به گزارش سوره سینما به نقل از روابط عمومی شهر کتاب فرشته، آدینه ششم بهمن ماه آیین رونمایی از مجموعه شعر «تنها تر از هیچ» به قلمِ دکتر ناصر وافی و با حضور اهالی فرهنگ و ادب در این مجموعه برگزار شد.

در ابتدای این مراسم که اجرای آن را قاسم افشار؛ گوینده پیشکسوتِ اخبار عهده دار بود، هنرمندانی نظیر مجید شفق اشعاری را برای حاضرین سرودند که با نوای اجرایی زنده تار همراه شد و البته قاسم افشار نیز غزلیاتی از حافظ شیرازی را در بخش های مختلفی از برنامه خواند.

یکی دیگر از میهمانان این مراسم پروفسور سید حسن امین؛ ادیب، حقوقدان و فیلسوف ایرانی و از اساتید حقوق بین الملل دانشگاه گلاسکو بود که صحبت هایی در زمینه شعر و شعرشناسی و البته دکتر ناصر وافی بیان داشت. وی با اشاره به این که جان مایه تمامی هنرها زیبایی است گفت: «شعر و ادب یکی از هنرهای هفت گانه به شمار می رود و جان مایه تمامی آنها  زیبایی است. اما به قولِ کانت زیبایی مشمولِ اصل اعتباریت زمانی و مکانی است. اگر به عکس های دوره قاجار نگاه کنیم نوع آرایش و پیرایش زنان در آن عصر کاملا متفاوت با چیزی است که امروز می بینیم. در واقع معیار زیبایی شناسی برای آنها که خود را برای انداختنِ عکس به هفت قلم می آراستند با معیارهای آرایش و پیرایش امروز متفاوت است. در هنرهای دیگر از جمله شعر و ادب نیز به همین صورت است؛ به عنوان مثال اشعار قاآنی که در گذشته زیبا به شمار می رفته امروزِ روز اینگونه نیست و بالعکس اگر اشعار امروزی را برای شاعری چون قاآنی می خواندند.»

پرفسور امین در ادامه صحبت های خود، دسته بندی هایی را برای شعرا قائل شد و بیان داشت: «می توان شعرا را از چند منظر تقسیم بندی کرد. آنچه که از همه مهم تر است، مقبولیتی است که هر شاعر  در میان مخاطبان خود دارد. شاعرانی در جهان هستند که تمامی آثارشان زیبا و ماندگار است. سعدی شیرازی یکی از نمونه های برجسته از این گونه شعراست، چرا که نثر و نظم و غزل و مثنوی او زیبا و متعالی است. گلستان سعدی سبکی رئالیستی دارد به این معنا که انسان و بشر را همان گونه که هست معرفی می کند و در مقابل بوستان، ایده آلیست است و تعریفی از انسان ابرآگاه می دهد. اما گروه دیگری از شاعران هستند که همه اشعار آنها متعالی نیست اما قطعه ای، قصیده ای، غزلی از آنها به جای مانده که آنها را تبدیل به شعرایی مطرح و محبوب کرده است. برای نمونه در میان شاعران هاتف اصفهانی که از قضا طبیب هم بوده است و البته طبیب اصفهانی با شعری بسیار معروف: (غمت در نهانخانه دل نشیند/به نازی که لیلی به محمل نشیند/مرنجان دلم را که این مرغ وحشی/ز بامی که برخاست مشکل نشیند). اینگونه شاعران کسانی هستند که به غیر از مواردی خاص اثر به یادماندنی ندارند. گروه دیگر از تقسیم بندی از منظرِ رویکردِ به جامعه است. برخی از شعرا کسانی هستند که حرف های شخصی و فردی خود را در اشعارشان بیان می کنند. برای مثال مکنونات قلبی، احساسات و عواطف درونی و یا حتی مشکلات شخصی خود را در شعر می آورند. و گروه دیگر شعرایی هستند که از درون اجتماعات انسانی شعر می گویند و شاعرِ جمع اند یا طبقه ای خاص. در این میان شعرایی هم هستند که آثارشان جهانی است؛ مثل مولانا، حافظ و ….»

پرفسور امین در بخش دیگری از صحبت هایشان به شعر امروزِ ایران پرداختند: «درختِ تناورِ شعرِ فارسی امروز دو شاخه بزرگ دارد؛ یکی شعر کلاسیک که وزن عروضی، قافیه و برابری مصرع ها را دارد و بر مبنای اصول سنتی شعر است که هنرمندان شاخصی چون ملک الشعرای بهار، شهریار، سایه، سیمین بهبهانی، محمدعلی بهمنی و … در این گروه جای دارند. اما شاخه دیگر شعر نو است. جهان پیوسته رو به تکامل دارد و انسان موجودی گزینش گراست و بر مبنای اراده کمال طلبانه خود انتخاب هایی در راستای کشف افق های تازه می کند. بنابراین شعر فارسی به همتِ نیما یوشیج از فضاهای بسته پیش از مشروطه رها شد و «افسانه»ی او نخستین قدمی بود که او برداشت. وزن در شعر نیمایی به این صورت است که شعر وزن دارد اما نه ضرورتا وزن عروضی. قافیهنیز دارد اما نه در جاهای مشخصی که صرفا در پایان ابیات حرفی یا کلمه ای تکرار شود و از همه مهم تر اینکه شرط تساوی مصاریع نیز در وزن نیمایی وجود ندارد. این شکل و فرم تا جایی پیش رفت و در ادامه احمد شاملو شعر سپید را وارد شعر نوی فارسی نمود که اساسا وزن را برای سرودنِ شعر ارزنده ضروری و از عناصر اصلی آن نمی دانست. اما نکته جالب این که امروز شعر فارسی از شاملو نیز عبور کرده است، و امروز با شعر پسا شاملو رو به رو هستیم و شاید مجموعه شعر «تنهاتر از هیچ» در زمزه همین گروه قرار گیرد.»

در ادامه دکتر ناصر وافی ضمنِ تشکر از حضور اساتید و اهالی ادب و فرهنگ در این آیین رونمایی صحبت هایی در زمینه این مجموعه شعر بیان داشت: «نگاهِ من به شعر به واقع نگاه بینامتنیتی است. قصد داشتم که به نوعی از تصویر به شعر برسم نه اینکه صرفا شعری به روی کاغذ بیاورم. بسیاری از اشعار این کتاب برآنده از نگاهی است که من به یک عکس یا بخشی از یک فیلم داشته ام و در نهایت توانسته ام آن حس را به صورت شعر روی کاغذ بیاورم. در حقیقت به اعتقاد من بخش عمده ای از نوآوری ها و خلاقیت ها در همین نگاه بینامتنیتی اتفاق می افتد؛ در واقع هدف من در این کتاب توجه به این نکته بود که چطور می توانیم تصویری تر بنویسیم. در جایی من به این نتیجه رسیدم که به عنوان مثال ما اگر بخواهیم از یک عکس زیبا و معنادار توضیحی بنویسیم، این خودش تبدیل به یک شعر می شود. از سوی دیگر به ساختار شعر نیز بسیار فکر کردم، اینکه شعر به واقع در کجا اتفاق می افتد؛ آیا صرفا مربوط به وزن و قافیه است؟ شعر به اعتقاد من زمانی اتفاق می افتد که ما با جادوی کلمات روبه رو باشیم. واژگانی که بتوانند به زیبایی هر چه تمام تر حسی را منتقل کنند در کنار این موارد به شصه تلاش کردم تا کلامی که می گویم صرفا بعد شخصی نداشته باشد و به نوعی کلامِ دیگران نیز باشد و منظری از ناخودآگاه خودم. در نهایت این موارد به مانند تکه های پازل در کنار هم قرار گرفتند و این مجموعه شعر شکل گرفت.»

گفتنی است در پایان، اشعاری از مجموعه «تنهاتر از هیچ» به همراه تارنوازی خوانده شد و جشن امضای این کتاب برای علاقمندان پایان بخشِ این مراسم بود.