کارگردان مجموعه «یوسف پیامبر» تاکید کرد سینما پس از دهه ۶۰ به آرمانهای امام راحل وفادار نمانده است.
سوره سینما، محمد کارت: فرج الله سلحشور از نسلی است که مهمترین بخش از فعالیت هنریشان با انقلاب اسلامی پیوند خورده است. سینماگری که بر اساس تعهد و دغدغه های اسلامی و انقلابی به سینما آمده و همچنان پس از سه دهه فعالیت در سینما و تلویزیون، تمایل دارد بر اساس دغدغه های یک انسان انقلابی به هنر نگاه کند. در آستانه فرارسیدن سالروز ارتحال امام خمینی (ره) با این نویسنده و کارگردان درباره نگاه امام راحل به سینما و هنر صحبت کردیم.
نگاه و رویکرد امام خمینی (ره) به سینما به ویژه در سخنرانی ۱۲ بهمن ماه سال ۵۷ و گفتن جمله معروف «ما با سینما مخالف نیستیم با فحشا مخالفیم» چقدر در ادامه حیات سینما بعد از انقلاب، تاثیرگذار بود؟
فرج الله سلحشور: وقتی امام خمینی (ره) درباره سینمایی که پیش از آن در زمان طاغوت منفور بود، در اولین سخنرانی خود بعد از پیروزی انقلاب صحبت کردند به گونهای تمام معادلاتی که تصور میشد انقلاب با سینما ارتباطی برقرار نمیکند، به هم خورد و ادامه حیات سینما تضمین شد. در ۵، ۶ سال اول سینما از شور انقلاب، حضور امام و تحول جامعه تاثیر گرفته بود و آثار مثبتی در جهت نگاه امام (ره) تولید شدند. اما متاسفانه بعد از آن دیگر ادامه پیدا نکرد و سینما پس از دهه ۶۰ مسیرش را از راه امام و انقلاب جدا کرد و کاملا ساز خود را نواخت. در حال حاضر که سینما مقابل آرمانهای انقلاب قرار گرفته و هدایت آن به دست فراماسونها، بهاییها و دستهای بیگانه است.
البته این نگاه شما کمی سیاه نمایی است، درصورتی که طی سالهای بعد از انقلاب آثار باارزشی منطبق با ارزشهای انقلاب ساخته شده و با توجه به تحولات جامعه در دهه چهارم انقلاب، نمیتوان همچنان انتظار داشت نگاه و روند سینما همان نگاه دهه ۶۰ باشد. مدیریت سینما در سالهای اخیر به دست کسانی بوده که خودشان از جوانان انقلابی و پایبند به ارزشها بودهاند و بعضی هم دوره خود شما هستند.
منظور من مدیریت سینمایی مثل آقای شمقدری و دکتر حسینی وزیر ارشاد نیست. بلکه به نظرم هدایت کلی این سینما به دست کسانی خارج از کشور است. مثلا وقتی رهبر انقلاب و تمام مملکت میدانند که هالیوود، کن و اسکار بر ضد ایران فیلم میسازد و نگاه کاملا سیاسی به سینما دارد، به حدی که همسر رئیس جمهور آمریکا اسکار بهترین فیلم را به یک فیلم ضد ایرانی میدهد. چرا باید سینمای ما بمیرد برای حضور در کن و اسکار؟
مطمئنا یکی از معبرهای جهانی شدن سینمای ایران حضور مداوم و قاطع در همین فستیوالهای معتبر بینالمللی است. این موضوع را قبول ندارید؟
نه. مگر انقلاب ما سردمدار انقلابهای دنیا نیست؟ ما برای اینکه در دنیا انقلابمان مطرح شود از انقلاب چین و شوروی تبعیت نکردیم و آنها را الگوی خود قرار ندادیم. سینمای ایران نیز تا زمانی که کاملا براساس اعتقادات انقلاب و دین حرکت نکند نمیتواند جهانی شود. با حضور در جوامع بینالمللی که جهانی نمیشویم. نباید برای دیده شدن هالیوود را الگوی خود قرار دهیم.
برگردیم به بحث اولمان. امام خمینی (ره) چه تاثیری در سینمای بعد انقلاب دارند؟
امام خمینی (ره) در اوایل انقلاب تاثیری موقتی بر سینما گذاشتند و همان طور که گفتم بعد از مدتی سیستم سریال سازی و سینمای ایران پیام امام (ره) را کنار گذاشت و تنها تعداد انگشت شماری هستند که همچنان راه امام را ادامه میدهند.
شما با حمایت سیما فیلم که یکی از متولیان تولید سینما و تلویزیون در همین سیستم است سریال «یوسف پیامبر» را ساختید. آیا این سریال را در جهت اهداف انقلاب نمیدانید؟
من برای تولید آن اثر سنگین به لحاظ تولیدی چارهای نداشتم جز اینکه از سازمانها حمایت بگیرم. «یوسف پیامبر» حاصل تفکر سیما فیلم نیست بلکه تنها از ساخت آن حمایت کردند. حتی با این سریال دشمنی داشتند و در گفتگوهای خود به خبرنگاران میگفتند که «یوسف پیامبر» را بکوبید. من نه عضو سینما نه تلویزیون نه جای دیگری هستم من فردی هستم که با ابزار سینما و تلویزیون سعی در ارائه افکار و اعتقاداتم دارم.
جالب است. ساختن آثار سینمایی و تلویزیونی فاخر درباره شخصیت امام خمینی (ره) به عنوان بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، چقدر در بیشتر شناساندن ایشان و دیدگاههایشان به مخاطبان داخل و خارج از کشور تاثیرگذار است؟
شناساندن قهرمانان ملی و مذهبی جهان اسلام و ائمه معصومین، به جهانیان یکی از وظایف اصلی سینما و تلویزیون است که امام خمینی نیز به عنوان یکی از سرآمدترین رهبران انقلابی جهان اسلام از این قضیه مستثنی نیستند. سینما و تلویزیون جرات پرداختن به شخصیت امام راحل را ندارند و اگر هم بخواهند حرکتی انجام دهند خراب میکنند. چرا که عادت کردهاند شخصیتهای بزرگ واقعی را با اعمال نظرهای شخصی و تغییرات بی ربط به تصویر بکشند و بر این باورند خلاقیت و توانایی در این است که دخل و تصرف در واقعیت کنند. از این رو مردم تغییرات را بر نمیتابند. با تخیل و بی شناخت و بی تحقیق نمیتوان فیلم درباره بزرگان ساخت. ساخت آثار درباره امام خمینی درک بالایی میخواهد که هر کارگردانی ندارد.
خود شما به عنوان کارگردانی انقلابی که پایبند به ارزشها هستید و از انقلاب اسلامی شناخت کاملی دارید، چرا مثلا به جای ساخت سریال «حضرت موسی» ساخت یک فیلم یا سریال فاخر درباره انقلاب یا زندگی امام خمینی (ره) را در اولویت کاری خود قرار نمیدهید؟
در مورد انقلاب و جنگ خیلی از فیلمسازان دغدغه ساخت آثار مختلف دارند، فکر میکنم اگر من یکی هم قرآن را کنار بگذارم دیگر اثری درباره داستانها و شخصیتهای قرآن ساخته نخواهد شد. اما اگر از سازمانهایی که مسئولیت ساخت آثاری فاخر درباره امام خمینی و انقلاب را دارند پیشنهادی داشته باشم مطمئنا با شناختی که از دیدگاههای امام و انقلاب دارم بهترین اثر را در اینباره خواهم ساخت و آمادگی خودم را اعلام میکنم.