفهوم واقعی درمیان تماشاگران  فیلم ها به چشم نمی آید؛ اغلب مخاطبان فیلم ها را زوج های جوان، جوانان یا دانشجویان تشکیل می دهند؛ درحالیکه مخاطبان فیلم ها در گذشته خانواده هایی بودند که با فرزندانشان به تماشای فیلم می نشستند. چرایی این مسئله  در چیست؟  آیا می توانیم بگوییم داستان اغلب فیلم ها جاذبه لازم برای خانواده ها را ندارد؟ آیا پراکندگی سالن های سینما در کلان شهر تهران را می توانیم دلیل بدانیم؟ از نگاه دیگر آیا اساسا خانواده ها همچون سالهای دور دغدغه سینما رفتن دارند یا اینکه آنقدر مشکلات و موضوعات زندگی ذهن آنها را درگیر کرده که سینما جایی در سبد خانواده آنها ندارد؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها با محمدرضا شرف الدین، سیدضیا هاشمی و سیدجمال سادتیان گفتگو کردیم تا نظرشان را دراین مورد بداینم.

ساداتیان: موضوع اغلب فیلم ها به خانواده ها ارتباط ندارد

سید جمال ساداتیان اغلب  قصه فیلم ها در سالهای اخیر را دارای مضامینی دانست که  بیشتر به مشکلات جوانان می پردازد و گفت: حضور ناخواسته  انبوه جوانان در سینما به فیلمسازان این خط  را می دهد که در مورد آنها فیلم بنویسند و بسازند.

سیدجمال ساداتیان تهیه کننده سینما و مدیر پردیس سینمایی قلهک در گفت و گو با سوره سینما در این مورد بیان کرد: در سالهای اخیر دغدغه و مشغولیات ذهنی مردم افزایش پیدا کرده ؛ آنقدر مردم درگیری های روزمره زندگی دارند که سینما در سبد خانواده آنها جایی ندارد.

مدیر پردیس سینمایی قلهک  ادامه داد: گاهی در میان مخاطبان سینما خانواده ها را هم می بینیم، اما این خانواده ها از آن دست خانواده هایی هستند  که از آرامش رفاهی بیشتری برخوردار هستند و وقت خالی در زندگیشان بیشتر وجود دارد. در حالیکه قشر متوسط جامعه اگر هم وقت خالی داشته باشند به دغدغه خود فکر می کنند تا اینکه تفریح کنند. مردم باید اول خرج زندگی شان را بدست بیاورند بعد به امورات دیگر زندگی فکر کنند.

وی گفت: موضوع وداستان  فیلم ها هم دراین مورد بی تاثیر نیست .اغلب  قصه فیلم ها در سال های اخیر بیشتر به مشکلات جوانان می پردازد و حضور ناخواسته  انبوه جوانان در سینما به فیلمسازان خط می دهد که در مورد آنها فیلم بنویسند و بسازند.

ساداتیان همچنین، برخوردشایسته پرسنل سینما، سالن های مجهز و به روز با سیستم سرمایشی گرمایشی را بی تاثیر در عدم حضور خانواده ها درسینما  ندانست و گفت:کاملا مشخص است  از زمان ریاست آقای روحانی آرامش در جامعه بیشتر شده و گیشه سینماها رونق پیدا کرده است؛ این یعنی مردم زمانی که آرامش داشته باشند به تفریح خود اهمیت می دهند.

شرف الدین:سینمای ما از دل جامعه برداشت نشده است

محمدرضا شرف الدین معتقد است: جامعه ما درگیر مسائل دیگریست و سینما داستان های دیگر را مطرح می کند به عبارت واضح تر سینمای ما از دل و مغز جامعه گرفته نشده و تنها به پوسته آن اشاره دارد.

محدرضا شرف الدین تهیه کننده و مدیر سابق انجمن انقلاب و سینمای دفاع مقدس در مورد این عدم حضور به سوره سینما گفت: متاسفانه سینما در کشورمان آن جایگاه واقعی خودش را ندارد که اگر صاحب جایگاه و تعریف بود همچون دیگر کشورها  به عنوان ملزومات جامعه ما مطرح می شد.

وی با بیان این مسئله که جایگاه  بسیاری از رسانه ها در میان خانواده ها پایین آمده  و در حال حاضر فضای مجازی بیشترین مخاطب را به خود اختصاص داده گفت: به عقیده من سینما باید به عنوان پایگاه فرهنگی جایگاهش را در میان خانواده ها پیدا کند؛ این درحالیست که در کشورهای توسعه یافته سینما به عنوان ابزار موثر اجتماعی در بین خانواده ها و جامعه مطرح است و راجع به آن بحث می شود .درست مثل مسائل اقتصادی و سیاسی ما که دغدغه مردم جامعه ماست و در کوچه و بازار در مورد آن اظهار نظر می کنند، حتی اگر نگاه مثبتی به موضوعات نداشته باشند اما همین که در موردش نظر می دهند یعنی وجود دارد اما متاسفانه سینما از این جایگاه برخوردار نیست و نتوانسته به این رتبه برسد.

تهیه کننده فیلم «دلتنگی های عاشقانه» در بخش دیگری از صحبت خود گفت: از حق نگذریم برخی سریالهای ایرانی و خارجی جای خود را بین مردم باز کرده اند ،چه سریال شهرزاد و چه سریالهای کره ای یا مختارنامه  مجموعه هایی هستند که مردم راجع به آن  اظهار نظر و بحث می کنند. اما مردم یا نمی روند  فیلم های سینما را ببینند یا اگر می ینند تاثیر پذیری آنها از فیلم ها کم رنگ است و خیلی زود داستان فیلم ها را فراموش می  کنند.

وی به چرایی این مسئله پرداخت و گفت: یکی از مهمترین دلیل این مسئله این است که سینمای ما راهش از جامعه ما جداست ؛جامعه ما درگیر مسائل دیگریست و سینما داستان های دیگر را مطرح می کند به عبارت واضح تر سینمای ما از دل و مغز جامعه گرفته نشده و تنها به پوسته آن اشاره دارد.

شرف الدین همچنین گفت: دهه ۷۰ یا شصت فیلم های سینما علی رغم فروش و گیشه تاریخی که داشتند؛به موضوعات و مشکلات مردم بیشتر می پرداختند و تاثیر گذار بودند.به اعتقاد من فیلم هایی هم که در حال حاضر به فروش بالا دست پیدا می کنند یا فیلم های کمدی سخیف هستند و یا فیلم های سیاه نما. مردم هم با اینکه موضوعات فیلم های حال حاضر هیچ ربطی به دغدغه  آنها ندارد اما از آنجاییکه فیلم ها برای آنها  از عقده هایشان می گویند از آن استقبال می کنند. بسیاری از فیلم هایی که در حال حاضر به راحتی فرصت نمایش بدست می آورند در دهه هفتاد و یا شصت اگر همین فیلم ها اکران می شدند مردم سینماها را آتش می زدند که چنین بی حرمتی را به اجتماع  می کنند.

وی به راهکار این مسئله اشاره کرد و گفت: پیشنها د می کنم با مردم بیشتر صادق باشیم مردم ما متاثر از مسائل سیاسی هستند اما متاسفانه فرهنگ در کشورمان تنزل پیدا کرده و به عنصر بی اثر یا حداکثر خنثی در ذیل مسائل اقتصادی و سیاسی قرار گرفته است؛در حالیکه در یک تفکر پویا فرهنگ به عنوان یک اصل و چتری بر مسائل اقتصادی سیاسی است.

سیدضیاء هاشمی: سینمای یأس آور برای خانواده‌ها جذابیتی ندارد

هاشمی معتقد است بلای جان سینمای امروز ما فیلم های رئال هستند چرا که مشکلات مردم ما را دوباره بر پرده سینماها نشان می دهند و امید را از آنها دریغ می کند.

سیدضیاء هاشمی تهیه کننده سینما درگفت و گو با سوره سینما در مورد پایین آمدن استقبال خانواده ها از فیلم های سینمایی گفت: به اعتقاد من از دهه هفتاد به بعد خانواده ها به مرور سالن های سینما را ترک کردند و رفته رفته تعدادشان در میان مخاطبین سینما کم شد.

وی با متعدد دانستن  دلایل این بی علاقگی گفت: وضعیت معیشت  خانواده ها و کیفیت فیلم ها را می توانیم مهمترین دلایل بدانیم.

هاشمی افزود: یکسال سینمای ایران انبوهی از فیلم های کمدی را به نمایش می گذارد؛ سال بعد فیلم ها به صورت یکسان تم تلخ دارند. در حال حاضر تعدادی فیلم بر پرده سینماها نمایش داده می شود که شاید مطلوب مسئولین سینمایی نباشد اما مخاطب عام از این فیلم ها استقبال می کند.

تهیه کننده فیلم «عروس» در بخش دیگری از صحبت خود با اشاره به این نکته که تنها افت کیفی فیلم ها را نمی توانیم دلیل کاهش مخاطب سینما رو بدانیم گفت: هر زمان که در جامعه شاهد اتفاقی ناگوار باشیم؛ سینما  اولین جایی است  که مردم آن را  تحریم می کنند. واقعیت امر هم این است که هر وقت مردم دلخوشی داشته باشند به سینما می روند.

هاشمی گفت: واقعا تاسف برانگیز است که از جمعیت هشتاد میلیونی؛ سینمای ایران ده میلیون هم مخاطب ندارد و من مهمترین دلیل را در واقع گرا بودن داستان های فیلم می دانم. فیلم های ما بیشتر به سمت واقع گرایی می رود و عنصر تخیل در آن هیچ جایگاهی ندارد این درحالیست که باید فیلم ها قوه تخیل مخاطب را به کار گیرد. مردم به سینما نمی روند تا  بدبختی های خود را بر پرده سینماها ببینند؛ مردم در فیلم ها باید به آمال و آرزوهای خود دست پیدا کنند. با قطعیت می توانم بگویم که بلای جان سینمای امروز ما فیلم های رئال هستند چراکه مشکلات مردم ما را دوباره بر پرده نشان می دهند و امید را از آنها سلب می کنند.

وی تاکید کرد: داستان فیلم ها باید به مخاطب امید و انگیزه بدهد  و مردم را به آرزهایشان برساند نه اینکه ناامیدی را به آنها تزریق کند. ناامیدی که برای خانواده ها جذابیتی ندارد.

این تهیه کننده به صحبت هایش افزود: سینما می تواند پرسودترین صنعت باشد به شرط آنکه بتواند مستقل عمل کند ولی همواره می بینیم که همه خود را محق می دانند که  راجع به سینما  نظر دهند. از طرف دیگر به شدت جریانات سیاسی و تغییرات مدیریتی  در امور سینما تاثیر می گذارد؛ یک مدیر با جریانات فکری خاص خود همراه است و مدیر دیگر با تفکرات دیگر، لذا این تفکرات در نوع و چگونگی اکران فیلم ها دخالت مستقیم دارد و به همان میزان تعیین کننده میزان مخاطبان هم هستند.