سوره سینما

پایگاه خبری-تحلیلی سینمای ایران و جهان

sourehcinema
تاریخ انتشار:۲۴ دی ۱۳۹۵ در ۱:۳۱ ب.ظ چاپ مطلب

امیر پوریا: برخی فیلم‌های فاخر، هیچ معنویتی ندارند

amir-pooria

برخی فیلم‌هایی که فاخر نامیده می‌شوند و بودجه‌های کلان به آن‌ها تعلق می‌گیرند، هیچ معنویتی در آن وجود ندارد و اثر عاطفی بر بیننده نمی‌گذارد.

به گزارش سوره سینما به نقل از ستاد خبری دهمین جشنواره فیلم کوتاه دینی «رویش»،  امیر پوریا منتقد سینما با بیان این مطلب گفت: زمینه شکل‌گیری هر چیزی در سینما و یا در هر هنر دیگری مثل شعر، نقاشی، ادبیات داستانی و .. ، اساسا باید از درون خود هنرمند و جهان فردی او بیرون بیاید. آن چیزهایی که دل هنرمند را به درد می‌آورد، ذهنش را درگیر می‌کند، عواطفش را برمی‌انگیزند، آن‌ها باید در آثارش جریان پیدا کنند تا جلوه عاطفی حسی و مفهومی عمیقی در اثر بوجود بیاد.

وی افزود: به نظر می‌رسد یک مسئله درونی وجود دارد. نباید تصور کنیم همه این‌ها به دانایی یا نادانی نسبت به تکنیک‌های سینما برمی‌گردد. بخش عمده‌ای از ماجرا که کمی هم قبول کردنش سخت است این است که شاید خود آن فیلم‌ساز و نگرشش به حد کافی از معنویت بهره نگرفته که حاصلش اینگونه فیلمی می‌شود.

پوریا ادامه داد: یک اثر هنری تنها زمانی می‌تواند به عمق برسد، که از درون هنرمند و دغدغه‌های ذهنی او سرچشمه گرفته باشد. در سینمای ما دلیل دچار شدن به کلیشه‌ها این است که متاسفانه در زندگی‌ برخی فیلم‌سازان این نوع دغدغه‌ها یا دل مشغولی‌ها نقشی ندارد و تنها در یک مقطع زمانی بابت یک وام، یک جایزه، یک خودی تلقی شدن، بابت یک پسند رسمی وارد ساختن فیلم‌هایی با موضوع معنویت می‌شوند.

وی خاطرنشان کرد : من معتقدم در نهایت کار اصلی هنر این است که وقتی اثر تمام می‌شود احساس کنید آدم مهربان‌تری شده‌ایم، احساس کنیم آدم سبک‌تری شده‌ایم. وقتی که این اتفاق نمی‌افتد، وقتی فیلم‌ساز فقط می‌خواهد که یک هراس ایجاد کند نسبت به مفهوم دین، نسبت به معاد، نسبت به آخرت، طبعا نتیجه درستی هم به دست نمی‌ٱید. به نظر می‌رسد راه را غلط می‌روند.

این منتقد سینما با تاکید بر اینکه در سینما باید وا‍ژه معنویت را به جای دین به کار ببریم، گفت: وقتی که بخواهیم دین را به عنوان راه و رسم زندگی آدم‌ها در هنر جاری کنیم معمولا یا جلوه شعاری پیدا می‌کند یا جلوه اندرز گویانه یا نصیحت گرایانه. اما اگر از معنویت حرف بزنیم منظورمان چیزی است که آدمی برای آرامش روزمره‌اش برای داشتن انرژِی و امید و ایمان کافی برای هر حرکت فردی به آن نیاز دارد. با این تعبیر دیگر لزوما درگیر آن شعا‌رها نخواهیم بود.

امیر پوریا در توصیف یک فیلم معنوی اثر گذار گفت:  معتقدم امکان ندارد یک فیلم در دنیای معنوی گام بردارد و روی عواطف آدمی هیچ تاثیری نگذارد. حتما زمینه‌های معنوی قرار است که احساس برانگیز باشند. بسیاری اوقات فیلمی ساخته می‌شود که من بعد از دیدنش می‌بینم چه آدم مهربان‌تری شده‌ام. آن فیلم تاثیر عمیق معنوی دارد بدون اینکه کسی به او بگوید برو یک فیلم بساز که مردم را نسبت به نیکوکاری تشویق کند، یا مردم را نسبت به مطالعه تاریخ ادیان برانگیزد. این نوع هدف تعیین کردن که بسیاری اوقات در نهادها و بخش نامه‌ها دیده می‌شود هرگز نتیجه نداده، نه فقط در سینما بلکه در هیچ کجا. فقط وقتی نتیجه واقعی به دست می‌آیدکه کسی می‌خواهد فیلم بسازد و به این فکر نمی‌کند که قرار است چه تاییدی از چه جایی بگیرد. یعنی دغدغه‌اش درونی است نه دستوری.

وی به شعار دهمین جشنواره رویش با عنوان «هر فیلم دریچه‌ای است به سینمای دینی» اشاره کرد و گفت: این شعار در حقیقت همان چیزی است که سال‌هاست در مقابل عبارت سینمای معناگرا گفته می‌شود. ما در مقابل طرح عنوان سینمای معناگرا، همیشه با مدیران ارشاد بحث می‌کردیم که هر فیلمی که ساخته می‌شود، حتی فیلمی که اصرار دارد این دیدگاه را منتقل کند که جهان بی معنا و پوچ است، حتی این فیلم هم در نهایت به معنایی گرایش دارد.

وی ادامه داد: هنوز دید مدیران و نگاه آنها تعیین کننده است به خصوص در زمانی که نهادهای دولتی خودشان سرمایه گذار و صاحب و پخش کننده یک فیلم هستند. باید دیدکه تلقی آنها نسبت به یک سری مسایل تا چه اندازه تغییر خواهد کرد. اینکه از طرح مستقیم بحث بپرهیزند و اگر نماد یا اشاره و نشانه‌ای خلق می‌کنند باز تا چه حد تلقی متعالی از آن را نمایش خواهند داد. گاهی بعضی به سراغ بیان تمثیلی هم که می‌روند باز آنقدر دو دوتا چهارتا می‌کنند که فرقی با مستقیم گویی ندارد. در واقع آن محتوا را خراب می‌کنند.

این منتقد سینما افزود: در بحث مجوزها هم دولت همین‌طور عمل می‌کند. یعنی آن فیلم‌هایی را به اصطلاح خودی می‌داند که در زمینه مربوط به مسایل معنوی و دینی، نگاه مشابه و مورد نظر خودش را دارد، همان نگاه نصیحت‌گرایانه. ما در شرایطی زندگی می‌کنیم که فیلم معنوی آن فیلم وصل به سیستم تلقی می‌شود در حالی که بسیاری از اوقات فیلمی با تاثیرات معنوی هدفش لزوما این نبوده، یعنی هیچ وقت برای خودش یک بیانیه علمی تعیین نکرده که من قرار است بنشینم و یک فیلم‌نامه بنویسم که آدم‌ها را به دین گرایش بدهم. بلکه فقط به دغدغه درونی‌اش پرداخته و نتیجه‌اش یک اثر درخشان معنوی شده است.

شایان ذکر است دهمین جشنواره فیلم کوتاه دینی «رویش»، ۲۷ الی ۳۰ دی ماه در پردیس سینمای هویزه مشهد مقدس، برگزار خواهد شد. دسترسی به اطلاعات و اخبار جشنواره در وب سایت جشنواره به نشانی www.ruyeshfestival.ir امکان پذیر است.