یک منتقد سینما تاکید کرد در سال‌های اخیر حضور بعضی خبرنگاران غیرحرفه‌ای شان جلسات نقد و بررسی را پایین آورده است.

سوره سینما- کیوان کثیریان نویسنده و و منتقد سینما گفت: شکل حضور منتقدان، نویسندگان سینمایی و خبرنگارها در جشنواره طی چند سال اخیر، خیلی باز و بی‌ضابطه شده و از این بابت خیلی از دوستان و همکاران جدید ما وارد سینمای رسانه‌ها می‌شوند که ضمن احترام به آنان، گاهی تجربه، اشراف لازم و متأسفانه در بعضی مواقع، وزن کافی را ندارند و اظهارنظرها و سوالاتشان در جلسات نقد و پرسش وپاسخ به کیفیت این جلسات لطمه می زند.

وی افزود: گاهی در جلسات نقد و بررسی سؤال‌های سبک، بی ربط و بی اساسی به نام اهالی رسانه از فیلمساز پرسیده می‌شود و گاهی هم اتفاقاتی در دیدار بین فیلمساز و اهالی رسانه پیش آمده که در شأن اهل رسانه و اهل نقد و نوشتار سینمایی نیست، مثلاً عکس یادگاری و امضا گرفته می‌شود! طبیعی است که نظر فیلمساز نسبت به این صنف مخدوش شده و شان اهل رسانه نزد او تنزل پیدا می‌کند.

کثیریان خاطرنشان کرد: به هر حال باید پذیرفت که در فضای نشست‌های رسانه‌ای، هر کسی نماینده رسانه محسوب می‌شود و جلسه‌ای که با سؤال‌های کلیشه‌ای، بی ربط یا سطح پایین همراه باشد، برای فیلمساز بی فایده‌ خواهد بود و همینطور برای کسانی که در آن نشست حاضر شده‌اند تا نکات جدیدی را بشنوند. بنابراین با غلبه حضور این افراد، منتقدان باسابقه نیز ترجیح می دهند در این نشست ها حاضر نباشند. به هر حال باید تکلیف این نشست ها معلوم شود که جلسه پرسش و پاسخ است یا تحلیل و بررسی.

این نویسنده سینمایی، ضمن اشاره به اینکه در جشنواره، کارت و مجوز حضور در محافل رسانه‌ای به تعداد خیلی زیادی از افراد داده می‌شود، گفت: وقتی کمیت در این حد بالا رود، طبعاً کیفیت پایین می‌آید. به هر حال هیچ فیلمسازی بدش نمی‌آید که در یک نشست رسانه‌ای بنشیند که درباره فیلمش نکات جدید و بحثهای مفیدی مطرح شود (چه مثبت، چه منفی) و منتقدانی شناخته شده فیلمش را تحلیل و از وی سؤال کنند؛ ولی متأسفانه در جلسات سال‌های اخیر اینطور نبوده؛ خیلی از افراد در این جلسات شرکت می‌کنند که گاه اصلاً آنها را نمی‌شناسیم و بعضی از آنها احتمالاً در رسانه‌ای فعالیت می‌کنند و بعضی ها هم نه. ولی به نظر می‌آید حضور در نشست رسانه‌ای و پرسش کردن و تحلیل فیلم در باید ضوابط روشن تری داشته باشد که این جلسات در شأن جشنواره، منتقد، اهل رسانه و فیلمساز باشد.

وی ضمن یاد آوری کیفیت خوب نشست‌های نقد و بررسی دوره‌های پیشین جشنواره افزود: طبیعتاً منتقدان وزین‌تر و باسابقه‌تر از آنجا که در نشست‌هایی با این عنوان پرسش و پاسخ بهره‌ای نمی‌برند به این جلسات هم نمی‌آیند درحالی که قبلاً اینطور نبود و فیلمسازان و منتقدان تمایل داشتند در این نشست‌ها حاضرباشند ولی حالا می‌بینیم که فیلمساز مجبور است به چند سؤال ساده و سطحی پاسخ دهد که اگر سؤال کننده قبل از حضور در نشست، کمی رسانه‌ها را مرور می‌کرد جواب همه سؤال‌هایش را می‌گرفت.

کثیریان گفت: گاهی در این جلسات بحث‌های ساده‌ای مطرح می‌کنند که هیچ بار تخصصی ندارد و گویی که یک رهگذر از فیلمساز سؤال می‌کند؛ با این تفاوت که یک رهگذر تعریف خودش را دارد، او یک مخاطب ساده است و توقعی از او نمی رود. ولی وقتی فیلمساز وارد یک فضای رسانه ای می‌شود، توقع بالاتری دارد که متأسفانه در سال‌های اخیر این انتظار در نشست‌های رسانه‌ای برآورده نمی‌شود.

وی در خصوص نحوه توزیع کارت‌های جشنواره ابراز کرد: به خصوص در یکی دو سال اخیر، ظاهراً به دلیل فضای وسیع‌تر برج میلاد، کارت‌های بخش رسانه‌ای با دست باز و سخاوتمندانه تر توزیع می‌شود و افراد بیشتری با عنوان اهل رسانه در جشنواره حاضر می‌شوند. افرادی که گاه از چند کیلومتری یک رسانه عبور نکرده اند و یا حداکثر وبلاگ نویسند. اینکه فیلم ها در جشنواره توسط عده بیشتری دیده شود فی نفسه خوب است ولی باید توجه داشت فیلمساز دوست دارد کنار منتقد و اهل رسانه‌ فیلمش را ‌ببیند که بازخوردها و واکنش های آنها را شاهد باشد. معمولا واکنش منتقدان در سالن نمایش برای فیلمساز اهمیت دارد ولی با حضور عده بسیاری از افراد متفرقه در برج میلاد، بسیاری از واکنش ها – که بسیاری از این واکنش ها نامناسب هم هست – دیگر نمی توان عکس العمل هارا پای اهل رسانه نوشت.

 این منتقد سینمایی در مورد بعضی رفتارهای نامناسب که در جلسات نقد جشنواره سر زده گفت: گاهی علی رغم اینکه منتقدان واکنش خاصی ندارند، سالن پر از هیاهوی سوت و کف و… است؛ البته که این ربطی به دوستان و همکاران ما ندارد. در این شرایط فیلمساز گیج می‌شود که آیا منتقدان فیلم را دوست ندارند یا دیگرانی که در سالن حضور دارند! گاهی عده‌ای که حوصله فیلم را ندارند، مثل فضای ورزشگاه‌ها “هو” می‌کنند و بی جهت کف می زنند و علاوه بر اینکه فضای نامناسبی برای فیلم دیدن بقیه ایجاد می کنند، شان کاخ جشنواره را هم تنزل می دهند.

کثیریان افزود: این‌ها واکنش معتبری نیست و فیلمسازان در مقابل از منتقدان دلگیر می‌شوند، در حالی که منتقد نقشی ندارد و این برخورد افراد دیگری است. ما که دوهزار منتقد نداریم، صد یا دویست نفر منتقد داریم و دویست سیصد نفر هم افراد رسانه‌ای داریم؛ مابقی دوهزار نفری که کارت می گیرند رسانه ای نیستند. وقتی منتقدین در بین افراد زیادی نشسته‌اند، چه‌طور می‌توانند فضا را کنترل کنند؟ خوشبختانه فیلمسازها خیلی از منتقدان را می‌شناسند، از آنها برای تماشای خصوصی فیلمشان دعوت می‌کنند و برخی منتقدان حتی قبل از جشنواره بعضی فیلم‌ها را می‌بینند. به نظر من این فضای نامناسب جشنواره، تعداد نمایش های خصوصی را افزایش داده است.

این روزنامه نگار سینمایی خاطر نشان کرد: این جلسات به یک آسیب شناسی جدی نیاز دارد. اگر قرار است در این جلسات بحث‌های سطحی مطرح شود و نتیجه‌ای را که می‌خواهیم نگیریم اصلاً برگزار نشود بهتر است؛ چرا اینقدر هزینه و زمان صرف کنیم؟! به خصوص که گاه از لحاظ زمانی هم این جلسات مشکل دارد و با حضور در جلسه‌ ممکن است فیلم بعدی را از دست برود. کاهی به نظر می رسد جلسات برای رفع تکلیف و یا پرکردن برنامه میان سئانس ها برگزار می شود.

وی در مورد گردانندگی و کنترل جلسات گفت: وقتی صحبت از کنترل می‌کنیم یعنی آن طرف، چیزهای کنترل نشده یا غیر قابل کنترلی وجود دارد که یکی باید آنها را کنترل کند؛ خب چرا چیزهای غیر قابل کنترل را فراهم می‌کنیم که مجبور به کنترل آنها باشیم! مساله جنس افرادی که قرار است به عنوان حضارجلسه حضور پیدا کنند قطعاً مهمتر از بحث اجرای جلسه است. اگر حاضرین جلسه، وزین تر باشند نیاز به کنترل ندارند. وقتی حضور در سینمای رسانه به همه مردم تسری پیدا کند، معلوم است که فضا قابل کنترل نیست و منتقدان هم لزومی ندارد که در این جلسات کنار تماشاگران عام حضور پیدا کنند تا سؤالات آنها را بشنوند.

کثیریان در پایان تصریح کرد: بهتر است ضوابطی طراحی شود که عده‌ محدودتری بتوانند در جلسه های نقد و بررسی شرکت کنند. جلسه ای که مخاطبان عادی دوست دارند درآن سوالاتشان را از عوامل فیلم بپرسند طبعاً بعدها در طول سال، در فرهنگسراها برگزار خواهد شد و می توانند شرکت کنند. اگر مثل چندسال اخیر امکان برگزاری جلسات مطلوب در جشنواره نیست که تعطیل شود بهتر است. عدمش به ز وجود!