سوره سینما – محیا رضایی : بسیاری از ما تماشای کارهای محیرالعقول را به انجامش ترجیح می دهیم اما هستند کسانی که آرامش شان در انجام کارهای هیجان انگیز نهفته است و زمانی احساس خوبی دارند که انرژی شان را با انجام کارهایی مثل پریدن از ارتفاع، رانندگی با سرعت بالا و انجام ورزش های مرتبط تخلیه می کنند. امیر بدری هم یکی از همین جوان هایی است که خیلی زود به استعداد و شجاعتش پی برد و با انتخاب ورزش نوپای پارکور سرنوشت حرفه ای اش را رقم زد.

بدری متولد ۱۳۶۹ است و با داشتن ۲۷ سال سن در حرفه خودش تجربه های فراوانی دارد و می تواند به علاقمندان پارکور و بدلکاری سینما آموزش دهد. به قول جوانان امروزی تا ته خط را رفته و در دنیای بدلکاری سینما بزرگانی را دیده و در فیلم هایی حضور داشته که اغلب بدلکاران خبره آرزویش را دارند. ۱۷ ساله بود که بعد از انجام چند تیزر تلویزیونی با فیلم سینمایی «راه آبی ابریشم» به کارگردانی محمد بزرگ نیا وارد سینما شد و در کنار تجربه های کار در سینمای ایران، بدل کاری فیلم های «Bang Bang» محصول ۲۰۱۴ بالیوود، «Ali and Nino» از کمپانی انگلیسی Piepive در سال ۲۰۱۵ و همچنین فیلم سینمایی «Sky Falll» از سری فیلم های «جیمز باند» را انجام داده که برای کار آخر موفق به دریافت جایزه SAG از کشور آمریکا شد.

با امیر بدری یکی از کم سن و سال ترین بدلکاران سینمای ایران که فرصت اندوختن دانش و تجربه های گرانبهایی را برای خود فراهم کرده به گفتگو نشستیم که بخش اول آن را می خوانید:

* بدلکاری به عنوان یک شغل درآمد خوبی دارد؟

– تا دو سال پیش حرفه اصلی من بدلکاری سینما بود اما در گذر زمان به جایی رسیدم که امروز مطمئنم بدلکاری شغلی نیست که از درآمدش بتوان زندگی را تامین کرد.

* شما فرصت این را دارید که در هالیوود و بالیوود کار کنید. آیا بازهم آن درآمد را کافی نمی دانید؟

– من برنامه ریزی ام برای فعالیت در ایران است و در سال شاید یک یا دوبار کار برای خارج از کشور پیش بیاید که مدت زمانی را آنجا می گذرانم و می دانم هر پروژه آنطرف اندازه یکسال و نیم کار در ایران درآمد دارد. شاید تا ۳ سال پیش کار کردن در سینمای جهان آرزوی بزرگ من بود اما امروز دغدغه های بزرگتری دارم که در کنار بحث درآمد ترجیح می دهم به آنها بپردازم البته این دغدغه ها آورده مالی نیز دارند. به همین خاطر امروز بدلکاری را به عنوان حرفه ای که دوستش دارم انجام می دهم و بحث مالی را با انجام کارهای دیگر تامین می کنم.

* پس شما هم به شغل دوم روی آوردید؟

– نه به این عنوان چراکه کار جدیدم از نظر حرفه ای خیلی متفاوت با آنچه انجام می دادم نیست فقط شرایطش تغییر کرده است. همچنان فعالیت های هیجان انگیز انجام می دهم اما به جای سینما به بخش هایی از دنیای تبلیغات ورود کردیم که اکت های خاصی دارد. پیش از این سازنده تیزر همان شرکت های تبلیغاتی بودند که بنا به سفارش شان کارهایی انجام می دادیم اما در حال حاضر صفر تا صد کار دست خودمان است و بیشتر در فضای مجازی فعال هستیم.

* با توجه به ۱۰ سال تجربه بدلکاری سینما بفرمایید جدا از بحث توانایی ها، شباهت فیزیک بدلکار به بازیگر چقدر در سینمای ما مورد توجه قرار می گیرد؟

– در ایران بدلکار ثابت برای یک بازیگر وجود ندارد چون تعداد بدلکاران زیاد نیست. بنابر این گروه تولید باید از همین تعدادی که هستند انتخاب کنند. تعداد تیم های بدلکاری انگشت شمار است و من به خاطر ارتباط خوبی که با بقیه تیم ها دارم سعی می کنم اگر احساس کردم که بازیگر به بدلکاری خارج از تیم من شباهت بیشتری دارد او را معرفی کنم. بارها نیز این اتفاق رخ داده است.

* اوضاع بدلکاری برای زنان چگونه است؟

– در ایران بدلکار زن خیلی لازم است و سکانس هایی که نیاز به بدلکار داشته باشد زیاد داریم اما به خاطر مدل لباس و حجاب خیلی جاها حس نمی شود و تفاوت های فیزیکی محسوس نیست. تا وقتی مهسا احمدی ایران بود اکثر کارهای سینمایی به او پیشنهاد می شد اما امروز تعدادی بدلکاران خانم هستند که خوب هم فعالیت می کنند.

* امنیت شغلی در حرفه شما چطور معنی می شود؟

– در کار ما چنین موضوعی فعلا جدی نیست البته صنف بدلکاران خانه سینما در تلاش است تا بحث امنیت اعضا را به شکلی سازماندهی شده اجرایی کند اما در پروژه هایی که امروزه کار می کنیم من نمی توانم برای حفظ امنیت جانم از گروه تولید توقعی داشته باشم و چون می دانم امنیت خود و تیمم به عهده من است نکاتی را به آنها متذکر می شوم تا بدانند برای سکانس های مربوطه چه چیزهایی را باید فراهم کنند اگر پذیرفتند همکاری مان آغاز می شود. ضمن اینکه معمولا در گروه های فیلمسازی چند نفر بدون اسم جزو لیست بیمه شده ها هستند.

* چه تفاوتی بین نسل شما و بدلکاران قدیمی وجود دارد؟

– زمان قدیم امکانات خیلی کم بود ما بدلکار قدیمی زیاد داریم که همچنان هم فعالیت می کنند ولی به خاطر عدم تجهیزات همیشه از توانایی بدنی شان استفاده می کردند و همه چیز واقعی اتفاق می افتاد اگر چه امروز همه امکانات لازم وجود دارد ولی برخی از پیشکسوتان همچنان اصرار دارند به شیوه قدیم کارشان را دنبال کنند که به نظر من منطقی نیست.

ما اگرچه تجربه پریدن از ارتفاع ۶۰ متر را هم داشتیم اما سر صحنه برای پرش از ساختمان ۲طبقه نمی گذارم هیچکس از اعضای تیم من این کار را انجام دهد. وقتی با طناب و یک لباس مخصوص از هر ارتفاعی می توانید بپرید بدون اینکه کوچک ترین ریسکی کرده باشید چرا مثل قدیم باید روی زمین تشک بگذارید و خودتان را در معرض حادثه قرار دهید؟ اتفاقا در شیوه جدید چون هیچ ابزار مزاحمی (تشک) وجود ندارد دست کارگردان برای گرفتن نماهای متنوع تر بازتر است. ضمن اینکه من در یکی از سفرهایم یک تشک پرش استاندارد آورده ام و به دیگر تیم ها و خانه سینما نیز اعلام کردم هر زمان نیاز داشتند می توانند از آن استفاده کنند اما گاهی مواقع اصلا لزومی به این کار نیست.

جناب علیرضا فتحی به عنوان رییس صنف بدلکاران خانه سینما تلاش های زیادی در زمینه های مختلف انجام داده اند و جزو پیشکسوتانی هستند که کاملا از نظر دانش و استفاده از تجهیزات خود را به روز کرده اند.در واقع جزو افرادی نیستند که به کار بدنی اصرار داشته باشند. خیلی ها هستند هنوز دوست دارند از طبقه ۴ بپرند و این را قدرت در حرفه می دانند اما امروز این کار غیرمنطقی است .

* شاید به خاطر روحیه ریسک پذیرشان است.

– اتفاقا در کار ما نباید ریسک کرد خیلی ها به خاطر کارهای عجیب و غریب و فشارهایی که به بدن شان وارد کردند از بین رفتند و آنها هم که سالم ماندند واقعا شانس آوردند. اینکه با سر هنوز در شیشه می روند امروز بیشتر از اینکه شجاعت تلقی شود کاری غیرمنطقی است اما برخی به همین افتخار می کنند. الان شیشه های مخصوصی آمده که مثل شکلات و پولکی است و ۱۰ بار هم با سر بروید در شیشه طوری تان نمی شود اما قیمتش ۲ میلیون است. اگر پروژه ای پیشنهاد شود که نیاز به این وسیله باشد مطرح می کنیم در صورتی که گروه تولید زیر بار پرداخت این هزینه نشود ما هم کار نخواهیم کرد.

* برای ضبط برخی صحنه ها گویا فیلمبردار هم باید بدلکار باشد. آیا واقعا چنین است؟

– بله گاهی به فیلمبردار بدلکار هم نیاز داریم ولی در واقع برعکس است. یعنی بدلکارانی هستند که فیلمبرداری هم انجام می دهند. یک سری از صحنه ها هست که فیلمبردار نمی تواند انجام دهد. ما در «جیمز باند» این تجربه را داشتیم که یک pov از خود جیمز باند می خواستند بگیرند و او باید روی قطار می پرید. ضبط چنین سکانس هایی را یکی از بدلکاران انجام می داد.

در ایران چنین چیزی کم اتفاق می افتد چون دوربین ها قیمت بالایی دارند و اینکه ابزار آسیب نبیند مهمتر است بنابراین به سادگی چنین سکانس هایی را حذف می کنند.

* تلویزیون رسانه ای است که ظرفیت های بسیاری برای نمایش مهارت شما و دوستان تان دارد. چرا همکاری پایداری بین شما و رسانه ملی شکل نگرفته است؟

– تلویزیون به شدت نیازمند به نوآوری است. ما هم ایده های بسیاری داریم که می توان در این رسانه اجرا کرد اما در جلساتی که داشتیم متوجه شدیم دیدگاه شان با ذهنیت ما فاصله بسیاری دارد. گاهی چیزهای خیلی ساده برای شان فوق العاده جذاب است و مثلا یک سرسره بادی معمولی به اندازه ای برای برخی مدیران شبکه هیجان انگیز است که احساس می کنم برای ادامه آنچه در ذهن دارم بهتر است سکوت کنم. به نظر من تلویزیون باید بخشی از فعالیت هایش را به بخش خصوصی بدهد تا نوآوری شکل بگیرد.

«خندوانه» خلاق است چون بخشی از کارهای شان را به بخش خصوصی واگذار کردند و دست شان را برای برخی کارها باز گذاشتند. آنچه خیلی مورد توجه قرار نمی گیرد اینکه توانایی و استعداد جوانان ما در همه زمینه ها وجود دارد اما کسی نیست استفاده کند. ما هم از نظر آمادگی بدنی و هم تجهیزات و ایمنی در سطح بسیار خوبی هستیم کارمان هم قطعا برای اکثر مردم جذاب است و نه تنها دوست دارند تماشاگر باشند بلکه با دیدن آن گاهی این انگیزه به وجود می آید که فعالیت کنند ولی فرصتی در فضای رسانه ای وجود ندارد که از همه این ها بتوان استفاده کرد و به همین خاطر اکثر فعالیت های مان فردی و یا تیمی شکل می گیرد.

* یعنی ورود به حرفه شما هیچ ساز و کار مشخصی ندارد؟

در حال انجام برخی تصمیم ها هستند تا هر کسی نتواند وارد این حرفه شود چون حادثه هایی پیش آمده که جبران پذیر نبود. در این رابطه صنف خانه سینما به خوبی پیگیر است.

* با این توضیح به نظر می رسد در بخش آموزش هم خبری از شکل نظام مند وجود ندارد؟

برخی از تیم ها هستند که علاوه بر فعالیت های شان، آموزش هم می دهند ولی شکل آکادمیک ندارد. البته آنها دوست دارند چارچوب مشخص و آکادمیک داشته باشد و اگر چنین فضایی فراهم شود استقبال می کنند. من خودم از ارشاد پیگیری کردم که مجوز فعالیت و آموزش بگیریم اما به جایی نرسیدیم. گویا زمانی که پیمان ابدی در قید حیات بود پیگیری هایی داشت که در حال شکل گرفتن کلاس های آموزشی بود اما بعد از ایشان نیمه کاره ماند.

* با پیمان ابدی همکاری داشتید؟

– من یکی دوسال همزمان با پیمان ابدی کار می کردم اما هیچوقت ارتباطی با ایشان نداشتم. او فرد متخصصی بود ولی به هر حال آدم ها اشتباه می کنند و همانطور که گفتم من خودم مسئول تامین امنیت جان خودم هستم و نمی توانم هر اتفاقی که در صحنه افتاد گردن کس دیگری بی اندازم.

* برای بدلکاری در انیمیشن در چه جایگاهی قرار داریم؟

– در ایران تا حالا کار نکردیم اما نمونه خارجی زیادی وجود دارد. جایگاه ما از نظر توانایی بچه ها در سطح بالایی است اما هیچ تولیدی در این راستا شکل نمی گیرد. همانطور که گفتم ما از نظر امکانات عقب نیستیم بلکه از نظر فکری هنوز به روز نشده ایم و توانایی های ما خیلی جلوتر از برنامه ریزی های مان است.

در کار هالیوودی شما شاید در تصویر چیز خاصی نبینید اما در تیتراژ بخش ویژال افکت ۱۵۰ نفر اسم نوشته شده در ایران در بهترین شرایط ۳ نفر هستند چون ساپورت مالی نمی شوند که بتوانند از کارهای سنیگن استفاده کنند و خیلی ها انقد پول نگرفتند دیگر در سینما کار نمی کنند.

* با کدامیک از کارگردان ها راحت تر کار می کنید؟

– با مسعود کیمیایی ۳ فیلم آخرش را کار کردم که هر سه کار فارغ از نقد و نظرها و صرفا در نوع همکاری ام با ایشان تجربه بسیار خوبی بود. آقای کیمیایی ریسک پذیر است در حالی که خیلی از کارگردانان جوان هستند که می خواهند همان چیزی که در ذهن شان می گذرد را به بدلکار دیکته کنند اما نمی دانند در خروجی همیشه درست از آب در نمی آید. مسعود کیمیایی همه چیز را به بدلکار می سپارد و حتی اینکه دوربین کجا قرار بگیرد را با طراح بدلکاری چک می کند و کارگردانی چنین سکانس هایی را به ما می دهد. ایشان به واسطه تجربه اش می داند که بدلکاری تخصص است و باید به طراح اعتماد کند اما درباره بیشتر کارگردانان چنین همکاری ای وجود ندارد.

ادامه دارد …