سوره سینما – ابوالفضل ذوالفقاری : سینمای غرب در هفته ها و ماه های اخیر شاهد یک جریانی عجیب و قابل تامل بود. جریانی که پیش از شکل گیری و وقوع آن کمتر کسی در ایران می پذیرفت که در سینمای آمریکا و هالیوود تا این حد نسبت به موضوع آزارهای جنسی زنان واکنش نشان دهند. این واکنش ها به رفتارهای غیراخلاقی نسبت به زنان آن هم از سوی هنرمندان و سینماگران بسیار پسندیده است.
در سوی دیگر، در حالی که وقتی از سینمای ایران بویژه سینمای بعد از انقلاب صحبت می شود از آن به عنوان پرچمدار اخلاق، انسانیت و سینمای شاعرانه، عرفانی و معناگرا توصیف می شودکمتر شاهد این گونه واکنش های انقلابی هستیم.
حال با توجه به پیامدها و دستاوردهای سونامی رسوایی افراد فاسد و آزارگر در سینمای غرب و واکنش گسترده همه طیف های هنری و اجتماعی نسبت به این گونه رفتارهای شنیع چه تحلیل و قضاوتی می توان داشت؟
جالب اینجاست که محتوا و فضای بسیاری از آثار سینمایی غرب مملو از جلوه ها و نشانه های اخلاق گرایانه در جهت حفظ و تقویت بنیان های خانواده و روابط خانوادگی است. این درون مایه در اغلب فیلم ها و سریال های تلویزیونی آن ها موج می زند و در مقابل سینمای مدعی و شعارده ما در سقوطی آزاد مسیری تنزلی وحشتناکی را طی می کند و در بسیاری از این فیلم ها که این اواخر ساخته می شوند و کاملا در سیطره کمدی های سخیف و مبتذل قرار دارند نشانه گذاری های جنسی و جلف در آن ها بیداد می کند.
شکی نیست که سینمای غرب در حوزه امنیت ملی و اقتدار ملی اش سر سوزنی عقب نشینی نمی کند و اجازه این کار را ندارد. اقتدار و منافع ملی، خط قرمزهای سینمای غرب است. و در سال های اخیر، گنجاندن رگه های از اسلام زدایی و اسلام هراسی و ایران هراسی هم به صورت آشکار و پنهان در ساختارهای محتوایی و هنری فیلم هایشان تنیده شده است. اما نمی توان از اقدام جسورانه هالیوود و سینماگران غربی نسبت به پدیده زن آزاری و فساد در پشت پرده سینما غافل بود و آن را نادیده گرفت و ستایشش نکرد.
روزگاری شادروان فرج الله سلحشور با شناخت از لایه هایی از روابط نامطلوب و غلط رایج در پروسه های تولید فیلم ها انتقاد کردند که صدای خیلی ها درآمده بود.
اینکه سینمای ایران پاک و نجیب است شکی نیست اما این به آن معنا نیست که ده ها اتفاقا ناگوار و رفتارهای هنجارشکنانه و توهین آمیز نسبت به زنان سینما را نادیده بگیریم و بخواهیم با هیاهو و پراپاگاندا بر زخم های سینما و بیماری هایش سرپوش بگذاریم.
موج محکوم کردن سوءرفتارهای«هاروی واینستاین» در طول دوران فعالیتش به عنوان تهیهکننده و بنیانگذاردو کمپانی«میرامکس» و «واینستاین»، این روزها سوژه اصلی هالیوود است و تقریبا همه بازیگران و سینماگران هالیوودی به این موضوع واکنش نشان دادهاند می تواند درسی عینی به ما بدهد.«مریل استرسیپ»، «آنجلینا جولی»، «کیت بلانچت»، «جنیفر لارنس»، «جورج کلونی»، «جسیکا چستین»، «کیت وینزلت»، «لئوناردو دیکاپریو»، «چارلیز ترون»، «الیزا شلسینگر»، «بندیکت کامبربچ» از جمله چهرههایی هستند که تاکنون به جریان رسوایی اخیر سینمای هالیوود واکنش نشان دادهاند. حتی، آکادمی علوم و هنرهای سینمایی اسکار نیز در یک نشست فوقالعاده اعلام کرد که «هاروی واینستاین» را به سبب سوءرفتار اخراج کرده و آکادمی بفتا نیز اخیرا تصمیم بر اخراج این تهیهکننده هالیوودی گرفت. انجمن تهیهکنندگان آمریکا نیز چنین تصمیمی دارد. شبکه «بیبیسی»هم اعلام کرده همکاری خود را با این تهیهکننده در سریال جدید «بینوایان» قطع کرده است.
این در حالی است که فیلمهایی که با تهیهکنندگی «هاروی واینستاین» در طول دوران فعالیت او به عنوان تهیهکننده ساخته شدند، در مجموع ۳۴۱ بار نامزد جایزه اسکار و ۸۱ بار نیز برنده اسکار بودهاند. او برای تهیهکنندگی فیلم «شکسپیر عاشق» در سال ۱۹۹۸ موفق به کسب جایزه اسکار شد و همچنین برای تهیهکنندگی تعداد زیادی از نمایشها هفت بار برنده جایزه «تونی» شده است.
آیا سردمداران سینمای غرب نمی توانستند با توجه به پشتوانه های مالی و اعتباری و پیشینه معتبر«هاروی واینستاین» همه این گونه نسبت ها را شایعه سازی و دروغ اعلام نماید و لاپوشانی کند؟