به گزارش سوره سینما به نقل از روابط عمومی «چشم شب روشن»، نبوی در ابتدای این برنامه با ابراز تسلیت خود از فاجعه پلاسکو، در سخنانی گفت: بسیاری از اقشار اجتماعی از جمله آتش نشانان، کارگران و… سهمی در سینما و تلویزیون ندارند. در حالی که یکی از وظایف سینما است که به آنها بپردازد. در قسمتهای بعدی برنامه این موضوع را در گفتگو با مدیران و فیلمسازان مورد کنکاش و بررسی قرار خواهیم داد.
وی همچنین راه یابی «فروشنده» به جمع ۵ فیلم نامزد بهترین فیلم خارجی در رقابت اسکار را تبریک گفت و آرزو کرد اصغر فرهادی برای دومین بار موفق به گرفتن اسکار شود.
سینما در مدیریت جدیدش، همانی است که باید باشد
سپس فخیم زاده درباره ارزیابی اش از وضعیت سینما در آستانه جشنواره فیلم فجر، اظهار کرد: به نظرم خوب است. حال سینما بد نیست. بعد از چند سالی که حال سینما خوب نبود، دو سه سالی است که در این مدیریت جدید، همانی است که باید باشد. البته سینما هیچوقت حال آرام و بی دردسری نخواهد داشت. ذات این صنعت بحران است. کسی که تخته برمیدارد و روی موج می رود، طالب هیجان و التهاب و استرس است وگرنه می توانست کنار ساحل بماند.
وی افزود: سینما سرشار از اختلاف سلیقه و بحران و هیجان است و اگر این عناصر را از آن بگیریم دیگر سینما نیست.
سینما و تلویزیون برایم فرقی ندارد
فخیم زاده در پاسخ به اینکه چرا فیلم نمی سازد، بیان کرد: من دو سال پیش سریال ساختم و فکر نمی کنم فیلم و سریال تفاوتی داشته باشند. مگر اینکه تو پرونده سریال سازی را از فیلمسازی جدا کنی که من این کار را نکردم. حالا یک ذره حال تلویزیون خوب نیست و شاید سراغ سینما بروم. اما در مجموع فرقی برایم نمی کند. تلویزیون حسنی نسبت به سینما دارد. فیلمساز می خواهد بازخورد کارش بین مردم را ببیند اما یک سال طول می کشد. اما در تلویزیون خیلی سریع این اتفاق می افتد.
امیدوارم «وی او دی» به تولید کلان برسد
وی تأکید کرد: امیدوارم «وی او دی» کاری که آقای ایوبی به آن دل بسته بود به تولید برسد که یکی از راه های خیلی خوب در سینما خواهد بود و از بیکاری کم می کند و امیدوارم به تولید کلان برسد.
سینمای دولتی نمی تواند صنف داشته باشد
این بازیگر درباره دولتی شدن سینما، بیان کرد: در این زمینه یک اشتباهی شد و همچنان مسئولان پرهیز می کنند از این اشتباه اما این ریلی که چیده شده هنوز هست. مشکلی در صنوف ما هست ولی این مشکل از جای دیگری نشات گرفته، سینمای دولتی که دست اندرکاران آن همه توقع داشته باشند پول فیلم را از جایی بگیرند و با آن فیلم بسازند. این موضوع باعث می شود چنین سینمایی نتواند صنف داشته باشد. سینمای دولتی رییس دارد و صنف در آن معنایی ندارد.
اصطلاحا باید فیلمسازان را از شیر گرفت!
وی تصریح کرد: ایوبی تلاش کرده این را کمرنگ کند اما این توقع از سوی فیلمسازان از بین نرفته است. مثل این می ماند که بچه ای ۲۰ ساله باشد ولی هنوز شیر بخورد، باید آنها را از شیر گرفت!
فخیم زاده با اشاره به اینکه در دهه ۶۰ سینماگران برای ساخت فیلم وام می گرفتند، یادآور شد: این وام ها برای ساخت فیلمهای ارزشی گرفته می شد و به مرور فیلمسازان به این نتیجه رسیدند بهتر است اصلا آن را پس ندهند. در دهه ۷۰ هم این تفکر غلبه کرد که اصلا چرا از جیبمان خرج کنیم. بنابراین دولتی شدن سینما به مرور اتفاق افتاد.
سطح بندی فیلمها در دهه ۶۰ نفس سینما را برید
کارگردان سریال «تنهاترین سردار» با اشاره به اینکه مدیران در دهه ۶۰ و ۷۰ خدمت زیادی به سینما کردند، افزود: آدمهای مختلف سینما را از دیدگاه خودشان می خواستند. سطح بندی فیلمها هم نفس سینما را برید. انگار آدمها را به الف و ب و جیم درجه بندی کردند. الف هم کسی بود که خط و مشی خاصی را پیروی می کرد. این موضوع ارتباط سینما با مخاطبان را قطع کرد و باعث شد فیلمسازان از مدیران تغذیه کنند نه اینکه به مردم متکی باشند.
«تپش» را برای درجه بندی ساختم و «خواستگاری» را برای خودم
وی در پاسخ به این سوال نبوی که چرا بعد از دهه ۶۰، اوضاع سینما بهتر نشد، گفت: سالنهای سینما در دهه ۶۰ تعطیل و تولید به یک جهت دولتی سوق داده شد. آن زمان معدود فیلمهای خوبی ساخته شد اما سینما خوب نبود. من فیلمی به نام «تپش» ساختم که اعتقادی به آن نداشتم. اما می خواستم درجه بگیریم. بعد درجه بندی را ول کردم و فیلمی به نام «خواستگاری» ساختم که به آن «ج» دادند. حتی یکی از مسئولان رسما به من گفت این فیلم بدی است و من نمی خواستم به آن پروانه بدهم اما مجبور شدم. ولی آن فیلم هنوز هم پخش می شود.
فخیم زاده با اشاره به اینکه ممنوع الکار شدن چند نفر معدود در دهه ۶۰باعث می شد احساس ناامنی داشته باشیم، با اشاره به دهه ۵۰ گفت: ما سال ۵۶ فقط ۱۱ فیلم داخلی داشتیم و آن زمان سینماها را فیلمهای فرنگی در بر گرفته بود.
من هم فیلم انقلابی ساختم اما برای آن از هیچ جا پولی نگرفتم
این فیلمساز بعد از پخش دقایقی از فیلم «تشریفات» درباره آن توضیح داد: من این فیلم انقلابی را سال ۶۳ ساختم و برای ساخت آن از هیچ جا پولی نگرفتم. دومین فیلم پرفروش سال شد و بسیار مورد استقبال قرار گرفت. بنده و خیلی های دیگر آدمهای قبل از انقلاب بودیم اما به انقلاب اعتقاد داشتیم و این فیلم را ساختیم. فیلم ارزشی بد نیست اما سعی نکنیم فیلم آن را از دولت بگیریم.
وی با اشاره به اینکه در سال ۵۱، سینمای ایران ۹۰ تولید داشت، اظهار کرد: دولت آن زمان دفتر کمپانی های فیلم را بست و به بخش خصوصی سپرد و به مرور سینمای ایران خفه شد و تمام گروه های سینمایی به آثار خارجی اختصاص پیدا کرد. سینمای ایران از آن زمان از کمبود مخاطب نمرد، بلکه دیگر هیچ سینمایی حاضر نبود فیلم ایرانی اکران کند. چرا که می توانست سه شب به سه شب فیلمهای جدید خارجی نمایش بدهد.
سینما با انقلاب، هنرپیشه هایش را از دست داد
فخیم زاده ادامه داد: انقلاب که شد سینما، بیشتری نیرویی که از دست داد هنرپیشه هایش بود. چرا که آن هنرپیشه ها به درد فیلمهای با مضامین کافه و رقص و … می خوردند. اما یک دسته هنرپیشه حاضر و آماده بودند و آن اهالی تئاتر بودند. سینمای ما پرنوگرافی و خشونت را از دست داد و به قصه متکی شد. قصه هم به هر حال کاراکتر و شخصیت داشت و هنرپیشه های تئاتر در آن سینما قرار گرفتند.
کارگردان «ولایت عشق» افزود: این سینما اگر گلخانه ای نشده بود، می توانست رشد پیدا کند و ادامه خود را در گرو قصه گویی و بازیگری و شخصیت پردازی بداند. آن وقت می توانستیم برای جلب مخاطب به کیفیت متکی شویم نه اینکه بگوییم من فیلم ارزشی ساخته ام میزان مخاطب آن هم مهم نیست، پولش را به من بدهید.
وی درباره فیلم «همسر» که آن را برای مخاطب عام ساخته و با تولیدات دیگرش مثل «مسافران مهتاب» فاصله دارد، بیان کرد: این دو فیلم ۸ سال با یکدیگر فاصله دارند. من برای ساخت فیلم «تاواریش» به ارمنستان رفتم و ۷ ماه سختی و دردسر کشیدم تا ساخت آن را تکمیل کردم.
وقتی کارگردانی فیلم بد می سازد چرا ایوبی باید در مجلس پاسخگو باشد؟
فخیم زاده با بیان اینکه صنعت دیجیتال همه چیز را دگرگون کرده است، گفت: اکنون وقتی یک فیلم بد ساخته می شود، اقای ایوبی را به مجلس می کشانند. بنابراین وزارت ارشاد مجبور است پروانه ساخت را محکم تر بگیرد. من می گویم من فیلمساز باید پاسخگو باشم، چرا ایوبی باید جواب بدهد؟
افراد به خانه سینما می روند، چون نیازمند هستند
بازیگر سریال «دندون طلا» ادامه داد: خانه سینما از طرف افرادی که منافع مشترک دارند ایجاد نشده بلکه از بالا شکل گرفته است. بودجه آن هم هنوز از ارشاد می آید. اما پول مجمع تولیدکنندگان را خود اعضایش می دهند. همانطور که یک صنف باید اینگونه باشد و حافظ آن هم خود اعضایش باشند. ولی اکنون افراد به خانه سینما می روند چون نیازمند هستند.
وی افزود: با یکی از بچه هایی که حالا خیلی مطرح است، اخیرا در یک کاری بودیم و گفت من عضو خانه سینما نیستم. عضو هیچ صنفی نیستم. چون عضو بودن یا نبودن هیچ فرقی نمی کند. نه چیزی از تو می خواهند و نه تو میتوانی از آن چیزی بخواهی! اینکه صنف نیست!
روش های مسالمت آمیز ایوبی چیزی از او کم نمی کند بلکه بزرگش می کند
فخیم زاده تصریح کرد: بعد از چند سال که در سروکله هم زده ایم، برای جنگ اعلام آتش بس شده است. اگر ما منافع مشترکی داریم چرا یکی نیستیم؟ همه اینها از دخالت دولت می آید. به نظر من چند مسئول سینمایی بعد از انقلاب هستند که می شود از آنها نام برد. یکی از آنها ایوبی است. او دارد با روش های مسالمت آمیز نه جنگ و دعوا کار را جلوتر می برد. این روش چیزی از او کم نمی کند بلکه او را بزرگتر می کند.
«خانه پدری» و «رستاخیز» پروانه داشتند اما مشکل آنها از جای دیگری بود
وی تأکید کرد: امیدوارم بتواند این مسیر را ادامه دهد و زور او برسد. مثلا برای فیلمهای «خانه پدری» و «رستاخیز» که پروانه نمایش داده شده، مشکل از جای دیگری است. آیا صلاح است به خاطر یک فیلم، کل سینما را بزنند؟ کار بدی بود که فیلم رضا درمیشیان را شب اختتامیه جشنواره از بخش مسابقه بیرون کشیدند. بعضی جاها باید سعی کنیم از بغل قضیه عبور کنیم در حالی که راضی نیستیم.
اگر شیوه عدالت خواهانه ایوبی ادامه پیدا کند سینما رشد می کند
بازیگر «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران» ادامه داد: به شخصه فکر میکنم اگر این وضعیت ادامه پیدا کند این شیوه عدالت خواهانه ادامه پیدا کند سینمای ما قدم به قدم به سمت ذات سینما یعنی رودر رویی با مخاطب و جستجو کردن کیفیت از دل مخاطب پیش برود. برای اینکه فیلم بفروشد مجبور به ساخت آثار بنجل نشویم. برای فیلم ارزشی هم سوبسید نگیریم.
سراغ هر صنفی برویم از ما شکایت می کنند
فخیم زاده در پاسخ به این سوال نبوی که چرا اقشار در سینما نیستند و موقعیت های دراماتیک را در دل موقعیت های انسانی در مشاغل و اصناف اجتماعی نمی بریم و صرفا قصه هایی مدام در سینما تکرار می شوند، گفت: سوال این است که چه کسانی هستند!؟ ما به سمت هر گروهی برویم از ما شکایت می کنند. مثلا اگر بخواهیم به تعطیلی کارخانه دارها بپردازیم، می گویند چرا مارا سرمایه دار زالو صفت معرفی می کنید؟ وقتی ما بخواهیم سراغ هر گروه اجتماعی برویم، مجبوریم به آنتاگونیست آن هم فکر کنیم و اینجا دچار مشکل می شویم. مسئولان بازبینی ما هم دچار ممیزی وحشت هستند.
در شورای پروانه ساخت منتظر قصه هایی درباره اقشار هستیم
نبوی نیز در ادامه گفت: من به عنوان یک عضو شورای پروانه ساخت با صدای بلند می گویم هر قصه ای که درباره اقشار و گروه ها باشد که مصالح و امنیت ملی را رعایت کند، ما در شورا تشنه وار منتظر چنین قصه هایی هستیم.
فخیم زاده در این باره بیان کرد: بعدش با شکایت مردم چه می کنید؟ من در سریال «ساختمان ۸۵»، ۵ نفر مختلف از پزشکان قانونی را نشان دادم. آخرین نفر پزشک جوانی بود که اولین بار جسد دیده بود و حالش بهم خورده بود. پزشکی قانونی نامه نوشت و از ما شکایت کرد که شما آبروی ما را برده اید.
باید به تره بار و بهشت زهرا هم فیلمنامه ارائه کنیم
نبوی نیز گفت: ما در پروانه ساخت نسبت به این موضوع نگرانیم. ما از آقای ایل بیگی و آقای ایوبی خواسته ایم و همین جا از آقای وزیر هم می خواهیم. هر کدام از اعضای خانواده سینما بخواهد فیلم بسازد، هر جا بخواهد مجوز بگیرد و دوربین مستقر شود، از او فیلمنامه می خواهند! این شگفت انگیز است! از میادین تره بار گرفته تا سازمان بهشت زهرا و این موضوع باید حل شود.
فخیم زاده تصریح کرد: آقای بیضایی یک فیلم ساخته بود که یک شخصیت تهیه کننده در آن بود. همه می گفتند او به کل سینما و تهیه کننده ها بدو بیراه گفته، جلوی او را بگیریم! من هم گفتم ما خودمان همیشه از این موضوع ناراضی هستیم، خودمان این کار را نکنیم! ما هم مثل بقیه هستیم و این حس در خود ما هم هست. هر صنفی می گوید اگر سراغ من می آیید از من در حد پروپاگاندا تعریف کنید!
دیگر سراغ فیلم پلیسی نمی روم
وی ادامه داد: من دیگر سراغ فیلم پلیسی نمی روم. چون باید فیلم پروپاگاندا پلیسی بسازم. اما اگر شما بگویید خوب یک پلیس را بگویید باید پلیس بد را هم نشان دهید. پزشکان و کارخانه دارها هم همینطور هستند. این ما را محدود می کند به درون خانواده و ازدواج و عشق و عاشقی و…
اسامی اعضای پروانه ساخت مخفی بود
این بازیگر و کارگردان در پاسخ به اینکه تا کی قرار است این وضعیت ادامه پیدا کند، اظهار کرد: فرهنگ باید قدم به قدم تغییر کند. یک شبه نمی شود. همین که شما به عنوان یکی از اعضای شورای پروانه ساخت می آیید و این سوالها را از من که سالها است فیلم می سازم می پرسید، برایم تازگی دارد. اصلا اینکه اکبر نبوی جزو اعضای شورای پروانه ساخت است برایم تازگی دارد. ما اصلا نمی دانستیم. اسم اعضای پروانه ساخت مخفی و پنهان بود و کسی نمی گذاشت اسم آنها فاش شود.
«چشم شب روشن» به تهیه کنندگی امیر قمیشی، با اجرای محمد صالح علاء شنبه تا چهارشنبه هر شب ساعت ۲۳ از شبکه چهار سیما روی آنتن می رود.