به گزارش سوره سینما، برنامه گفت‌وگو ویژه خبری یکشنبه ۱ بهمن با حضور محسن یزدی مدیر مستند حوزه هنری، مهدی نقویان، محسن اسلام‌زاده و مهدی مطهر از مستند‌سازان به بررسی سینمای مستند و چالش‌ها و فرصت‌های این حوزه پرداخت.

در ابتدای برنامه یزدی با بیان این موضوع که در کشور هم مستندساز حرفه‌ای و هم مستندساز تفننی داریم، اظهار کرد: برخی مستندسازان از این راه درآمد کسب می‌کنند و در حال حاضر تعداد مستندسازانی حرفه‌ای که از این راه امرار معاش می‌کند؛ زیاد شده است.

مدیر مستند حوزه هنری با تاکید بر این موضوع که حال امروز مستندسازی کشور از ۷ یا ۸ سال گذشته بهتر شده است، افزود: در گذشته وضعیت مستندسازی کشور وخیم بوده است، اما در چند سال گذشته در ایران نیز مانند سایر کشور‌های دنیا که مستندسازی را مورد توجه قرار داده‌اند؛ توجه شده است.

وی درباره تعداد مستندساز‌های کشور که گفته شده بیش از ۶۴۰ نفر هستند، گفت: اگر منظور فقط مستند ساز باشد تعداد آن‌ها بیش‌تر از این عدد است، اما مستندسازان حرفه‌ای کشور کمتر از ۶۴۰ نفر هستند.

یزدی با طرح این مثال که در سینمای هالیوود هم هر سال بیش از هزاران فیلم ساخته می‌شود، اما فقط چند فیلم دیده می‌شود، افزود: امروز در کشور نه مشکل تولید، نه مشکل مستندساز و نه مشکل سوژه داریم بلکه مشکل اصلی پخش است و اگر کمی با جسارت بیش‌تر بر موضوع پخش متمرکز کنیم اتفاقات بهتری در مستندسازی کشور رخ خواهد داد.

مدیر مستند حوزه هنری ادامه داد: البته برخی مواقع ما در نقد صداوسیما زیاده‌روی می‌کنیم؛ در چند سال اخیر همان گونه که در بخش سریال و فیلم کار شده در حوزه مستند هم کار‌های زیادی انجام شده است.

وی با بیان این که برخی مدیران فرهنگی ظرفیت مستندساز را نمی‌شناسند، گفت: کشور امروز با طیف جوان و جسوری در مستندسازی روبه‌رو است و مدیران هم باید در موضوع پخش جسور باشند.

یزدی افزود: مستندسازان کشور تا امروز زحمت زیادی در تولید یک مستند کشیده‌اند و خوشبختانه مستند‌هایی با تکنیک خوب ساخته شده است.

در ادامه برنامه نقویان با بیان این موضوع که در گذشته خیلی از مستند مطلبی شنیده نمی‌شد، اظهار کرد: بعد از انقلاب در بعد کمیت مستند‌ها کار‌های زیادی انجام شده اما در حوزه کیفیت باید بیش‌تر کار کرد.

این مستندساز کشور افزود: حال مستندسازی کشور خوب است و ما قادر هستیم با جهان رقابت کنیم، اما سوالی که باید پرسید این است که چرا بعد از انقلاب در حوزه مستند با تمام ظرفیت کار نشده است.

وی گفت: ما نمی‌خواهیم در مستندسازی برای انقلاب طرح جدیدی ارائه کنیم چرا که انقلاب سرشار از سوژه است و هر مستندسازی تشنه این سوژه‌ها است.

نقویان ادامه داد: متاسفانه ما با تمام ظرفیت در مستندسازی کار نکردیم و در گذشته خلا‌هایی وجود داشته و همین موضوع فرصت را به برخی رسانه‌های معاند داده تا روی این موضوع کار کنند؛ همین موضوع باعث شده تا مستند‌هایی که ما بر اساس واقعیت می‌سازیم، باور نشود.

این مستندساز با اشاره به پیام مقام معظم رهبری گفت: پیام رهبر معظم انقلاب هم برای مستندسازان راهگشاست و هم به مسئولان گوشزد می‌کند به موضوع مستند و مستندسازی توجه بیش‌تری کنند.

در ادامه برنامه اسلام زاده نیز اظهار کرد: مستندسازان کشور بار‌ها برای کار روی موضوعات جدی، چون سیاست اقدام کردند، اما این که صداوسیما و مدیران چه میزان به مستندسازان اعتماد کرده و می‌کنند جای بحث دارد.

این مستندساز گفت: امروز که کشور بیش از ۶۴۰ مستندساز دارد که حداقل یک فیلم ساخته‌اند نشان می‌دهد کار‌های خوبی صورت گرفته است.

وی افزود: آمار بازدید مردم از مستند‌ها در جشنواره ها نشان می‌دهد این روز‌ها کار‌های حقیقی در مستندسازی کشور ساخته می‌شود.

در ادامه برنامه مطهر درباره کمک بخش خصوصی به مستندسازان اظهار کرد: در حوزه مستند‌سازی بخش دولتی کمک‌های بسیار خوبی کرده چرا مستندسازی حوزه‌ای نیست که بخش خصوصی بتواند به آن وارد شود.

این مستندساز کشور درباره مسائل حوزه کاری خود گفت: ما امروز در کشور فیلم و سریال می‌سازیم و می‌خواهیم با آن‌ها جواب مستندسازی شبکه‌های معاند را که مدت‌هاست مخاطب جذب کرده‌اند، بدهیم که نمی‌شود.

مهدی نقویان در ادامه برنامه با اشاره به اینکه در نقد مستند اجتماعی و سیاسی باید به صورت هوشیار عمل کرد، گفت: از جامعه هنرمندان این انتظار است که راه‌های درمان زخم را بگوید، هنرمند با مردم عادی متفاوت است.

وی با اشاره به اینکه باید راه‌های درمان زخم را هنرمند بگوید، افزود: باید راه حل هر چیزی گفته شود و این تلخی و سیاهی کار را بر می‌دارد.

این مستندساز با اشاره به مقوله هنر برای هنر و هنر سفارشی اظهار داشت: زمانی که فیلم ساز کار تبلیغاتی مثلا درمورد پفک نمکی انجام می‌دهد، این به معنای سفارش پذیری است.

نقویان با اشاره به جسارت سینمای مستند در چند سال اخیر افزود: تلویزیون و جشنواره داخلی دو جایی است که پخش از طریق آن‌ها صورت می‌گیرد، از جشنواره بین‌المللی سینمای حقیقت انتظار فیلم‌های مستقل مستند را داریم.

وی با اشاره به اینکه باید کار‌های پژوهشی را جدی گرفت، گفت: بعد از وقایع سال ۸۸ جشنواره‌ها سکوی پرتاب بودند، برای تلویزیون کاری ساخته بودم که در آرشیو قرار داشت، اما در جشنواره عمار مورد توجه قرار گرفت.

محسن یزدی مستندساز در ادامه برنامه با اشاره به اینکه تمام کسانی که فیلم‌های سیاه می‌سازند نیت‌ بدی ندارند، اما برخی درد فروشی می‌کنند اظهار داشت: مخاطب را نباید به بن بست رساند.

وی با تاکید بر اینکه فیلم سیاه، فیلم جبر است خاطرنشان کرد:باید بین سیاه نمایی و نقد تفکیک قائل شد، مستندسازان باید بحث‌های نظری انجام دهند.

این مستند ساز با اشاره به اینکه برای مستند سازی مخاطب مهم است و اینکه کارش مورد توجه قرار بگیرد، گفت: سیر پیشرفت شبکه مستند ادامه دارد.

یزدی با اشاره به اینکه خیلی‌ها دغدغه برای ساخت فیلم دارند، گفت: فیلم‌هایی که مستند سازان در حوزه‌های اجتماعی می‌سازند جسورانه است.

وی با اشاره به اینکه در نقد می‌توان راحت‌تر و مناسب‌تر به بیان دیدگاه‌های خود پرداخت، اظهار داشت: در حوزه نمایش خانگی هنر پیشه و صداپیشه به زحمت دو سوم پول خود را در می‌آورد.

یزدی با اشاره به اینکه نمی‌توان همه چیز را به گردن پخش انداخت، افزود: اخیرا مستندسازان به مخاطب خود توجه می‌کنند و این مسئله حائز اهمیت است.

این مستندساز با اشاره به اینکه در برخی جا‌ها در آرشیو تلویزیون به روی فیلم ساز باز است، اما در دادن سند‌ها ما را اذیت می‌کنند، گفت: در حال ساخت مستند شهید مدرس هستم، به طوری که اجازه فیلم برداری از کاخ گلستان را به بنده ندادند و این مسئله از جمله موانع کاری محسوب می‌شود.